Το καρπούζι που ονομάζεται «Κίτρουλλος ο εριώδης»

(freepik.com)

 

Και τα ψάρια στη λαϊκή αγορά, που δεν προφέρονται πια από τους συναλλασσόμενους με την αρχαία προφορά ιχθείς!

Το καρπούζι αποτελεί αδιαμφισβήτητα το πλέον αγαπημένο φρούτο του καλοκαιριού. Είναι δροσερό, ελαφρύ και έχει λίγες θερμίδες.

Αυτό, ωστόσο, που πολλοί δεν γνωρίζουν κατά το Newsbeast είναι ότι το καρπούζι δεν είναι ελληνική λέξη αλλά προέρχεται από την τουρκική λέξη karpuz η οποία ανάγεται στην περσική xarbuz(a).

Ποια είναι, όμως η ελληνική; H επιστημονική ονομασία του φρούτου είναι «Κίτρουλλος ο εριώδης» (Citrullus lanatus).

Ωστόσο, υπάρχει άλλη ελληνική λέξη για το καρπούζι την οποία λίγοι γνωρίζουν. Η ελληνική λέξη για το καρπούζι είναι «υδροπέπων» δηλαδή υδρο-πεπόνι. Αντίστοιχα στην αγγλική γλώσσα water-melon.

Φυσικά δε σημαίνει ότι από αύριο θα το λέει κάποιος υδροπέπων, αλλά τουλάχιστον θα το ξέρει, καταλήγει το σάιτ!

Kι επειδή μπορεί να χαρακτηρίζονται από  την επιστημονική κοινότητα  με αρχαιοπρεπείς λέξεις αρκετά αντικείμενα ή φαγώσιμα, αλλά στην καθομιλουμένη προφέροντσι αλλιώς, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είναι η λέξη τους ελληνική.

Άλλωστε για παράδειγμα κανείς σήμερα δεν λέει πάω στην λαϊκή αγορά να αγοράσω ιχθείς! Υπάρχουν λέξεις που αντικαθιστούν προηγούμενες, καθώς η προφορική έκφραση προηγείται της κραπτής!

Ο διαχειριστής του Istologiou Θυμάται την νόνα του, που ήταν με καταγωγή Λευκαδίτικη να κρεμάει στο ξύλινο ταβάνι, από τις πρόκες (άλλη νεώτερη λέξη αυτή που αντικατέστησε τους ήλους, τα καρφιά, ξεήλωσε, ξήλωσε ,ξεκάρφωσε) θυμάμαι λοιπόν να ξεκρεμάει το χειμώνα από το ταβάνι το χειμωνικό!

Το καρπούζι, επειδή ήταν δροσερό ή κρύο το παρομοίαζαν οι παλιοί με τον χειμώνα και το αποκαλούσαν είδος του χειμώνα, δηλαδή χειμωνικό!

Όμως επί της ουσίας επικράτησε η οθωμανική λέξη καρπούζι, που και αυτή είναι δάνειο περσικό!     

Όπερ σημαίνει ότι η εμπέδωση λέξεων εξαρτάται από την επανάληψή τους στο πέρασμα του χρόνου. Διότι 400 χρόνια οθωμανικής κατοχής στην χώρα μας, όπως και εκατό ενετικής στην Πελοπόννησο, δεν είναι λίγα. 

Οι διδάκτορες  του Αθηνήσι πολυτεχνείου από την συγκρότησή του στα πρώτα μεταπελευθερωτικά χρόνια έχυσαν ιδρώτα μέχρι να συγγράψουν το ελληνικό λεξικό που περιλαμβάνει απαλλαγμένη τη γλώσσα μας από τα ξένα δάνεια, αλλά και πάλι η δύναμη της προφορικής παράδοσης δεν εκάμφθη. Κι ακόμη ζουν στη γλώσσα μας τα δάνεια ξένων γλωσσών και επηροών