Η ιστορία της Πάτρας μέσα από διαφάνειες!

 

Η συγγραφέας, πατρινολάτρισσα Γιώτα Καϊκά - Μαντανίκα με την ομιλία της την π. Δευτέρα μας ταξίδευσε στην εποχή ανάπτυξης της πόλης, την γνωστή ως Μπελ Εποκ!

Με την ομιλία της συγγραφέως Γιώτας Καϊκά-Μαντανίκα την περασμένη  Δευτέρα,, προσκεκλημένης του Εκπολιτιστικού Συλλόγου Γηροκομειού Παναγία Γηροκομίτισσσα, της φιλοπροόδου Ντίνας Παπάκου, προέδρου του Συλλόγου, έγινε προσπάθεια να μάθουμε σημεία της πόλης μας από διάφορες περιόδους, που κάθε μέρα τα προσπερνάμε.

Πρόκειται για την ερευνήτρια που γεννήθηκε στην Πάτρα. Σπούδασε στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Στην αρχή της καριέρας της δούλεψε στην Στ' Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων στην Πάτρα. Υπηρέτησε ως καθηγήτρια στη Μέση Εκπαίδευση επί 22 έτη. Ασχολείται με την ιστορία της Πάτρας. Και είναι ο χαρακτήρας της φτιαγμένος από εκείνο το κράμα της Πατρινολάτρισσας που αφιερώνει ώρες ολόκληρες, ερευνώντας ακόμη και την πιο μικρή πτυχή της  Ιστορίας της!

Είναι η συγγραφέας που έχει αφιερώσει στο πατραϊκό κοινό έργα όπως «Η αστική τάξη στη γειτονιά των Αγγέλων» μέσα από εξερεύνηση του Α'  Νεκροταφείου Πατρών στα έτη 1880 έως 1920, «Μνήμες και εικόνες» όπου πρόκειται για περιδιάβαση στην Πάτρα από την Τουρκοκρατία μέχρι σήμερα! Και δεν τελειώνει με αυτά μόνον η Γιώτα Καϊκά-Μαντανίκα, καθότι πρόκειται για πνεύμα ανήσυχο!.

Ετσι μαθαίνουμε την ιστορία της πόλης από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερα. Δίνεται εικόνα της πόλης στην περίοδο της τουρκοκρατίας, αλλά γίνεται και ιδιαίτερη αναφορά στα νεότερα χρόνια, στο 19ο αι. Τότε δηλ. που η Πάτρα πέρασε την ωραία της εποχή. Καταλήγουμε στην εποχή μας και στις αλλαγές που έχουν γίνει στην οικονομία και στην κοινωνία.

Η ομιλία της π. Δευτέρας είχε ως στόχο να γνωρίσουμε την ιστορία της πόλης μας, από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερα μέσα από διαφάνειες. Επειδή η χρονική διάρκεια είναι μεγάλη και δεν υπάρχουν αρκετά απομεινάρια από κάθε ιστορική περίοδο, η προσπάθεια έγκειται στο να την μάθουμε, πέρα από τα αρχαιολογικά δεδομένα, μέσα και από κείμενα, αλλά και διαφάνειες.

Κυρίως, η ομιλία αναφερόταν πιο αναλυτικά στην ιστορία της Πάτρας από το 19ο αι. μέχρι σήμερα. Είναι η περίοδος, όπου η Πάτρα έζησε μία περίοδο ακμής, την Μπελ Επόκ της, όπως συνηθίζεται να λέγεται για την πόλη. Είναι η περίοδος , όπου η Πάτρα συνέβαλε αποφασιστικά και στην οικονομία της Ελλάδας.  

Μιλώντας για την περίοδο ακμής της πόλης την γνωστή και ως Μπελ Επόκ, η Γιώτα Καϊκά-Μαντανίκα λέει στο Istologio G. Mosxou τα παρακάτω:

«Παρακολουθώντας την ακμή και παρακμή της στη συνέχεια, μαθαίνουμε την ιστορία μας σε επίπεδο τοπικό και μαθαίνοντάς την, την αγαπάμε και ενδιαφερόμαστε γι’ αυτήν.

»Γιατί η Πάτρα έχει ιστορία, πέρα από το Καρναβάλι της, που βέβαια, δεν την ξέρουμε. Με τις διαφάνειες, οι οποίες δίνουν την εικόνα της πόλης, πριν κυριαρχήσει η αντιπαροχή και τα κεραμοσκεπή σπίτια αντικατασταθούν από τις πολυκατοικίες, γνωρίζουμε αυτήν την ανθρώπινη πόλη που ζήσαμε και εμείς μέχρι τη δεκαετία του ’60.

»Δεν μας ενδιαφέρει, όμως, να δούμε μόνο ό,τι έχει απομείνει από κάθε περίοδο και κάθε μέρα το προσπερνάμε, αλλά να μάθουμε για ιστορίες που συνδέονται με αυτά τα σημεία. Να μάθουμε για πρόσωπα , αλλά και γεγονότα που συνδέονται με κτίρια της νεότερης ιστορίας της πόλης. Να μάθουμε όσα μπορούμε περισσότερα για πλούσιους, από όποια χώρα και αν προέρχονταν, που διαφέντεψαν αυτόν τον τόπο, αλλά και για το λαό, τους φτωχούς, που υπήρξαν η κινητήριος δύναμη αυτής της περιόδου της ακμής της πόλης.

»Η ομιλία αυτή προηγείται , συνήθως, των ξεναγήσεων που γίνονται. Ακολουθούν 3 ξεναγήσεις, που ξεκινούν από διαφορετικά μέρη της πόλης, προκειμένου να δούμε και να μάθουμε σημεία που κάθε μέρα τα βλέπουμε στο διάβα μας , χωρίς να ξέρουμε κάτι για πρόσωπα και πράγματα .

»Είναι πράγματι πολύ ωραίο, περνώντας από κτίρια, που και σήμερα υπάρχουν, να μεταφέρεσαι στην εποχή της ακμής τους. Να φαντάζεται τις δούλες που μπαινόβγαιναν ή καθάριζαν τις αστραφτερές μαρμάρινες σκάλες, τα μπακαλόπαιδα που έφερναν τα ψώνια από την αγορά στα αρχοντικά.

Να ακούς τους ήχους της μουσικής που έβγαινε από τα νεοκλασικά, από κάποιο χορό που συνέβαινε στο εσωτερικό τους. Να βλέπεις, νοητά, τις άμαξες με τους αφεντάδες που μπαινόβγαιναν στα ισόγεια των μεγάρων. Αλλά και να μαθαίνεις για δολοφονίες , αυτοκτονίες αρχόντων , αλλά και την καθημερινότητα του λαού. Αξίζει να μάθουμε την ιστορία της πόλης μας και όλοι μαζί να κάνουμε προσπάθειες να την αναδείξουμε!».