Στην φωτογραφία αριστερά η διοίκηση των Πέτρινων χρόνων, Γιώργος Μόσχος, Θαν. Κολλιτσίδας, Ελένη Σιακαμπέτη, Ντίνα Πεταλά και Σουέλεν Σιακαμπέτη
Διαβάστε το ιστορικό της εκτέλεσης των έντεκα πατριωτών στην πλατεία Ψηλαλωνίων στις 9 Μαΐου 1944!
Ο Σύλογος Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αγωνιστών ''Πέτρινα Χρόνια'' έδωσε κι φέτος αγωνιστικό παρών, τιμώντας την μνήμη των απαγχονισθέντων πατριωτών στα δέντρα των Ψηλαλωνίων στις 9 Μαΐου 1944 από τους Τσολιάδες του δωσίλογου Ν. Κουρκουλάκου και τους Ναζί κατακτητές.
Αντιγράφω από το βιβλίο του Γιώργου Μόσχου, υπό τον τιτλο: Η ΠΑΤΡΑ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ, 4η έκδοση, του πατραϊκού οίκου Gotsis:
Απαγχονισμός των 11 πατριωτών στα Ψηλαλώνια Πατρών
Έφθασαν τώρα Γερμανοί την πόλη να διοικήσουν,
ερήμωση και θάνατο, στα 'χνάρια τους θ' αφήσουν.
Κρεμούν στ΄ Αλώνια τα Ψηλά, αμούστακα παιδάκια
οι μάνες τους που τα 'βλεπαν με δακρυσμένα μάτια,
ποιος και γιατί τους κάρφωσε μαχαίρι στην καρδιά τους;
Σκοτώνουν στο Γηροκομειό, στου Διάκου, στην Αρόη,
κανείς με θλιβερή λαλιά να ειπεί ένα μοιρολόι.
Να φτιάξει από το θρήνο τους, από το πικρό τους κλάμα,
της ρωμιοσύνης ραψωδή, πένθιμο λύπης άσμα...[7]
Ένα από τα ειδεχθέστερα εγκλήματα των τσολιάδων στην Αχαΐα, είναι ο απαγχονισμός των ένδεκα αγωνιστών του ΕΑΜ στα πεύκα της πλατείας Υψηλών Αλωνίων Πατρών, στις 9-5-44. Άλλα ειδεχθή εγκλήματά των που διαπράχθηκαν είναι αυτό στις 13-4-44, ανήμερα Μ. Πέμπτης, με το κρέμασμα του δικηγόρου Βασ. Βουλγαράκη, που κατηγορήθηκε για το σκόρπισμα ΕΑΜικών προκηρύξεων, αντικατοχικού περιεχομένου και στις 3-7-44, στην ίδια πλατεία, που κρέμασαν τον 24χρονο ιδ. υπάλληλο Θαν. Λουρόπουλο, μέλος του Νομαρχιακού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ Αιτωλοακαρνανίας. Μεταξύ των απαγχονισμένων της 9 Μαΐου 44 περιλαμβάνεται ο 43χρονος, δικηγόρος Χρ. Χωμενίδης και ο 40χρονος επίσης δικηγόρος, Δημήτρης (Τάκης) Πετρίδης, εθνοσύμβουλος της ΠΕΕΑ για το Αγρίνιο, γιος του Π. Πετρίδη, πρώην υπουργού του Βενιζέλου. Αλλά και οι Κ. Κακός, Κ. Γρίβας, Κυρ. Καψής, Αργ. Παπαδόπουλος, Ν. Κόντης, Παν. Μανιάτης, Θοδ. Βαρκάς, Τρύφ. Μαστρογιαννόπουλος, Χρ. Συλαΐδης.
Στις 10 Μάρτη 1944 συγκροτείται στη Βίνιανη, από το ΕΑΜ, η Προσωρινή Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ), ενώ ο Χρήστος Χωμενίδης, πρώτος Γεν. Γραμματέας του Σοσιαλιστικού Κόμματος Ελλάδος (ΣΚΕ) με απόφαση της ηγεσίας της ΠΕΕΑ, στα μέσα του Απριλίου 1944, ορίζεται Πρόεδρος Δ.Ε. Πελοποννήσου της Κυβέρνησης του Βουνού και υπεύθυνος για την εποπτεία των εκλογών που γίνονται μυστικά λόγω του φόβου των ναζί, μια εβδομάδα αργότερα, από τις 23 Απριλίου έως το τέλος του μήνα σε όλη τη χώρα και λαβαίνουν μέρος 1.800.000 πολίτες άνδρες, γυναίκες και νέοι άνω των 18 ετών. Αναχωρώντας, με συνοδεία ένοπλου αντάρτη, από τη Στερεά με τον εθνοσύμβουλο Τάκη Πετρίδη για την Ακράτα, στην Πελοπόννησο, για να αναλάβει τα καθήκοντά του, έπεσε θύμα προδοσίας!
Το καΐκι ξεκινάει από την απέναντι ακτή, διασχίζοντας μέσα στην νύχτα τον Κορινθιακό που φρουρείται άγρυπνα από την γερμανική ακταιωρό ’’Ντόιτσλαντ’’ κι ενώ πλησιάζουν στο Μωριά, συλλαμβάνονται προδομένοι, κατά μια πληροφορία, όταν ο προβολέας της ακταιωρού τους εντοπίζει. Ο ΕΛΑΣίτης εκτελείται επί τόπου, ενώ αρνούμενοι να συνεργαστούν με τους καταχτητές, οι Χωμενίδης και Πετρίδης φυλακίζονται στην Πάτρα. Το ΕΑΜ Πάτρας προσφέρεται να οργανώσει απόδραση του Χωμενίδη, όμως ο ίδιος το αρνείται καθώς ξέρει ότι θα εκτελεστούν άλλοι ως αντίποινα για την πράξη του. (Εφημερίδα του ΑΚΕ ’’Νέος Δρόμος’’ της 15-4-1946).
Την νύχτα της 8ης Μαΐου 1944, ταγματασφαλίτες με εντολή του πλοίαρχου Αλεξάντερ Μάγκνους, που εκτελεί χρέη στρατιωτικού διοικητή Πάτρας, ως αρχαιότερος αξιωματικός καθ’ ότι ο Γερμανός διοικητής Πατρών απουσιάζει και ανώτερος αξιωματικός του Πεζικού ήταν ταγματάρχης([1]), παίρνουν από τη φυλακή των Ταγμάτων Ασφαλείας, απέναντι από του Βουδ, όπου πρώτα στεγάζονταν οι αποθήκες Ζαπάντη, ένδεκα κρατούμενους. Αυτή η φυλακή των Ταγμάτων ήταν στη συμβολή της οδού Χαραλάμπη με την Ασημάκη Φωτήλα, αριστερά απέναντί από του Βουδ. Την ευθύνη της φυλακής του Βουδ είχε ο λοχίας Λέκκας του Τάγματος Ασφαλείας. Ο Μάγκνους είχε εκδώσει διαταγή για εκτέλεση δέκα κομμουνιστών και μάλλον από λάθος μέσα στη νύχτα πήραν ένδεκα κρατούμενους. Μεταξύ των κρατουμένων είναι οι Χωμενίδης και Πετρίδης.
Προς τις πρώτες νυκτερινές ώρες της 9ης Μαΐου 1944, πριν χαράξει η ημέρα, κρεμάνε στα πεύκα, κυκλικά της πλατείας των Υψηλών Αλωνίων τους αγωνιστές, σε ένδειξη αντιποίνων για συμβάν που έγινε τις βραδινές ώρες της 8ης Μαρτίου. Έναν ακόμη αγωνιστή, τον 24χρονο Κωνστ. Κακό, τον κρεμάνε σε μια μουριά που βρισκότανε απέναντι από την πλατεία, στο πεζοδρόμιο της συμβολής των οδών Καρατζά (Υψηλών Αλωνίων) και Αθαν. Διάκου, όπου και η κατάληξη της υπάρχουσας ανηφοριάς([2]).
Ο Α. Μάγκνους από την 9 Μαΐου 44, επιβάλλει περιοριστικά μέτρα([3]), περιλαμβάνοντα απαγόρευση εισόδου και εξόδου από την πόλη, απαγόρευση έκδοσης αδειών πάσης φύσεως ταξιδίου με σιδηρόδρομο, κλείσιμο καφενείων, κινηματοθεάτρων κ.ά., που άρει([4]) την Δευτέρα 15-5-44, ενώ την προηγούμενη ημέρα υποδέχεται τα μέτρα αυτά με δουλικότητα ο τοπικός Τύπος. «Η επί τινας μόνον ημέρας τήρησις των μέτρων τούτων, δια μιαν έτι φοράν μαρτυρεί την γενναιοδωρία των εν λόγω Αρχών Κατοχής…» και καλεί τον πατραΐκό λαό «να επιδείξη εις το εξής νομιμόφρονα στάσιν και συμπεριφορά», γράφει σε πρωτοσέλιδο ο Νεολόγος.
Επίσημα, από την γερμανική Διοίκηση η ευθύνη για το έγκλημα των Ψηλαλωνίων Πατρών επιρρίφθηκε σε ’’αγνώστους μέχρι τούδε δράστες’’, αλλά στην ουσία επρόκειτο για συγκάλυψη του σκυλοκαυγά μεταξύ τσολιάδων του 5/42 και Γερμανών, που έγινε το ίδιο βράδυ της 8 Μαΐου, ώρα 9.50΄ και οδήγησε στο φόνο δυο Γερμανών ναυτών και άλλων δυο οπλιτών του 5/42 καθώς και του διερχομένου εκείνη τη νύχτα ανύποπτου πολίτη Θεμιστοκλή Διακίδη, οι οποίοι δέχθηκαν τυφλά πυρά, που ρίχτηκαν για ξεκαθάρισμα λογαριασμών, στην διασταύρωση των οδών Τριών Ναυάρχων και Κανακάρη, σε κοντινό πορνείο, μετά από οινοποσία στο ταβερνείο του αστυνομικού Χρ. Τασώνη, που βρισκόταν μια γωνία πιο κάτω. Στο αυτό το ταβερνείο διασκέδαζαν νωρίτερα οι Γερμανοί ναύτες με τους ταγματασφαλίτες του 5/42 Συντάγματος και αστυφύλακες της Πάτρας και είχε προηγηθεί ένταση..
Την ώρα του απαγχονισμού φθάνει στα Ψηλαλώνια η σύντροφος του Χρ. Χωμενίδη, (εκ παραδρομής στις α' και β' εκδόσεις αναφέρεται ως σύζυγος).
«Φανταστείτε λοιπόν εκείνη την κοπέλα, τριάντα δύο χρονών ήταν μόνο, να φτάνει το πρωί της ενάτης Μαΐου στις φυλακές της Πάτρας για να επισκεφθεί τον αγαπημένο της. “Ο άντρας σου σε περιμένει στην πλατεία”, της λένε οι δεσμοφύλακες. Ανυποψίαστη σπεύδει και τον αντικρίζει να αιωρείται από ένα δέντρο. Ο επίλογος για τη σύντροφο του Χωμενίδη γράφεται ένα πρωί, λίγες μέρες μετά, στο πατρικό σπίτι του Χρ. Χωμενίδη στην Ακράτα. Οι συγγενείς της αντικρίζουν την τραγική Κλυτώ κρεμασμένη σε μια ανθισμένη λεμονιά του κήπου([5]).
Στον Χρ. Χωμενίδη οφείλεται η ονομασία Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο, κατά την συγκρότηση του ΕΑΜ, μας πληροφορεί ο Θανάσης Χατζής, πρώτος Γραμματέας του ΕΑΜ, όταν στις 27-9-1941 συνήλθαν «αντιπρόσωποι τεσσάρων άξιων της πατρίδας κομμάτων», ήτοι ο Λευτ. Αποστόλου του ΚΚΕ, ο Χρ. Χωμενίδης του ΣΚΕ, ο Ηλ. Τσιριμώκος του ΕΛΔ και ο Απ. Βογιατζής του ΑΚΕ([6]).
Τους απαγχονισθέντες ένδεκα πατριώτες κράτησαν στα δένδρα όλη μέρα, προς εκφοβισμό των Πατρινών και την επομένη τους έθαψαν στο κτήμα του Μουρτζούχου, πίσω από το ΚΕΤχ, αφού τους μετέφεραν με χειρόκαρα που στάθμευαν μπροστά από το στρατόπεδο.
([1]) Πρόκειται για τον περιφερειακό Φρούραρχο, ταγματάρχη Ντιππέ. Φύλλο Νεολόγου Πατρών της 11-5-44.
([2]) Ο κορμός αυτής της μουριάς προεξείχε του εδάφους και τον ξερίζωσε συνεργείο εργολάβου που ανέλαβε εκ μέρους του Δήμου Πατρέων την ανακατασκευή των πεζοδρομίων πέριξ της πλατείας Υψηλών Αλωνίων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Πάσα άποψη εκφράζεται ελευθέρως από το ISTOLOGIO giorgou MOSXOU, αρκεί να μην περιέχει αήθεις χαρακτηρισμούς