Η Σία Αναγνωστοπούλου για την παρακμή του ΜΙΕΤ

 

«Πολύ φοβούμαστε πως η Διοίκηση υποκρύπτει την πρόθεση να το μετατρέψει αφενός σε γραφείο δημοσίων σχέσεων της τράπεζας

Από το 1966 –έτος ίδρυσης του ΜΙΕΤ- μέχρι σήμερα, εκτός από τα χρόνια της δικτατορίας, το Μορφωτικό ίδρυμα της Εθνικής Τράπεζας ήταν μία νησίδα των τεχνών και των γραμμάτων για τη χώρα μας. Ένας διαπερατός χώρος ποιότητας που καλλιεργούσε μια ποικιλία μορφών και περιεχομένων πολιτισμού και επιστημών, μακριά από κάθε τυποποίηση.

Η εκδοτική δραστηριότητα του ΜΙΕΤ μέχρι σήμερα, έχει αποδώσει τίτλους πρωτότυπων και μεταφρασμένων μελετών για την ιστορία, την αρχαιολογία, τις τέχνες. Από τα «Η εποχή των αυτοκρατοριών 1975-1914, «Η εποχή των επαναστάσεων, 1789-1848» του Χομπσμπάουμ, μέχρι τον Σαρτρ και την έκδοση του  «Χούσσερλ-Φώκνερ-Καρτέσιος: Τέσσερα κείμενα», τον Michael Lowy και το “Κάφκα-Ουέλς-Μπενγιαμίν-Εγκώμιο του πολιτισμικού πεσιμισμού» και τον Boissonnas ή τις σπουδαίες ποιητικές συλλογές, το ΜΙΕΤ προωθούσε μακριά από κάθε τυποποίηση , μία εύκολα προσβάσιμη για όλους διαφορετικότητα, όλων των εκφάνσεων της τέχνης.

Για τον Διονύση Καψάλη βραβευμένο ποιητή, μεταφραστή και δοκιμιογράφο, απερχόμενο διευθυντή του Ιδρύματος του ΜΙΕΤ , δεν ήταν μόνο οι εικαστικές εκθέσεις, οι συλλογές του, το Ιστορικό και Παλαιογραφικό Αρχείο, η προσάρτηση και διάσωση των θησαυρών του Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου(ΕΛΙΑ), το αρχείο του Σεφέρη, το Μουσείο Παξινού-Μινωτή. Το ΜΙΕΤ ήταν «ένας στολίσκος δραστηριοτήτων και επιμέρους τμημάτων με ναυαρχίδα αυτού του στολίσκου τις εκδόσεις». Όπως και το Εργαστήρι για επιμελητές εκδόσεων, που ήταν μοναδικό στο είδος του.

Από το 2020 όμως, στο πλαίσιο μιας επιχειρούμενης συρρίκνωσης του Ιδρύματος από την διοίκηση της ΕΤΕ, που προκάλεσε και την ομαδική παραίτηση του Διοικητικού Συμβουλίου και αργότερα την καρατόμηση του, επί δεκαετίες, διευθυντή Διονύση Καψάλη, μέχρι σήμερα που πληροφορηθήκαμε ότι το Εργαστήρι Επιμέλειας Εκδόσεων δεν θα λειτουργήσει όπως είχε προγραμματιστεί, κατά την τρέχουσα ακαδημαϊκή χρονιά, η επιχειρούμενη αλλαγή  της φυσιογνωμίας του Ιδρύματος είναι κάτι περισσότερο από προφανής.

Αν σκεφτούμε ότι με τις περισσότερες διοικήσεις της ΕΤΕ, η χρηματοδότηση και η εμπιστοσύνη στο μορφωτικό ίδρυμα, ήταν συνθήκη sine qua non, αυτή η πρωτοφανής απαξίωση που συντελείται από την πλευρά της σημερινής διοίκησης προς το ΜΙΕΤ, πολύ φοβούμαστε πως υποκρύπτει την πρόθεση να το μετατρέψει αφενός σε γραφείο δημοσίων σχέσεων της τράπεζας, αφετέρου να το «αναβαθμίσει» ενδεχομένως σε μια εστία νεοφιλελεύθερων, στοχευμένων, τεχνοκρατικών δράσεων, αποκλειστικά και μόνο.

Για άλλη μία φορά, στο όνομα πάντα του «εκσυγχρονισμού», της «εξυγίανσης» και των «skills», με το κλείσιμο του εργαστηρίου χάνεται ένας ολόκληρος τρόπος δουλειάς και φροντίδας του βιβλίου και  μπαίνει συνολικότερα στο περιθώριο ένα σημαίνον κομμάτι της πνευματικής ζωής που τροφοδοτούσε με πολιτισμό εδώ και δεκαετίες, αυτόν τον τόπο.

Για άλλη μία φορά, στεκόμαστε «πληγωμένοι» μπροστά σε αυτή τη «νέα εποχή» καρατόμησης και υποτίμησης του πνευματικού πολιτισμού, προφανώς γιατί στη λογική της αγοράς, δεν παράγει καμία προστιθέμενη αξία. Μόνο που το ΜΙΕΤ πάντα ήταν το δημιούργημα ενός από τους βασικούς πυρήνες του χρηματοπιστωτικού συστήματος, της Εθνικής Τράπεζας και σε  κάθε συγκυρία οικονομική και πολιτική από την Μεταπολίτευση και πέρα παρέμενε όρθιο. Σήμερα που μόνο τα πρόσωπα στην διοίκηση της ΕΤΕ έχουν αλλάξει γιατί οδηγείται σε αυτή την παρακμή;