Ο Γ. Μόσχος στην εκπομπή του Γ. Καρβουνιάρη στο Ράδιο Γάμμα

 

 Μίλησε για τις συνθήκες έναρξης του πολέμου κατά της Ελλάδας από την φασιστική Ιταλία, για τον μαυραγοριτισμό κ.α.

Άγνωστες πτυχές της ιστορίας της Πάτρας στον πόλεμο του 40 και στην Κατοχή, παρουσιάστηκαν  Στο Δελτίο Θυέλλης και το Ράδιο Γάμμα 94.0, από τον δημοσιογράφο Γιώργο Καρβουνιάρη και τον φιλοξενούμενο συγγραφέα Γώργο Μόσχο του  βιβλίου «Η Πάτρα στην Κατοχή και στην Αντίσταση», που οδεύει για την 4η έκδοσή του από τις πατραϊκές εκδόσεις Gotsis.

Ο Γιώργος Μόσχος μίλησε σήμερα ζωντανά στην εκπομπή του Γιώργου Καρβουνιάρη στο Ράδιο Γάμμα για τις συνθήκες έναρξης του πολέμου κατά της Ελλάδας από την φασιστική Ιταλία. Αλλά και στην αθλιότητα που επικράτησε κατά της Γερμανο-Ιταλική Κατοχή, που θέριεψε η τοκογλυφία και ο μαυραγοριστισμός σε βάρος των πεινασμένων πολιτών της Πάτρας.

ΚΛΙΚ ΕΔΩ: https://www.mixcloud.com/dennis-athanasatos/%CE%BF-%CE%B3%CE%B9%CF%8E%CF...

Στις 28 Οκτωβρίου 1940, η φασιστική Ιταλία μας κήρυξε τον πόλεμο απ' αφορμή την βιασύνη του δικτάτορα Μουσολίνι να επιδείξει στον συνεταίρο του Καγκελάριο Χίτλερ την... ικανότητα των ιταλικών στρατευμάτων, είπε ο Γιώργος Μόσχος.

Και συνέχισε παραθέτοντας γεγονότα:

Το πρωί της ιδίας αυτής ημέρας, ώρα 9.30 αρχίζει ο βομβαρδισμός της Πάτρας από το σμήνος 277, ομάδα 116  των «Πελαργών» με τη συμμετοχή, ως πιλότου, ακόμη και γιου του Ντούτσε. Χτυπιόνται στρατηγική σημεία της πόλης, που τους έχουν υποδειχθεί από τους πράκτορες του Φάτσιο, φασιστικού κόμματος, που δρουν στην πόλη, από πριν τον πόλεμο, ενώ σειρήνες δεν έχουν σημάνει συναγερμό

Το πρώτο ιταλικό αεροπλάνο που πέταξε πάνω από την Πάτρα ήταν τύπου διπλάνου, με διπλά φτερά δηλαδή. Έκανε βόλτες γύρω από την πόλη,  αλλά παρεξηγήθηκε από τους Πατρινούς που το πέρασαν για ελληνικό. Ήταν ο ίδιος τύπος  με των ελληνικών  αεροπλάνων, με ανεμούριο στο πίσω μέρος για ασκήσεις των αντιαεροπορικών  πυροβόλων στο έδαφος.

Πέρασε πάνω  από  την  πλατεία Ομονοίας που λειτουργούσε εκείνη την ημέρα, λαϊκή αγορά, αλλά δεν έριξε βόμβα.  Αργότερα  άρχισαν να καταφθάνουν σμήνη από αεροπλάνα τύπου μονοπλάνων.

Αυτά είχαν ως διακριτό σημείο στην ουρά τον σταυρό, και στα φτερά τα χρώματα της ιταλικής σημαίας. Μπλε, άσπρο, κόκκινο. Το κόκκινο όμως ήταν ξεθωριασμένο από τον ήλιο και  είχαν μείνει  το μπλε και το άσπρο κι ο κόσμος τα περνούσε για ελληνικά.

Τα ελληνικά έχουν βούλα μπλε που κυκλώνεται από άσπρο και μπλε κύκλους.

Πρώτη βόμβα πέφτει έξω από την αγγλικανική εκκλησία στην οδό Αγ. Διονυσίου.

Ακολουθούν ο βομβαρδισμός της πλατείας Τριών Ναυάρχων, της οποίας την συστοιχία των δέντρων, οι Ιταλοί πιλότοι, εκλαμβάνουν ως ελληνικό στράτευμα εν στάσει!

Χτυπιέται το λιμάνι, η  παραλία της Ψιλής, που πίστευαν ότι λειτουργεί ναυπηγείο(!), η ιταλο-πατραϊκή συνοικία Αγ. Διονυσίου.  Την Ψιλή την βομβάρδισαν και πάλι στις 2 Νοεμβρίου του 1940.

Στην οδό Καλαβρύτων, που δέχεται καταιγισμό βομβαρδισμού, ώρα 9.30 το πρωί έξω από το κινηματοθέατρο «Πάνθεον», χτυπιέται και πιάνει φωτιά λεωφορείο της γραμμής. Απανθρακώνονται οι επιβάτες και ο οδηγός.

Ο βομβαρδισμός της πρώτης ημέρας στοίχισε στην Πάτρα 193 θύματα.   

Η Έκθεση του στρατηγού Δημ. Καθενιώτη

Χαρακτηριστική είναι η Έκθεση του στρατηγού Δημ. Καθενιώτη, (1832-1947) ιδρυτικού μέλους του Στρατιωτικού Συνδέσμου που έλαβε μέρος στο στρατιωτικό κίνημα του 1909, η οποία δημοσιεύθηκε σε βιβλίο του το 1946.[1]

20-4-41. Υπογραφή και παράδοση της χώρας από τον διοικητή του Γ΄ Σώματος στρατηγό Γ. Τσολάκογλου στους ναζί, εν μέσω αντιδράσεων των μαχητών του Αλβανικού και του απλού κόσμου που αδυνατεί να κατανοήσει την πράξη. Την επόμενη ημέρα, ανήμερα το Πάσχα στη Λάρισα,  ο Γ. Τσολάκογλου, διοικητής του Γ΄ Σώματος σε συμφωνία με τους Σωματάρχες των Α΄ και Β΄ Σωμάτων, υπέγραψε ως διοικητής της Ελληνικής Στρατιάς Ηπείρου και Μακεδονίας, αφού προηγουμένως πραξικοπηματικά κατάργησε τον διοικητή Στρατιάς Ηπείρου Ιω. Πιτσίκα συγκατατιθέμενος στην άνευ όρων παράδοση του  Ελληνικού Στρατού που απαιτούσαν οι Γερμανοί.  Εκ μέρους των Γερμανών το πρωτόκολλο της παράδοσης συνυπέγραψε ο αρχηγός των  στρατευμάτων τους στην Ελλάδα, στρατηγός φον Γκράιφφενμπεργκ (fon Greinffenberg). Υποκινητής αυτής της προδοτικής ενέργειας, αντίθετης στην βούληση του Στρατηγείου της Αθήνας, ήταν ο μητροπολίτης Ιωαννίνων Σπυρίδων. Συμμέτοχος των ενεργειών του Τσολάκογλου ήταν ο Επιτελάρχης του συνταγματάρχης Ιππικού Χρυσοχόου. Ο Αρχιστράτηγος Αλέξ. Παπάγος κατήγγειλε την ενέργεια αυτή και ζήτησε την αντικατάσταση Τσολάκογλου, αλλά ήταν ήδη αργά[2]

---

[1] Η άγνωστη έκθεση του στρατηγού Καθενιώτη – Αι κυριώτεραι στρατηγικαί φάσεις του πολέμου 1940-1941, εφημερίδα Αυγή, επετειακή έκδοση της 28 Οκτωβρίου 2014, σ. 2/18 και 8/24.

[2]  Σε έγγραφο του στρατηγού Παπάγου της 23 Απριλίου 1943, προς την ΔΙΣ, απαντώντας στις ψευδείς  δικαιολογίες των Τσολάκογλου -Χρυσοχόου, αναφέρει μεταξύ άλλων ότι οι εν λόγω, προσπάθησαν στις 16 Απριλίου 1941, να παραπλανήσουν τον στρατηγό και αρχηγό των ελληνικών δυνάμεων, ότι κινδύνευε με διάλυση το Τμήμα Στρατιάς Ηπείρου και ήταν αναγκαία η άμεση κατάπαυση των εχθροπραξιών. Ο Παπάγος αρνήθηκε να διατάξει την κατάπαυση, καθ' «ότι εγώ ο έχων την τιμή να διοικώ και τα εν Ελλάδι αγγλικά στρατεύματα , ουδέποτε θα αναλάβω πρωτοβουλίων συνθηκολογήσεως». Κατόπιν αυτών ο Χρυσοχόου κάνοντας αντιποίηση Αρχής και υποδυόμενος τον εκπρόσωπο του Γεν. Στρατηγείου, στέλνει στις 17 και 19 Απριλίου 1941 τηλεγραφήματα προς τον αντιστράτηγο Τσολάκογλου. Και με αυτό το παραποιημένο τηλεγράφημα Χρυσοχόου ανά χείρας ο Τσολάκογλου παραπλανά τον διοικητή Στρατιάς Ηπείρου και συναινεί στην παράδωση. Στο πρώτο κρυπτογραφημένο τηλεγράφημα, ο Χρυσοχόου αναφέρει: «Κατόπιν σημερινών τηλεγραφημάτων Μπάκου, Πιτσίκα, Κορυζής (σ.σ.: Αλεξ., πρωθυπουργός 80 ημερών) ηυτοκτόνησεν. Αυτοκτονία Κορυζή (σ.σ. 18 Απριλίου 1941) και φημολογούμενη αναχώρησις Βασιλέως, Κυβερνήσεως (σ.σ.πραγματοποιήθηκε στις 23 Απριλίου 1941) προεκάλεσαν σύγχισιν. Αρχιστράτηγος (σ.σ.: Παπάγος) αρνείται αναλάβει πρωτοβουλίαν. Νομίζω ότι θα έδει να εξετασθεί πρότασις Μητροπολίτου Ιωαννίνων. Οιαδήποτε απόφασις δέον να έχει ληφθεί ταχέως. Χρυσοχόου. Στο επόμενο τηλεγράφημα της 19 Απριλίου 1941 αναφέρεται: «Ενέργεια ανάγεται αρμοδιότητα Στρατιάς. Εάν αναλάβητε εσείς, δέον πρότερον να λάβητε εξουσιοδότησιν λοιπών διοικητών Σωμάτων Στρατού, αναθέτουσα υμίν ενέργειαν ως έχοντα επαφήν με  Γερμανούς. Χρυσοχόου». Ο στρατιώτης που ανέλαβε να κρυπτογραφήσει και αποστείλει τα τηλεγραφήματα, καθ' ότι είχε ανώτερη διαταγή να μην κρυπτογραφεί διαταγές του Γεν. Επιτελείου, πειθαναγκάστηκε από τον Χρυσοχόου, αλλά στην συνέχεια ενημέρωσε τον αντιστράτηγο Αλέξ. Παπάγο. Το δε δεύτερο τηλεγράφημα που έλαβε από τον Επιτελάρχη του συνταγματάρχη Ιππικού Χρυσοχόου, ο διοικητής του Γ΄ Σώματος στρατηγός Γ. Τσολάκογλου το παρουσίασε στον προϊστάμενό του Διοικητή Στρατιάς Ηπείρου, αντιστράτηγο Πιτσίκα, παραπλανώντας τον. Ως εγνώσθη εκ των υστέρων, η επαφή του διδύμου Τσολάκογλου και Χρυσοχόου με τους Γερμανούς, δεν ήταν σε γνώση του ΓΕΣ. Για δε την... ευαγή υπηρεσία τους  οι Γερμανοί προήγαγαν τον Τσολάκογλου σε δωσίλογο Πρωθυπουργό και τον Χρυσοχόου σε Γεν. Επιθεωρητη Νομαρχιών Μακεδονίας και στην συνέχεια μέχρι την αποχώρησή τους, σε Γεν. Διοικητή Μακεδονίας. (ΔΙΣ, Τμήμα ΙΙΙ, φ. 634/Ζ/Ι, ταξινόμ. 21, δ/4 της 23-4-1941).

 

Ο μαυραγοριτισμός θεριεύει, σπίτια πουλιόνται από τους πεινασμένους Πατρινούς

Από τις 12 Μαΐου 1941 έως 13 Οκτωβρίου 1944 -εννέα ημέρες μετά την απελευθέρωση της πόλης- άλλαξαν χέρια και πέρασαν σε εύπορους Πατρινούς 1190 ακίνητα. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο ποιητής Ναπ. Λαπαθιώτης πούλησε το σπίτι του στις 12 Φεβρουαρίου 1943 στον Πατρινό βιομήχανο Ηλιόπουλο Β. έναντι 884.000 χιλ. δρχ. ή 6,6 χρυσών λιρών = μια λίρα ήταν ίση με 134.000 δρχ. τον Φεβρουάριο του 1943, σύμφωνα με την 2578/29-3-45 εγκύκλιο του Υπ. Οικον., ήτοι 6,6 λίρες χρυσές Χ 134.000 δρχ. έκαστη = 884.000. Εάν αυτά τα ποσά τα μεταφράσουμε σε χρήματα  των πρώτων ημερών της απελευθέρωσης και με δεδομένη την μετακατοχική νομισματική αναπροσαρμογή, όπου το χιλιάρικο έγινε μια δραχμή, απαλείφοντας τα μηδενικά, του πληθωρισμού της κατοχής, τότε θα μετατραπούν σε νέες δραχμές 884, οι παλαιές κατοχικές δραχμές των 884.000.

Και ο φρικώδης κατάλογος  των αρπακτικών της κατοχής συνεχίζεται. Άλλος μαυραγορίτης ζαχαροπλάστης της πόλης, μέσα σε έξι μήνες απέκτησε 15 ακίνητα αντί 264 λιρών και βυρσοδέψης βρέθηκε μετά την Κατοχή να κατέχει 13 ακίνητα, άλλος αγοραστής με 7 ακίνητα και καταστηματάρχης ζαχαροπλαστείου με 3 ακίνητα κ.λ.π. Στοιχεία και ονόματα αναφέρονται στα παραστατικά της εποχής και είναι να σου προκαλεί δέος όταν τα συναντάς, τα ίδια επώνυμα να παίζουν κυρίαρχο ρόλο στην κοινωνία του σήμερα!