Κυκλική οικονομία, παράθυρο στο μέλλον

Άρθρο

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ 

Μέλος συντονιστικού Ώρας Πατρών

Τις τελευταίες μέρες άνοιξε στην πόλη η συζήτηση για τη διαχείριση των απορριμμάτων μετά και την χρηματοδότηση για την κατασκευή εργοστασίου διαλογής. Αλήθεια η διαχείριση των απορριμμάτων έπρεπε να απασχολεί την πόλη ευκαιριακά; Ποιος είναι ο στρατηγικός σχεδιασμός που η πόλη έχει θέσει για τη μελλοντική διαχείριση των απορριμμάτων; Ποια ενημέρωση και κίνητρα έχουν δοθεί στους δημότες για να ενισχυθεί η  ανακύκλωση που τα τελευταία 6 χρόνια έχει μειωθεί δραματικά; Ποια η ευαισθητοποίηση των μαθητών στα σχολεία; Αυτές οι ερωτήσεις αναζητούν απαντήσεις.

Η διαχείριση των αποβλήτων έρχεται να βρει πλέον σύμμαχο, το μοντέλο της κυκλικής οικονομίας. Η κυκλική οικονομία είναι ένα μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης, το οποίο περιλαμβάνει την ανταλλαγή, εκμίσθωση, επαναχρησιμοποίηση, επισκευή, ανακαίνιση και ανακύκλωση των υπαρχόντων υλικών και προϊόντων όσο το δυνατόν περισσότερο προκειμένου, να παραταθεί ο κύκλος ζωής τους. Πράγματι το μοντέλο της κυκλικής οικονομίας δεν αποτελεί εύκολο επίτευγμα. Με την αποτελεσματική ανάπτυξη των διαθέσιμων μέσων και στρατηγικών, οι δήμοι θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν την ευέλικτη μορφή τους ως κοντινότερος βαθμός εξουσίας στον πολίτη. Αυτή η καινοτομία μπορεί να οδηγήσει τους δήμους σε επίσπευση μετάβασης στην κυκλική οικονομία.

Σε άλλα κράτη της Ευρώπης έχουν διαμορφωθεί 5 βασικοί άξονες σχεδιασμού και υλοποίησης του  μοντέλου. Ο πρώτος άξονας αφορά τη διαχείριση της γνώσης. Τα εργαλεία γνώσης αναπτύσσονται και διαδίδουν πληροφορίες μέσω της έρευνας στους δήμους, τις επιχειρήσεις και τους δημότες. Ο δεύτερος άξονας αφορά τις δημόσιες συμβάσεις. Αυτή είναι η διαδικασία απόκτησης προϊόντων ή υπηρεσιών με σκοπό τη βέλτιστη (επανα)χρησιμοποίηση προϊόντων, ανταλλακτικών και υλικών με στόχο να επιμηκυνθεί το τέλος «ζωής» τους. Μέσω των δημόσιων συμβάσεων, ο δήμος μπορεί να χρησιμοποιήσει την αγοραστική του δύναμη επηρεάζοντας και τονώνοντας την παραγωγή κυκλικών προϊόντων και υπηρεσιών. Ο τρίτος άξονας αφορά τη διαμόρφωση  νομικού πλαισίου όχι μόνο από την κεντρική κυβέρνηση αλλά και από τον ίδιο το δήμο με απαλλαγές τελών σε επιχειρήσεις που παράγουν ή χρησιμοποιούν προϊόντα κυκλικής οικονομίας.

Τέταρτος άξονας η χωρική σχεδίαση. Μέσω χωροταξικού σχεδιασμού, οι δήμοι μπορούν να διαιρέσουν και να ταξινομήσουν την ανάπτυξη δραστηριοτήτων κυκλικής οικονομίας, όπως για το δήμο μας στο ΒΙΟΠΑ με κίνητρα εγκατάστασης στην περιοχή. Πέμπτος και τελευταίος άξονας η αλληλοϋποστήριξη επιχειρήσεων μέσω της συνεργασίας τους στα πλαίσια της κυκλικής οικονομίας. Εκτιμάται ότι στην Ευρώπη έως το 2030 θα έχουν δημιουργηθεί πάνω από 700.000 νέες θέσεις εργασίας συμβάλλοντας κατά 0.5% στο συνολικό ΑΕΠ της Ε.Ε.

Είναι επιτακτική ανάγκη να διευρυνθούν οι ευκαιρίες της κυκλικής οικονομίας για την πόλης μας. Το ξεκίνημα θα είναι δύσκολο αφού το νομικό πλαίσιο είναι υπό διαμόρφωση. Οφείλει η Πάτρα να πειραματιστεί και να καλλιεργήσει κλίμα ανάπτυξης ευκαιριών και δραστηριοτήτων σε αυτό τον τομέα αποτελώντας πανελλαδικό παράδειγμα εμπειρίας με τα οφέλη να είναι πολλαπλά. Ο στόχος υγιούς διαβίωσης θα είναι πιο εφικτός χωρίς να επιβαρύνεται περαιτέρω το παρόν αλλά περισσότερο το μέλλον των επόμενων γενιών.