Ο «Καπετάν Ερμής»... ομιλεί εκ του τάφου του...

Νοέμβρης 1942, ο Ερμής με τον Άρη, λίγο πριν την 

ανατίναξη της Γέφυρας του Γοργοπόταμου.

Αυτοβιογραφικό του σημείωμα αναφέρεται σε ιδιαίτερες πτυχές της ζωής του!

Έζησε τις μέρες του Πάσχα και την Τρίτη μετά τη μεγάλη γιορτή της Χριστιανοσύνης παρέδωσε το πνεύμα του. Μέχρι το τέλος της ζωής του διατηρούσε ανθηρές τις αισθήσεις του και το ενδιαφέρον του για τα πολιτικά πράγματα της χώρας. Συμπληρώνοντας  έναν αιώνα ο Καπετάν Ερμής, Βασίλης Πριόβολος, καπετάνιος της ΙΙΙης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ στην Πελοπόννησο, έφυγε από τη ζωή.  


Υπήρξε απ’ τους στενότερους συνεργάτες αλλά και υπασπιστής του Άρη Βελουχιώτη, όταν το 1944 πέρασε τον Κορινθιακό με 80 ΕΛΑΣίτες και βγήκε κοντά στη θέση Λαμπίρι για να ενισχύσει το αντιστασιακό κίνημα που είχε δεχθεί πίεση από τους τσολιάδες του Κουρκουλάκου, συνεργάτες των Ναζί. 

Και στις 4 Οκτωβρίου 1944, το χάραμα, όταν οι δυνάμεις του 2ου Τάγματος 12ου Συντάγματος ΕΛΑΣ, με την ταξιαρχία του Τζέλικο, μπαίνουν στην Πάτρα απελευθερωτές της  πόλης, που αντιστάθηκε επί τριάμισι χρόνια στη φασιστική κατοχή Γερμανών-Ιταλών, ο καπετάν Ερμής ως επικεφαλής, ανώτατη αρχή της ΙΙΙης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ και μέρος του Ουλαμού του πρωτοκαπετάνιου Άρη, καβάλα πάνω στο άλογό του, αποθεώνεται από τους Πατρινούς, που τον διακρίνουν με το καλπάκι δίπλα στον Πρόεδρο του ΕΑΜ Αχαΐας Βασίλη Ρούφο, που τον ξήλωσαν από δήμαρχο Πατρέων οι φασίστες Ιταλοί του 1941, καθώς αρνήθηκε να υπογράψει υποταγή στον Ιταλό Βασιλέα, δείγμα εθελοδουλείας, που δυστυχώς δεν αρνήθηκαν οι άλλες αρχές της πόλης!  

Με την έναρξη του Εμφυλίου υπηρετεί στον Δημοκρατικό Στρατό και στην Ευρυτανία συλλαμβάνει τον βουλευτή της Δεξιάς Κουτσοπέταλο σε μία ενέδρα που είχε στήσει για να συλλάβει άλλο μεγάλο στέλεχος του Βασιλικού Στρατού, αφηγείται ο ίδιος στον γράφοντα, σε μία συζήτηση που έγινε στο κέντρο Διάκου στο Γηροκομειό Πάτρας, μετά από εορτασμό της μνημης των 125 εκτελεσμένων του Εμφυλίου.  

Ο Καπετάν Ερμής, μεταπολιτευτικά εντάχθηκε στο ΠΑΣΟΚ. Τελευταία δημόσια παρουσία του, η συμμετοχή στο ιδρυτικό συνέδριο του Κινήματος Αλλαγής, όπου βραβεύτηκε για τη δράση και την προσφορά του.

Ο καπετάν Ερμής υπασπιστής του Άρη Βελουχιώτη (τέσσερα χρόνια έκανα μαζί με τον Άρη στα βουνά, είχε πει ο ίδιος), είχε έρθει αρκετές φορές στην Πάτρα  και έχει τιμήσει με την παρουσία του τις εκδηλώσεις της απελευθέρωσής της πόλης.
 
«Αποχαιρετούμε μια ηρωική φυσιογνωμία της Εθνικής Αντίστασης, τον ‘καπετάν - Ερμή’, που αφιέρωσε τη ζωή του στους αγώνες του λαού μας για εθνική ανεξαρτησία και Δημοκρατία» δήλωσε ο πρόεδρος της Βουλής Ν. Βούτσης.

Γεννημένος στα Άγραφα, (Χρυσώ Ευρυτανίας) και καταγόμενος από εύπορη οικονομικά οικογένεια, σπούδασε πολιτικός μηχανικός στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, εντάχθηκε στο ΚΚΕ και στην Κατοχή αποτέλεσε έναν από τους σημαντικότερους συνεργάτες, αλλά και υπασπιστή του Άρη Βελουχιώτη. Διακρίθηκε για τη δράση του και ανέλαβε τη διοίκηση σημαντικών μονάδων του ΕΛΑΣ, όπως και τη διοίκηση της ένοπλης ομάδας ασφαλείας της Βίνιανης, έδρας της Κυβέρνησης του Βουνού. Το 1949, με την κατάρρευση του ΔΣΕ, έγινε πολιτικός πρόσφυγας στη Ρουμανία, όπου έκανε δύο παιδιά,  επιστρέφοντας στην Ελλάδα  μετά από τρεις δεκαετίες υπερορίας, μετά την αμνηστία του 1978. 

“Μεταπολιτευτικά, εντάχθηκε στο ΠΑΣΟΚ και αγωνίστηκε μέχρι την τελευταία του πνοή για να δει την Ελλάδα να αλλάζει” όπως ανέφερε ο Γ. Παπανδρέου. Μιλώντας για “έναν ξεχωριστό άνθρωπο” και “σπουδαίο αγωνιστή για την ελευθερία και τη δημοκρατία”, ο πρόεδρος του ΚΙΔΗΣΟ τόνισε ότι, ο "καπετάν - Ερμής”, έφυγε από τη ζωή όπως την ξεκίνησε και την ήθελε. Πράος, σεμνός, αλλά με ένα βαθύ αποτύπωμα αγώνων και αξιοπρέπειας”.

«Σύντροφος και συναγωνιστής μας, από τη Μεταπολίτευση, υπήρξε πάντα, έως και τις τελευταίες ημέρες της ζωής, του ακούραστος, στην πρώτη γραμμή των αγώνων του ΠΑΣΟΚ και της δημοκρατικής παράταξης για λαϊκή κυριαρχία, εθνική ανεξαρτησία και κοινωνική απελευθέρωση» δήλωσε η Φ. Γεννηματά, μιλώντας για τα «υψηλά ιδανικά που υπηρέτησε με σεμνότητα, ανιδιοτέλεια και απαράμιλλο ήθος».

Ο καπετάν Ερμής υπήρξε εν ζωή Επίτιμος Πρόεδρος της Πανελλήνιας Οργάνωσης Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης και Πρόεδρος του Πανελλαδικού Συλλόγου Μνήμης Άρη Βελουχιώτη, με Γραμματέα τον Αγιωτή αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης Χαράλαμπο Ρούπα. 

Ο φάκελος που περιέχει την επιστολή του καπετάνιου, γραμμένη στις 23-3-2008, για να δημοσιοποιηθεί μετά το θάνατό του.

Κατοχή - Αντίσταση

Κατά την Κατοχή ήταν από τους πρώτους που στελέχωσαν τα ένοπλα τμήματα του ΕΛΑΣ, γρήγορα κέρδισε την εμπιστοσύνη του Άρη Βελουχιώτη και εντάχθηκε στον έφιππο ουλαμό, τους αποκαλούμενους μαυροσκούφηδες. Στο ένοπλο αντάρτικο έγινε γνωστός ως Ερμής. Ο Βελουχιώτης του ανέθεσε πολλές αποστολές, ενώ χαρακτηριστικό της στενής σχέσης τους είναι το γεγονός ότι τον είχε ορίσει επικεφαλής της ένοπλης ομάδας ασφαλείας στη Βίνιανη, έδρα της «Κυβέρνησης του Βουνού» και αρχηγείο του ΕΛΑΣ. Κατά την κάθοδο του Άρη στην Πελοπόννησο μετέβη και ο Ερμής, όπου αργότερα έγινε καπετάνιος της 3ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ.

Βάρκιζα - Εμφύλιος

Μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας, πειθάρχησε την επίσημη γραμμή του ΚΚΕ και δεν ακολούθησε τον Άρη Βελουχιώτη (παρά την στενή φιλία τους) στην κίνησή του που αποσκοπούσε στην καταγγελία της συμφωνίας και στην δημιουργία νέου αντάρτικου ενάντια στις κυβερνήσεις της Δεξιάς και τους Άγγλους.

Στα χρόνια του εμφυλίου πολέμου διατέλεσε διοικητής του Αρχηγείου Παρνασσίδας του ΔΣΕ και συμμετείχε σε πολλές μάχες στο πλευρό του Γιάννη Αλεξάνδρου (καπετάν Διαμαντή). Με τακτική ανταρτοπολέμου κατόρθωσε να αναχαιτίσει τις επιχειρήσεις «Τέρμινους» και «Λαίλαψ» του Βασιλικού Στρατού που στόχευαν στην εξόντωση του τοπικού ΔΣΕ.

Μετά την ήττα του ΔΣΕ, διέφυγε στην Γιουγκοσλαβία και έπειτα στην Ρουμανία, όπου έζησε ως πολιτικός πρόσφυγας, επιστρέφοντας τελικά στην Ελλάδα με την αμνηστία του 1978.

Ο Καπετάν Ερμής ομιλεί εκ του τάφου του

Το 2009, ο καπετάν Ερμής, διαισθανόμενος το τέλος του και ενώ βρισκόταν στο 91ο έτος της ηλικίας του, παραδίδει στον γράφοντα επιστολή περιέχουσα το βιογραφικό του, με την εντολή να δημοσιοποιηθεί μετά τον θάνατό του. 

Τυπικός σε όλη του τη ζωή και  μεθοδικος στην καθημερινότητά του, ο «καπετάνιος» δεν ήθελε να γραφεί κάτι για τον ίδιον, που δεν θα τον αντιπροσώπευε. Και γιαυτό φρόντισε, στην Πάτρα, όπου άφησε ένα από τα πιο ένδοξα χρόνια της νιότης του, να δεί το φως της δημοσιότητας η παρακάτω επιστολή, που αποτελεί το βιογραφικό του, όπως ο ίδιος το συνέταξε.   

Σε αυτή αναφέρει αναλυτικά τα παρακάτω:

(Σημείωση του Istologiou G. Mosxou: Για ευκολότερη ανάγνωση του βιογραφικού σημειώματος του αείνηστου αγωνιστή, κάνετεμ κλικ επάνω στο κείμενο για μεγέθυνσή του).