Με σεβασμό στον Μενέλαο Λουντέμη

ΔΕΙΤΕ βίντεο από την εκδήλωση.

Ένα εξαιρετικό, ουσιαστικό βιβλίο, που διαβάζεται σαν μυθιστόρημα

Γράφει ο Χρήστος Τσαντής

Η Αθήνα υποδέχθηκε θερμά το βιβλίο του Δημήτρη Δαμασκηνού για τη ζωή και το έργο του Μενέλαου Λουντέμη. Η πρώτη παρουσίαση του βιβλίου που οργάνωσαν οι Εκδόσεις Ραδάμανθυς στον Πολυχώρο ΑΙΤΙΟΝ, κοντά στην Ακρόπολη, την Παρασκευή 28/4/2017 εξελίχθηκε μέσα σε ένα κλίμα συγκίνησης και τιμής για τον μεγάλο Έλληνα δημιουργό. Ήταν εκεί πολλοί φίλοι του βιβλίου, αλλά και άνθρωποι που συνεργάστηκαν και έζησαν μαζί με τον Μενέλαο Λουντέμη, όπως η συγγραφέας-ποιήτρια Φαίδρα Ζαμπαθά-Παγουλάτου, αλλά και η κόρη της μεταφράστριας των έργων του στα χρόνια που εκείνος έζησε στη Ρουμανία.
 

Η εκδήλωση άνοιξε με ένα σύντομο καλωσόρισμα-χαιρετισμό από τον επιμελητή του βιβλίου Χρήστο Τσαντή, ο οποίος τόνισε τη σημασία και την ιδιαιτερότητα του έργου του Δημήτρη Δαμασκηνού για τον Λουντέμη, ειδικά μάλιστα σε μία συγκυρία όπου συμπληρώνονται σαράντα χρόνια από το θάνατό του κι ενώ δεν φαίνεται να έχει προγραμματιστεί κάποια άλλη εκδήλωση τιμής για τη ζωή και το έργο του συγγραφέα που μας άφησε μία τόσο πλούσια πνευματική κληρονομιά. «Το βιβλίο του Δ. Δαμασκηνού, παρότι είναι μελέτη, όχι μόνο δεν κουράζει τον αναγνώστη, αλλά αντίθετα με πληρότητα και αφηγηματική ροή, διαβάζεται σαν μυθιστόρημα», είπε χαρακτηριστικά. 

Η ηθοποιός Ειρήνη Βουκελάτου διάβασε ποιήματα του Μενέλαου Λουντέμη, που περιλαμβάνονται στο βιβλίο, δίνοντας με τον καλύτερο τρόπο την ευκαιρία στην Φαίδρα Ζαμπαθά-Παγουλάτου να ξετυλίξει το κουβάρι των αναμνήσεων από τη ζωή δίπλα στον Μενέλαο Λουντέμη. Η κυρία Φαίδρα, που πήρε το όνομά της από τον ίδιον τον Μενέλαο Λουντέμη, καθώς ο συγγραφέας συνδεόταν με στενή φιλία με τον πατέρα της, επίσης συγγραφέα, μετέφερε στην εκδήλωση και τον χαιρετισμό του προέδρου και του Δ.Σ. της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, της οποίας μέλος ήταν και ο Μενέλαος Λουντέμης.

«Είναι συγκινητική η αποψινή βραδιά, αφιερωμένη στον Μενέλαο Λουντέμη», ξεκίνησε να λέει η Φαίδρα Ζαμπαθά-Παγουλάτου και συνέχισε: «στον άνθρωπο που βρήκε το όνομά μου μαζί με τον Γιάννη Σκαρίμπα. Το θεωρώ μεγάλη τιμή που βρίσκομαι εδώ σήμερα, κοντά σας, για να πω κι εγώ δυο λόγια γι’ αυτόν τον άνθρωπο, ο οποίος ξεπέρασε τα όρια της ευαισθησίας, της αγάπης, του αγώνα. Ένα παιδί που πόνεσε πάρα πολύ στη ζωή του και που πάλεψε ηρωικά». (Ολόκληρη την παρέμβαση της Φαίδρας Ζαμπαθά-Παγουλάτου, θα τη δημοσιεύσουμε στη συνέχεια, όπως και τις ομιλίες όλων των συντελεστών της εκδήλωσης).

Ακολούθησε η ομιλία από τον Κώστα Κρεμμύδα, ποιητή-εκδότη του λογοτεχνικού περιοδικού «Μανδραγόρας», ο οποίος ξεκίνησε λέγοντας τα εξής: «Χαίρομαιπου βρίσκομαι απόψε εδώ για να μιλήσω για το βιβλίο του Δημήτρη Δαμασκηνού, τον οποίο είχαμε την ευκαιρία να τον γνωρίσουμε πριν από δύο-τρία χρόνια με τον Γιώργο τον Δουατζή, όταν πήγαμε στα Χανιά σε μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση που οργάνωσαν οι Φίλοι των Γραμμάτων για τον Τάσο Λειβαδίτη».

Ο Κώστας Κρεμμύδας αναφέρθηκε στη σχέση του με τον συγγραφέα μέσα από τη συνεργασία τους στο περιοδικό «Μανδραγόρας» και στη συνέχεια μίλησε για το έργο του Δημήτρη Δαμασκηνού «Τα πλοία άραξαν στην όχθη της καρδιάς μας. Ένα δοκίμιο-μελέτη για τη ζωή και το έργο του Μενέλαου Λουντέμη».

«Θα χαρακτήριζα το έργο έναν ύμνο στην Εθνική Αντίσταση», είπε και στάθηκε ιδιαίτερα στον τρόπο με τον οποίο έχει αξιοποιήσει το υλικό του ο συγγραφέας, καθώς μας δίνει μια ολοκληρωμένη εικόνα του πλαισίου μέσα στο οποίο έζησε και έγραψε ο Μενέλαος Λουντέμης.

«Σας ευχαριστώ πολύ για την ευκαιρία που μου δίνεται απόψε να μιλήσω με πολύ συγκίνηση για τον Μενέλαο Λουντέμη, ο οποίος έζησε σχεδόν 18 χρόνια στη Ρουμανία. Θέλω να ευχαριστήσω τον κύριο Δαμασκηνό, τον εκδοτικό οίκο Ραδάμανθυς και τον κύριο Χρήστο Τσαντή, γι’ αυτό το εξαιρετικό, ουσιαστικό βιβλίο αφιερωμένο στη ζωή και στο έργο του Μενέλαου Λουντέμη, σε καιρούς που ο κόσμος χρειάζεται αυτό το ισχυρό παράδειγμα ανθρωπιάς και αξιοπρέπειας και πολλά άλλα ακόμα που μας έχει αφήσει ο Λουντέμης». Με αυτά τα λόγια ξεκίνησε το χαιρετισμό της στην εκδήλωση η AncaChisalita, πολιτιστικός ακόλουθος της πρεσβείας της Ρουμανίας στην Αθήνα, η οποία μίλησε για τη ζωή του μεγάλου συγγραφέα στην διάρκεια της πολιτικής προσφυγιάς, ενώ υπογράμμισε την αξία του βιβλίου του Δημήτρη Δαμασκηνού, ιδιαίτερα για τη νέα γενιά.

Το λόγο πήρε στη συνέχεια ο εκπαιδευτικός Μάκης Πέτσας, που στάθηκε περισσότερο στο κοινωνικό-ιστορικό πλαίσιο της περιόδου στην οποία έγραψε ο Λουντέμης, καθώς και στα σύγχρονα μηνύματα που απορρέουν από το έργο του.

«Το βιβλίο του Δημήτρη Δαμασκηνού είναι μία ξεχωριστή δουλειά», είπε. «Κι αυτό γιατί μας προσφέρει μια τεκμηριωμένη σε βάθος μελέτη για τη ζωή και το έργο του μεγάλου συγγραφέα, με σεμνότητα που δεν επισκιάζει σε καμιά περίπτωση το έργο του Μ. Λουντέμη, όπως κάποιες φορές γίνεται συνειδητά ή ασυνείδητα από κριτικούς ή δοκιμιογράφους».

Ευχάριστη έκπληξη για όλους ήταν η συνέντευξη-συζήτηση, επί σκηνής, του ποιητή-δημοσιογράφου Γιώργου Δουατζή, με τον συγγραφέα του βιβλίου Δημήτρη Δαμασκηνού. Στο videoπου ακολουθεί μπορείτε να παρακολουθήσετε τη συζήτηση.

Η βραδιά έκλεισε με συζήτηση και ο συγγραφέας απάντησε σε ερωτήσεις των φίλων του βιβλίου, ενώ το ραντεβού ανανεώθηκε για το Φθινόπωρο, όπου και προετοιμάζεται ένας νέος κύκλος εκδηλώσεων για την παρουσίαση του βιβλίου στην Αθήνα σε συνεργασία με την Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών και με πολλούς ακόμα φορείς. Παράλληλα συνεχίζονται οι προγραμματισμένες εκδηλώσεις στην Κρήτη, με την παρουσίαση του βιβλίου στα Χανιά, την Τετάρτη 3 Μαΐου, στη γκαλερί VillaDesArts, στις 7:30 το απόγευμα, στο Ηράκλειο στις 18 Μαΐου, στο Πολύκεντρο Νεολαίας του Δήμου, ενώ θα ακολουθήσουν, μέσα στους επόμενους μήνες, εκδηλώσεις στο Ρέθυμνο, στη Γαύδο, στον Άγιο Νικόλαο στο Λασίθι.