«Η νησιωτικότητα συνώνυμη της δυναμικής αλλαγής»

 

Ο Γιάννης Δραγασάκης για την ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων

Ομιλία στην Ειδική Συνεδρίαση της Ολομέλειας της Βουλής για τα 70 χρόνια της Ενσωμάτωσης της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα.

Εξοχότατε κύριε Πρόεδρε της Δημοκρατίας,

Κυρίες και κύριοι βουλευτές,

Από μέρους της κυβέρνησης χαιρετίζουμε την πρωτοβουλία της Βουλής των Ελλήνων να τιμήσει, με αυτή την ειδική συνεδρίαση της Ολομέλειάς της, τα 70 χρόνια από την Ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα. Και βεβαίως επικροτούμε ανεπιφύλακτα την ανακήρυξη του 2017 ως έτους Δωδεκανήσου.

Η ανακήρυξη του 2017 ως έτους Δωδεκάνησου αποτελεί ευκαιρία για να καταστεί ευρύτερα γνωστή η ιστορία των νησιών και των νησιωτών μας.

Τα Δωδεκάνησα, παρόλο που ενσωματώθηκαν στο ελληνικό κράτος μόλις το 1947, σ’ όλη τη μακραίωνη ιστορία τους ακολούθησαν τις τύχες του Ελληνισμού και ήταν αναπόσπαστο τμήμα του. Ιωαννίτες Ιππότες, Βενετσιάνοι, Οθωμανοί και τέλος οι Ιταλοί κατακτητές προσπάθησαν να ορίσουν την τύχη των νησιών και των νησιωτών του Νοτιοανατολικού Αιγαίου. Κάθε κυριαρχία άφηνε πίσω της θύματα και τραύματα, αλλά καμία δεν κατάφερε να αλλοιώσει την ταυτότητα και να εκμηδενίσει το πάθος των Δωδεκανησίων για την ελευθερία, τη θάλασσα, το εμπόριο και τον πολιτισμό.

Η γεωστρατηγική θέση της Δωδεκανήσου, ο φυσικός  πλούτος, η ναυτική δεινότητα, οι καινοτομίες που εισήγαγαν στη ναυτιλία αλλά και η πηγαία ικανότητα των νησιωτών να παίρνουν ρίσκα, να δημιουργούν και να αριστεύουν σε πολλούς τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας, επηρέασαν τη μοίρα των νησιών και των κατοίκων τους ανά τους αιώνες και έγιναν το μήλο της έριδος για πολλές επεκτατικές αυτοκρατορίες και επιθετικούς  στρατηλάτες.

Παράλληλα, όμως, τα Δωδεκάνησα υπήρξαν πάντα χώρος συνύπαρξης και συνεργασίας διαφορετικών πολιτισμών και θρησκειών, πέρασμα και χώρος συνάντησης εμπορικών δρόμων. Για αυτό και τα Δωδεκάνησα υπήρξαν σημαντικά κέντρα πολιτισμού, κόμβοι διαμετακομιστικού εμπορίου, σύνδεσμοι επικοινωνίας ανάμεσα σε Δύση και Ανατολή, Βορρά και Νότο. Και είναι αυτή ακριβώς η διάσταση της ιστορίας που είναι και σήμερα ζωτικά επίκαιρη, αναγκαία και επωφελής, παντού αλλά ακόμη πιο πολύ στην εύφλεκτη περιοχή μας, όχι μόνο για τους κατοίκους των νησιών, αλλά και για όλους τους λαούς της περιοχής, ακόμη και για εκείνους εκπρόσωποι των οποίων δείχνουν ενίοτε να αγνοούν αυτή την ιστορική αλήθεια.

Τα νησιά μας, και οι νησιώτες είναι κληρονόμοι και συνεχιστές μιας πλούσιας ιστορίας αγώνων για ελευθερία και για δημιουργία. Χαρακτηρίζονται από διαρκή προσφορά στην πατρίδα και στον πολιτισμό. Αλλά και σήμερα βρίσκονται στην εμπροσθοφυλακή της Ευρώπης, στην αντιμετώπιση του τεράστιου προσφυγικού και ανθρωπιστικού προβλήματος. Έδειξαν, έμπρακτα, αλληλεγγύη και περισσή ανθρωπιά, σώζοντας και περιθάλποντας ανθρώπινες ζωές, όπως και τ’ άλλα ακριτικά νησιά του Αιγαίου. Και αξίζει, τα νησιά και οι κάτοικοί τους να στηριχθούν και να θωρακισθούν από κάθε πλευρά, με βάση τις πραγματικές τους ανάγκες και το διαχρονικά κρίσιμο ρόλο και τη συμβολή τους στην ειρήνη, τη σταθερότητα, τη συνεργασία και την ασφάλεια της ευρύτερης περιοχής.

Η ανακήρυξη του 2017 ως έτος Δωδεκανήσου συνιστά, λοιπόν, ευκαιρία για να ανταποκριθούμε και σ’ ένα άλλο καθήκον, να αντιμετωπίσουμε δηλαδή τα προβλήματα αλλά και να αναδείξουμε και να αξιοποιήσουμε  τις μεγάλες δυνατότητες των νησιών προς όφελος τόσο των νησιωτών όσο και της χώρας συνολικά. Τα νησιά μας πρέπει να αποκτήσουν πλήρως το αυτονόητο δικαίωμα στην ισοτιμία και την ισονομία, πρέπει να απολαύσουν τη δυνατότητα να ασκηθούν κατάλληλες νησιωτικές πολιτικές, όχι ως ειδικό προνόμιο, αλλά ως ελάχιστη υποχρέωση της πολιτείας απέναντί τους. Και αυτό είναι σε πλήρη αντιστοιχία με την πολιτική βούληση της κυβέρνησης να δώσει μια αναβαθμισμένη προτεραιότητα στη νησιωτική πολιτική.

Ο Πρωθυπουργός το Δεκέμβριο του 2016 από ένα νησί της Δωδεκανήσου, τη Νίσυρο, ανακοίνωσε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα νησιωτικών πολιτικών, που καλύπτουν πολλά πεδία εφαρμογής της πολιτικής. Ένα πλέγμα νησιωτικών πολιτικών που ήδη έχουν αρχίσει να εφαρμόζονται και να αποδίδουν καρπούς. Στην Υγεία, στελεχώνονται όλα τα Κέντρα Υγείας και τα Πολυδύναμα Ιατρεία με αγροτικούς γιατρούς, στους οποίους προσφέρονται επιπλέον οικονομικά και θεσμικά κίνητρα. Παράλληλα, σε συνεργασία με το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας καλύπτονται τα όποια κενά στα νησιά μας με οπλίτες γιατρούς. Για την ανάπτυξη και παραγωγική ανασυγκρότηση των νησιών, έχουμε ήδη εξαγγείλει και ξεκινάμε την υλοποίηση ενός Ειδικού Αναπτυξιακού Προγράμματος για τα νησιά του Βορείου και Νοτίου Αιγαίου με εθνικούς πόρους, για την ενίσχυση της ανάπτυξης και της απασχόλησης. Στον τομέα των μεταφορών, προωθούμε άμεσα το νέο νομοθετικό πλαίσιο για τη λειτουργία των υδατοδρομίων στα νησιά μας. Ενώ με πρωτοβουλία του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, ανασχεδιάζουμε το χάρτη συγκοινωνιών στα νησιά. Φροντίζουμε ώστε τα νησιά μας να αποκτήσουν αυτονομία στην υδροδότηση και ενεργειακή επάρκεια. Τέλος, ολοκληρώνουμε άμεσα την ίδρυση του Ερευνητικού Ινστιτούτου Νησιωτικής Πολιτικής, το οποίο θέλουμε να καταστεί ένα κέντρο διαρκούς μελέτης εφαρμοσμένων πολιτικών για τα νησιά.

Ακόμη, για πρώτη φορά, θέτουμε σε ανώτατο επίπεδο στην Ευρωπαϊκή Ένωση το θέμα των ευρωπαϊκών νησιωτικών πολιτικών, αξιοποιώντας για το σκοπό αυτό την Προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε. από τη Μάλτα, ο πρωθυπουργός της οποίας βρίσκεται σήμερα στη χώρα μας και συναντάται σε λίγο με τον Έλληνα Πρωθυπουργό. Διεκδικούμε θεσμικές αλλαγές στον τρόπο λήψης αποφάσεων, ώστε να περιλαμβάνεται η ρήτρα νησιωτικότητας, όχι μόνο στις εθνικές, αλλά και σε ευρωπαϊκές πολιτικές. Επίσης διεκδικούμε την ίδρυση ενός Ταμείου Νησιωτικής Συνοχής και Ανάπτυξης για την επόμενη προγραμματική περίοδο.

Όμως οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα νησιά είναι συνεχείς και γι’ αυτό συνεχείς πρέπει είναι και οι έμπρακτες προσπάθειές μας έτσι ώστε η νησιωτικότητα, από έννοια που έως τώρα συχνά χρησιμοποιείται για να περιγράφει προβλήματα και προβληματικές καταστάσεις, να αποτελέσει πεδίο σημαντικών πρωτοβουλιών και να γίνει συνώνυμη της δυναμικής αλλαγής.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, όλα αυτά απαιτούν τη στενότερη δυνατή συνεργασία ανάμεσα στην κυβέρνηση και στους άλλους θεσμούς της Δημοκρατίας, τις Περιφέρειες, την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Απαιτούν τη στενή συνεργασία ανάμεσα στο κράτος και τους κοινωνικούς φορείς.

Η Βουλή των Ελλήνων έπαιξε μέχρι σήμερα σημαντικό ρόλο στην ανάδειξη των νησιωτικών προβλημάτων αλλά και στην ανάδειξη κοινών τόπων και πεδίων συνεργασίας. Και ασφαλώς μπορεί να παίξει ένα ακόμη πιο ενεργό ρόλο προς αυτήν την κατεύθυνση.

Σας ευχαριστώ.