125 εκτελεσμένοι στο Γηροκομειό μας περιμένουν!

Αγωνιστές του αντιστασιακού συλλόγου Πανελλήνιου Συνδέσμου Αγωνιστών Εαμικ΄λης Εθνικής Αντίστασης (ΠΣΑΕΕΑ) με την σημαία μπροστά στο άγαλμα για του;ς εκτελεσμένους του Γηροκομειού, που μόλις, πριν λίγη ώρα έγιναν τα αποκαλυπτήριά του. Φωτογρ. αρχείου του 2010. 

Τότε που η αξία της ζωής δεν ήταν παραπάνω απ' όσο άξιζε μία σφαίρα...

     Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΗΜ. ΜΟΣΧΟΥ

τ. μέλους της Επιτροπής Πρωτοβουλίας

Στιγμιότυπο από τα αποκαλυπτήρια.

Με ευθύνη του Συλλόγου Ιστορικής Μνήμης «Πέτρινα Χρόνια» και του Μορφωτικού Εκπολιτιστικού Συλλόγου Γηροκομειού θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη Κυριακή 27 Μαρτίου 2016, ώρα 11.30 πμ, η καθιερωμένη εκδήλωση τιμής και μνήμης για τους εκτελεσμένους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης και των πέτρινων χρόνων του Εμφυλίου, μπροστά στο μνημείο εκτελεσθέντων, στη θέση Σκοποβολή, στο Γηροκομειό Πατρών.

Αυτά αναφέρει ο γνωστός ιστορικός Σύλλογος, που καλεί τους πολίτες της Πάτρας, και τους φορείς να παραβρεθούν  και να τιμήσουν τους 125 εκτελεσμένους στα χρόνια του Εμφυλίου, τότε που η αξία της ζωής δεν ήταν παραπάνω απ' όσο άξιζε μία σφαίρα.

Είναι γεγονός, ότι μετά από μία μακρά διαδρομή εορτασμών, με πρωτοβουλία, αρχικά της Επιτροπής Πρωτοβουλίας (σ.σ.: Πέτρος Κομματάς, Κώστας Κοκκοβίκας, Γιώργος Μόσχος) με την καθοριστική συμβολή του Δήμου Πατρέων και της Νομαρχίας Αχαΐας, και με την ουσιαστική στήριξη της κοινωνίας των Πατρών έγινε κατορθωτό τον Απρίλιο του 2010 να ανεγερθεί  το μνημείο, που σήμερα υπάρχει στην θέση την ίδια όπου το εμφυλιοπολεμικό απόσπασμα έστηνε τους μελλοθάνατους για να τους αφαιρέσει την ζωή!

Σε αυτήν την ανέγερση, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι δημοτικές αρχές τριών διαφορετικών περιόδων συνέβαλαν ουσιαστικά, από την προκήρυξη του πανελλήνιου καλλιτεχνικού διαγωνισμού, μέχρι την υλοποίηση του ορειχάλκινου γλυπτού από τον Πατρινό καλλιτέχνη Στάθη Λεοντή. Αλλά και με την συμμετοχή των αρχιτεκτόνων Λίλα Καρακώστα και Τάκη Βανδώρο. Των οποίων να σημειώσουμε το έργο διαμόρφωσης της πλατείας, προ του μνημείου παραμένει ημιτελές, με ευθύνη του Δήμου Πατρέων, αν και προβλέπεται από την βραβευθείσα μελέτη.

Τρεις δημοτικές αρχές συνέβαλαν, ήτοι του Ανδρ. Καράβολα, στην συνέχεια του Ευάγγ. Φλωράτου και τέλος του Ανδρ. Φούρα, αλλά το μνημείο παρέμενε φυλακισμένο στις αποθήκες Λαδόπουλου, για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας. Το ΚΚΕ αντιδρούσε σθεναρά, αν και μόλις το 1996, ανακάλυψε πως στην Πάτρα υπήρξαν εκτελεσμένοι(!). Δηλαδή 47 χρόνια μετά την λήξη του Εμφυλίου κι ενώ έχει διοικήσει τη χώρα η κυβέρνηση Τζαννετάκη, που με τον ν. 1836 του 1989 αναγνώρισε τους εμπόλεμους του ΔΣΕ, ως μαχητές, καταργώντας τις όποιους ψυχροπολεμικούς χαρακτηρισμούς, δεν είχε ασχοληθεί με το ζήτημα αποκατάστασης της Ιστορικής Μνήμης των.   

Εκείνη την άρνηση έκαμψε η πρωτοβουλία του αείμνηστου προέδρου Δημ. Συμβουλίου Πατρέων Τάκη Γκίκα, (σ.σ. δεύτερη περίοδος Καράβολα) που πήρε την πρωτοβουλία της διαμεσολάβησης με την υποχώρηση της Επιτροπής Πρωτοβουλίας για αναγραφή επί του μνημείου επιγραφής με αναφορά κομματική, κάτι που δεν συνάδει με ανεγέρσεις μνημείων.

Εντούτοις το μνημείο παρέμενε «φυλακισμένο» στις αποθήκες Λαδόπουλου και κατά την περίοδο Φούρα, που ακολούθησε αυτή του Καράβολα και έλαβε...  αποφυλακιστήριο, το 2010, αφού τον προηγούμενο χρόνο, στον εορτασμό του 2009, παρουσία του προέδρου Δημ. Συμβουλίου Πατρέων Νίκου Τζαννάκου, απηύδησε και κατήγγειλε  ότι είναι ντροπή να μην σεβόμαστε τους αγωνιστές που έδωσαν τη ζωή τους εδώ και να μην τοποθετείται το άγαλμα!   

Την λεπτομέρεια που καθόρισε την εξέλιξη, μου την εκμυστηρεύτηκε ο πρόεδρος Νίκος Τζαννάκος, που είπε: «Ένοιωσα τόση ντροπή, (σ.σ.: από την ομιλία της αγωνίστριας) που πήγα στον Α. Φούρα και του είπα,  Δήμαρχε εγώ δεν ξαναπάω άλλη φορά στο Γηροκομειό, αν δεν μπει το Μνημείο».

Και έτσι στις 18 Απριλίου 2010, πραγματοποιήθηκαν τα αποκαλυπτήρια του μνημείου, που βλέπουμε στη ρεματιά, δίπλα στην «Μέριμνα», με την τιμητική συμμετοχή των δημάρχων που συνετέλεσαν, των αρχών, με την μουσική Μπάντα του δήμου, των πολιτών και το κυριότερο, για πρώτη φορά και μοναδική της δημοτικής παράταξης Πελετίδη τότε, του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, που εμφανίστηκαν σε παράταξη μπλοκ με τις κόκκινες σημαίες του αναπτεταμένες, κι αυτά ενώ την προηγούμενη ημέρα Σάββατο, είχε βγει στον τοπικό Τύπο  ανακοίνωση διαφωνίας της ΠΕΑΕΑ, αντιστασιακού συλλόγου προσκείμενου στο ΚΚΕ!

Τα αναφέρω αυτά ως μέρος της Ιστορίας ανέγερσης του Μνημείου. Κι έχουν την σημασία τους, καθώς τελευταίος εορτασμός με την συμμετοχή του Δήμου Πατρέων ήταν η 16 Μαρτίου 2014.

Και κάτι τελευταίο: Από τους τρεις της «Επιτροπής Πρωτοβουλίας για την Ανέγερση Μνημείου Εκτελεσθέντων στο Γηροκομειό», οι δύο εκδήμησαν εις Κύριον. Πρώτος ο Κώστας Κοκκοβίκας, που δεν πρόλαβε να χαρεί το Μνημείο ανεγερθέν και στην συνέχεια ο Πέτρος Κομματάς, που χάρηκε για την ανέγερση του, αλλά όχι για πολύ.

 
Κυριακή 18-4-10 Γηροκομειό. Αποκαλυπτήρια του μνημείου του Εμφυλίου - Από αριστερά: Οι συντελεστές Στάθης Λεοντής γλύπτης, Λίλα Καρακώστα, Τάκης Βανδώρος αρχιτέκτονες.