Μετά από 35 χρόνια λύση για τις τηλεοπτικές άδειες

Φωτογραφία αρχείου.

Το σημερινό καθεστώς

·         Οι σημερινοί τηλεοπτικοί σταθμοί λειτουργούν εδώ και 35 χρόνια με καθεστώς προσωρινής δανειοδότησης.

·         Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της ΕΕ στην οποία δεν έχει διεξαχθεί ποτέ, οποιαδήποτε νόμιμη διαδικασία παραχώρησης τηλεοπτικών αδειών. 

ΟΙ επιπτώσεις της σημερινής κατάστασης

·         Βλάβη του δημόσιου συμφέροντος: Τα κανάλια δεν καταβάλλουν το αντίτιμο για την παραχώρηση ενός δημόσιου αγαθού όπως είναι οι ραδιοτηλεοπτικές συχνότητες.

·         Διαιώνιση του καθεστώτος ανομίας: Το «προσωρινό καθεστώς» 25 χρόνων, δημιούργησε σχέσεις διαπλοκής και αλληλεξάρτησης ανάμεσα στα ΜΜΕ και στα κυβερνητικά κόμματα. Πολιτική κάλυψη, έναντι ενός υπόγειου καθεστώτος επιχορηγήσεων, μέσα από θαλασσοδάνεια, ανείσπρακτες υποχρεώσεις, αδιαφανείς προμήθειες του δημοσίου, ανυπαρξία φορολογικών ελέγχων, χαριστικές ρυθμίσεις.  

Ο νόμος 4339/2015

·         Ο νόμος, που κατέθεσε η κυβέρνηση σε γενικές γραμμές προέβλεπε:

·         Την προκήρυξη Διεθνούς Διαγωνισμού για την χορήγηση τηλεοπτικών αδειών από το ΕΣΡ

·         Τον καθορισμό του αρχικού τιμήματος και τους συνολικού αριθμού των αδειών από τον αρμόδιο Υπουργό.

·         Την κατάργηση του μονοπωλίου παροχής ψηφιακών συχνοτήτων από την Diegea, (στην οποία, σκανδαλωδώς, μέτοχοι είναι οι σημερινοί καναλάρχες, παρέχοντας ψηφιακές υπηρεσίες στον εαυτό τους) με την δημιουργία ανταγωνιστικού παρόχου από την ΕΡΤ.  

Γιατί αντιδρούν οι καναλάρχες

·         Γιατί θα χάσουν την προνομιακή σχέση διαπλοκής που είχαν οικοδομήσει με το κράτος.

·         Γιατί θα χάσουν το μονοπώλιο των δημόσιων συχνοτήτων, που παραχωρούν οι ίδιοι στον εαυτό τους, ως μέτοχοι της Digea.

·         Γιατί ο νέος νόμος υποχρεώνει τα κανάλια να λειτουργούν σαν επιχειρήσεις οικονομικά βιώσιμες, με απόλυτη διαφάνεια στα οικονομικά τους.

·         Γιατί ο νέος νόμος αποκλείει από τον διαγωνισμό επιχειρήσεις που έχουν συσσωρευμένα χρέη προς το κράτος ή έχουν πτωχεύσει δολίως.

·         Γιατί οι νέες επιχειρήσεις θα είναι υποχρεωμένες να απασχολούν το προσωπικό τους με σεβασμό στην εργασιακή νομιμότητα. 

·         Η ΝΔ και οι καναλάρχες ισχυρίζονται ότι η κυβέρνηση προσπαθεί να ελέγξει πλήρως το ραδιοτηλεοπτικό τοπίο.

·         Η κυβέρνηση στοχεύει στην επιβολή κανόνων για την ρύθμιση  του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου και στην υπεράσπιση του δημοσίου συμφέροντος και όχι στο να επηρεάσει το περιεχόμενο και την δημοσιογραφική γραμμή των ΜΜΕ.

·         Άλλωστε, στον βαθμό που η οικονομική ανεξαρτησία των τηλεοπτικών ΜΜΕ είναι κατοχυρωμένη, η πολιτική τους ανεξαρτησία ισχυροποιείται σημαντικά. 

·         Για να κατοχυρωθεί το αδιάβλητο της διαδικασίας, ο νόμος προέβλεπε, ο διαγωνισμός να διεξάγεται και οι άδειες να παραχωρούνται από το ΕΣΡ.

·         ΤΟ ΕΣΡ εκλέγεται με συναινετικές διαδικασίες (πλειοψηφία 4/5) από την διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής)

·         Για ευρύτερη συναίνεση, μάλιστα, ο Υπουργός αύξησε τα μέλη του ΕΣΡ από 7 σε 9, προκειμένου να υπάρξει ακόμα μεγαλύτερη αντιπροσωπευτικότητα. 

·         Με δεδομένα τα παραπάνω, η κυβέρνηση επιδιώκει την συναίνεση όλων των προοδευτικών κομμάτων στην αλλαγή του τοπίου. Οι αντιδράσεις είναι ακατανόητες, εκτός αν κάποιος επιδιώκει συνειδητά την διαιώνιση του σημερινού καθεστώτος. Αυτή ακριβώς είναι η περίπτωση της ΝΔ. 

·         Τα επιχειρήματα της ΝΔ       

  

·         Βασικό επιχείρημα της ΝΔ για τις αντιδράσεις της, είναι ο αριθμός των αδειών είναι περιορισμένος και καθορίζεται από τον Υπουργό. Έτσι θα δοθούν άδειες μόνο σε ημέτερους.

·         Αυτό το επιχείρημα είναι ανυπόστατο: Και στο παρελθόν υπήρχε νομοθεσία που παραχωρούσε στον αρμόδιο Υπουργό την δικαιοδοσία για τον καθορισμό του αριθμού τηλεοπτικών αδειών.

·         Επιπλέον, ο Υπουργός σύμφωνα με τον νόμο, ήταν αρμόδιος μόνο για τον αριθμό των αδειών. Την υπόλοιπη διαδικασία και την έγκριση, την έχει το ΕΣΡ.

·         Η ΝΔ αντιτίθεται σε αυτό το επιχείρημα, λέγοντας πρόθεση της κυβέρνησης είναι να ελέγξει το τοπίο κρατώντας περιορισμένο τον αριθμό των αδειών. Μερικοί ισχυρίστηκαν μάλιστα ότι στο ψηφιακό τοπίο υπάρχει χώρος για απεριόριστες άδειες.

·         Το επιχείρημα ότι στις ψηφιακές συχνότητες υπάρχει χώρος για όλους, είναι τεχνικά ανυπόστατο. Δεν υπάρχει χώρος για όλους.

·         Όμως το πόσες θα είναι οι άδειες, δεν καθορίζεται μόνο από τις τεχνικές δυνατότητες. Καθορίζεται από την ανάγκη να είναι οι τηλεοπτικοί σταθμοί οικονομικά βιώσιμοι, με δεδομένο το μέγεθος της διαφημιστικής πίττας.

·         Αυτό τίθεται ως όρος για την εξυγίανση του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου. Αν κάποιος διαθέτει τηλεοπτική συχνότητα χωρίς ο σταθμός του να είναι οικονομικά βιώσιμος, θα αναζητήσει άλλους τρόπους να τον χρηματοδοτήσει και να υλοποιήσει τα πραγματικά του κίνητρα. 

·         Τι επιδιώκει πραγματικά η ΝΔ

·          

·         Η ΝΔ επιδιώκει να μην διεξαχθεί ο διαγωνισμός και να καταστεί ο νόμος 4339/2015 ανενεργός. Όπως είχε συμβεί παλιότερα με τους νόμους που προέβλεπαν δημόσιο διαγωνισμό για τις τηλεοπτικές άδειες (ν. 2328/1995, ΠΔ 234/2003 ν. 3592/2007)

·         Στο πλαίσιο αυτό τορπίλισε την διαδικασία συναινετικής εκλογής ΕΣΡ από την Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής. Ως όρο έθεσε να παραχωρήσει ο Υπουργός το δικαίωμα καθορισμού του αριθμού των αδειών στο ΕΣΡ.

·         Η παραχώρηση στο ΕΣΡ της αρμοδιότητας να καθορίζει τον αριθμό των αδειών, δεν προβλέπεται από τον νόμο. Επί πλέον, η κυβέρνηση θεωρεί ότι η παραχώρηση αυτής της αρμοδιότητας στο ΕΣΡ, διευκολύνει την άσκηση πιέσεων και εκβιασμών και την παρελκυστική τακτική, προκειμένου να μην μπουν κανόνες στο σημερινό ραδιοτηλεοπτικό τοπίο. Μια τέτοια ρύθμιση θα καθιστούσε το ΕΣΡ, που είναι ανεξάρτητη αρχή, ευάλωτη απέναντι στα συμφέροντα.   

·         Ύστερα από αυτό, ο Υπουργός καταθέτει στην Βουλή τροπολογία με την οποία παραχωρεί τον καθορισμό του αριθμού των αδειών στην Βουλή.  Έτσι ο καθορισμός του αριθμού των αδειών θα γίνει δημόσια, με διαφάνεια και με κατάθεση ουσιαστικής επιχειρηματολογίας.

·         Το γεγονός αυτό έχει προκαλέσει αναταραχή στην ΝΔ. Χαρακτηριστικές είναι οι κραυγές του Κοιν. Εκπροσώπου της ΝΔ Ν. Δένδια: «μην διανοηθείτε να φέρετε τέτοια τροπολογία στην Βουλή».   

·         Επί της ουσίας: η ΝΔ δεν θέλει να γίνει ο διαγωνισμός, γιατί βρίσκεται σε συμμαχία με αυτούς που σήμερα κατέχουν παράνομα τις συχνότητες. 

·         Η «ευρωπαϊκή αντίδραση»

·          

·         Το σύστημα διαπλοκής Καναλιών – ΝΔ επιχείρησε να μπλοκάρει τον διαγωνισμό και μέσω Βρυξελλών. Η ευρωβουλευτής της ΝΔ και πρώην δημοσιογράφος του ΜΕΓΚΑ, Μαρία Σπυράκη επιχείρησε να εκμαιεύσει απάντηση του Αρμόδιου Επιτρόπου, που να στρέφεται εναντίον του νόμου για τα ΜΜΕ και της ελληνικής κυβέρνησης. Παρ όλο που δεν το κατάφεραν, προσπάθησαν να δημιουργήσουν κλίμα στο εσωτερικό της χώρας, διασπείροντας παραπειστικά ότι «η Κομισιόν αδειάζει την κυβέρνηση για τον νόμο για τις άδειες».

·         Επί της ουσίας η απάντηση του Επιτρόπου – που επιβεβαιώθηκε επανειλημμένα από δηλώσεις ευρωπαίων αξιωματούχων – λέει ότι οι διαδικασίες χορήγησης τηλεοπτικών αδειών είναι αποκλειστική αρμοδιότητα της κυβέρνησης».

·         Το μόνο για το οποίο έχουν ζητηθεί διευκρινίσεις της Επιτροπής, είναι το πλαίσιο λειτουργίας του ψηφιακού παρόχου της ΕΡΤ, την σύσταση του οποίου προβλέπει ο νόμος.

·         Επιπλέον πρέπει να καταστεί σαφές ότι η διεξαγωγή του διαγωνισμού έχει συμφωνηθεί και από τους θεσμούς, που εποπτεύουν την υλοποίηση του ελληνικού προγράμματος. Το ζήτημα των αδειών είναι το μοναδικό θέμα στο οποίο ο Μητσοτάκης εμφανίζεται αντιμνημονιακός. Και αυτό δείχνει πόσο σημαντικό τους είναι να προστατευόσουν τα συμφέροντα των σημερινών καναλαρχών. 

·          Το επιχείρημα των θέσεων εργασίας

        

·         Το επιχείρημα ότι θα χαθούν θέσεις εργασίας είναι κλασσικό. ΤΟ επικαλούνται πάντα οι επιχειρηματίες που βλέπουν να απειλούνται τα κεκτημένα τους.

·         Ένα μεγάλο μέρος θέσεων εργασίας έχουν χαθεί σήμερα στα τηλεοπτικά ΜΜΕ. ΟΙ θυσίες εργασίας που διατηρούνται είναι ούτως ή άλλως εξαιρετικά επισφαλείς.

·         Ωστόσο, ένας σημαντικός αριθμός εργαζομένων αναμένεται να απορροφηθεί στο νέο τηλεοπτικό τοπίο.

·         Ο νόμος προβλέπει ελάχιστο αριθμό θέσεων εργασίας, προκειμένου να υπάρχουν οι προϋποθέσεις συμμετοχής στον διαγωνισμό για τις τηλεοπτικές άδειες. Υπάρχει επίσης ειδική μέριμνα για την τήρηση της προβλεπόμενης νομοθεσίας στις εργασιακές σχέσεις.