Η διαπραγμάτευση για το χρέος και τα επτά πεδία των μεταρρυθμίσεων

Ένα από τα σημαντικότερα διακυβεύματα της διήμερης πανελλαδικής σύσκεψης του ΣΥΡΙΖΑ στον Κεραμεικό, η οποία ολοκληρώνει σήμερα τις εργασίες της, είναι η διαμόρφωση και έγκριση του νέου προγράμματος του κόμματος στις καινούργιες συνθήκες που διαμορφώθηκαν.


Με βάση αυτό το τετραετές πρόγραμμα διακυβέρνησης, ο ΣΥΡΙΖΑ θα διεκδικήσει στις επερχόμενες εκλογές τον στόχο μιας καθαρή εντολής αυτοδυναμίας, προκειμένου να προχωρήσει στη "διαπραγμάτευση για το χρέος" αλλά και στον τομέα των μεταρρυθμίσεων. Υπενθυμίζεται ότι η διαπραγμάτευση για το χρέος ξεκινά νωρίτερα -στα μέσα του φθινοπώρου- και όχι τέλη Νοεμβρίου, όπως προβλέπεται στη συμφωνία.

Ωστόσο, το άμεσο πολιτικό ζητούμενο είναι οι μεταρρυθμίσεις που έχουν ανάγκη το κράτος και η κοινωνία. Το περιεχόμενο των μεταρρυθμίσεων που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ προσδιόρισε με τον τρόπο του ο πρόεδρος του κόμματος Αλ. Τσίπρας: πρόκειται για μεταρρυθμίσεις τις οποίες "μόνο μια πολιτική δύναμη που δεν είναι δέσμια συμφερόντων μπορεί να τις σκεφτεί και να τις εφαρμόσει" είπε στη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας και της Εκλογικής Επιτροπής.

Το κυβερνητικό πρόγραμμα αναφέρεται αναλυτικά και διεξοδικά στην αποτίμηση της επτάμηνης πορείας της διακυβέρνησης στο εσωτερικό της χώρας και της διαδικασίας της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές, έχοντας ισχυρές δόσεις αυτοκριτικής. Υπάρχει εκτενής περιγραφή τής τελικής συμφωνίας που επιτεύχθηκε, αλλά και των συνθηκών υπό τις οποίες διεξήχθη η διαπραγμάτευση, όπως και ποια είναι τα ρήγματα που δημιουργήθηκαν στην Ευρώπη.

Στο πρόγραμμα τίθενται επτά πεδία μεταρρυθμίσεων της ελληνικής κοινωνίας, αλλά και ο στόχος της διαπραγμάτευσης για την αναδιάρθρωση του χρέους, με δεδομένο ότι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ πέτυχε την αναγνώρισή του ως μη βιώσιμου από τους δανειστές. Μεγάλο μέρος του προγράμματος αναφέρεται στο πώς θα αξιοποιηθούν οι νέοι συσχετισμοί που προέκυψαν στην Ευρώπη με στόχο την καλύτερη διαπραγμάτευση των "γκρίζων ζωνών" της συμφωνίας, δηλαδή των σημείων που δεν έχουν καταλήξει οριστικά.

Αξιοποιούμε τα ρήγματα - Κάνουμε συμμαχίες

Το πρώτο μέρος του προγράμματος περιλαμβάνει αυτό που κατά παράδοση ονομάζεται "περιγραφή της συγκυρίας". Επιμερίζεται σε δύο κεφάλαια: α) την αποτίμηση των πεπραγμένων της πρώτης κυβέρνησης της Αριστεράς και β) το πώς έγινε η διαπραγμάτευση και τα εκβιαστικά διλήμματα που τέθηκαν. Στο πλαίσιο αυτό γίνεται και μια "νηφάλια" (όπως τη χαρακτηρίζουν οι συντάκτες του κειμένου) αποτίμηση της συμφωνίας.

Το κύριο ερώτημα που απαντά το πρώτο μέρος του προγράμματος είναι αν υπάρχει εναλλακτική στις συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί. Η απάντηση που δίνεται στο κείμενο είναι ότι υπάρχει τέτοια δυνατότητα, όμως στην παρούσα φάση θα πρέπει να γίνει μια τακτική υποχώρηση, ένας συμβιβασμός, προκειμένου να δοθεί η ευκαιρία εκμετάλλευσης των ρηγμάτων που δημιουργήθηκαν στον ευρωπαϊκό πολιτικό χάρτη.

Η περιγραφή αυτών των ρηγμάτων επισημαίνει το πολιτικό κεφάλαιο που δαπάνησε η Γερμανία στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, τις διαφοροποιήσεις και τη ριζοσπαστικοποίηση που εμφανίζεται σε κομμάτια της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, την πορεία σύγκλισης των Πράσινων προς τις θέσεις της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, αλλά και τη συζήτηση που έχει ανοίξει στους κόλπους Ευρωπαίων διανοούμενων για την πορεία του ευρωπαϊκού εγχειρήματος.


Στο κείμενο υπογραμμίζεται η ανάγκη η Αριστερά να μείνει στη διακυβέρνηση της χώρας όχι μόνο προς όφελος του ελληνικού λαού, αλλά και να συνεχίζει να πυροδοτεί και να εκμεταλλεύεται αυτά τα ρήγματα. Σε αυτό το πλαίσιο ο Αρ. Μπαλτάς (εκ των βασικών συντακτών αυτού του προγράμματος, αλλά και παλιότερων) είχε δηλώσει πρόσφατα ότι είναι εφικτή και θεμιτή η αναζήτηση συμμαχιών με «ισχυρές πλέον, μειοψηφίες στα σοσιαλδημοκρατικά και σοσιαλιστικά κόμματα, που ζητούν μια άλλη πορεία για την Ευρώπη», χωρίς αυτό να σημαίνει "ότι εμείς θα πάψουμε να έχουμε την ταυτότητα που έχουμε».

Τι μπορεί να αλλάξει η κυβέρνηση της Αριστεράς

Το δεύτερο μέρος του προγράμματος είναι το κατεξοχήν προγραμματικό περιεχόμενο της πρότασης διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ.

Σημαντικό μέρος του αφιερώνεται στον τρόπο με τον οποίο θα κινηθεί μια νεοεκλεγείσα κυβέρνηση της Αριστεράς σε σχέση με τη συμφωνία που υπογράφτηκε. Συγκεκριμένα, γίνεται διαχωρισμός μεταξύ των δεσμεύσεων από τις οποίες δεν μπορεί να απόσχει και αυτών που θεωρούνται ανοιχτές σε διαπραγμάτευση στο μέλλον, όπως τα εργασιακά, το συνταξιοδοτικό, η φορολογική μεταρρύθμιση, τα κόκκινα δάνεια κ.λπ. Στο κείμενο αναγνωρίζεται ότι η συμφωνία δεν είναι ουδέτερη, αλλά εμπεριέχει κατευθύνσεις, ανοιχτές όμως στις ισορροπίες που διαμορφώνονται μέσα από τους ευρωπαϊκούς συσχετισμούς. Παράλληλα, γίνονται αναφορές σε στοχευμένα μέτρα κατά των κοινωνικών επιπτώσεων πολιτικών που υπάρχουν στη συμφωνία.

Ίσως ο πιο σημαντικός στόχος που τίθεται στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης είναι αυτός της αναδιάρθρωσης του χρέους, για το οποίο έχει ήδη διεκδικηθεί και κατακτηθεί να θεωρείται από όλες τις πλευρές ως μη βιώσιμο.

Μεταρρυθμίσεις στο εσωτερικό

Στο νέο πρόγραμμα τίθεται, επίσης, ο στόχος της σύγκρουσης με αντιλήψεις και πρακτικές που απορύθμισαν το κοινωνικό κράτος και εδραίωσαν ένα σύστημα αναξιοκρατίας και διαφθοράς, αλλά και η στήριξη των ασθενέστερων στρωμάτων και η υπεράσπιση του δημόσιου συμφέροντος. Όπως ανέφεραν κυβερνητικές πηγές, "ο ΣΥΡΙΖΑ δεν χρωστά σε κανένα διαπλεκόμενο συμφέρον, λογοδοτεί στην ελληνική κοινωνία" και "δεν αντιπροσωπεύει το παλιό πολιτικό σύστημα, αλλά μια σύγχρονη, αριστερή, ριζοσπαστική δύναμη".

Έτσι, λοιπόν, ορίζονται επτά πεδία μεταρρυθμίσεων της ελληνικής κοινωνίας:

- Παραγωγική ανασυγκρότηση
- Κοινωνικό κράτος
- Εργασιακές σχέσεις
- Καταπολέμηση διαπλοκής - διαφθοράς
- Καταπολέμηση φοροδιαφυγής, νέο φορολογικό σύστημα
- Ατομικά δικαιώματα, ισότητα δύο φύλλων και μεταναστευτικό
- Ριζική αναμόρφωση της δημόσιας διοίκησης (αυτό θεωρείται και ως απαραίτητη προϋπόθεση για να προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις στα προηγούμενα πεδία).

Επιτροπή Προγράμματος

Υπεύθυνη για τη συγγραφή του είναι η Επιτροπή Προγράμματος, όπως ορίστηκε από την Πολιτική Γραμματεία του Κόμματος. Σύμφωνα με πληροφορίες, αυτή αποτελείται από τους Αρ. Μπαλτά, Ε. Τσακαλώτο, Χ. Παπαδόπουλο, Θ. Φωτίου, Χ. Γολέμη, Δ. Παπαγιαννάκο, Χ. Στάικο και Μ. Γκασούκα. Ενδεικτικό της βαρύτητας που δίνεται στο νέο πρόγραμμα είναι ότι στη συνεδρίαση της επιτροπής την Παρασκευή το πρωί παραβρέθηκε και ο Αλ. Τσίπρας. Προγραμματίζεται, επιπλέον, να γίνουν και μετά την Πανελλαδική Σύσκεψη περαιτέρω επεξεργασίες, ώστε το πρόγραμμα να εμβαθύνει και να γίνει πιο αιχμηρό και συνεκτικό.

Φοίβος Κλαυδιανός-avgi.gr