Στα Ενθέματα που κυκλοφορούν εκτάκτως σήμερα‏

Κείμενα των: Στρατή Μπουρνάζου, Σπύρου Ι. Ασδραχά, Χρήστου Χατζηιωσήφ, Νίκου Σαραντάκου, Ζερόμ Ρους, Σάσκια Σάσσεν, Μαρίας Ιβάντσεβα, Καταρίνα Πρίνσιπε, Δώρας Κοτσακά-Καλαϊτζιδάκη, Τζόζεφ Λέι-Λιούις Μπάσετ-Μάικλ Γουόκερ, Μυρσίνης Ζορμπά, Νίκου Χατζηνικολάου, Πεϊνέτα, Δημήτρη Βαρδουλάκη, Aνδρέα Λυμπεράτου

 Για το Δημοψήφισμα και το Όχι:  12 κείμενα

Όχι: De bono et malo, του Στρατή Μπουρνάζου: «Η συνέχεια θα είναι δύσκολη, σε κάθε περίπτωση: είτε η κυβέρνηση υπογράψει μια κακή συμφωνία (γιατί καλή δεν πρόκειται να είναι) είτε δρομολογηθούν διαδικασίες εξόδου από το ευρώ είτε επανέλθουμε στη βασιλεία των Σαμαράδων και της ασφυξίας. […]  Επιλέγω λοιπόν το Όχι, γιατί εκτιμώ ότι, στα δύσκολα χρόνια που θα συνεχίσουμε να ζούμε, μπορεί να αποτελέσει πρόπλασμα ενός ιστού αλληλεγγύης και αντίστασης. Να το πω αλλιώς: Άσχετα εν πολλοίς με τον πολιτικό λόγο που εκπέμπουν τα δυο «στρατόπεδα», βασικό κίνητρο (πέρα από τις κομματικές εντάξεις) που οδηγεί στο «Ναι» είναι ο φόβος, ενώ στο «Όχι» ένα πνεύμα αντίστασης. Από τον φόβο, αν και τον κατανοώ (όπως και όσους τον αισθάνονται), δεν βλέπω να προκύπτει κάτι προωθητικό για την κοινωνία μας. Από τη διάθεση αντίστασης (παρά τις μπόλικες ανταύγειες πατριωταράδικου αντιευρωπαϊσμού και αρχαϊκότητας), μπορώ να δω να βγαίνουν εστίες αλληλεγγύης και ζωής τα επόμενα χρόνια. Όχι αναγκαστικά (μπορεί να βγουν και φίδια), αλλά μπορεί -- όπως και στις «Πλατείες.»

Το δημοψήφισμα, οι «θεσμοί» και οι αρχές, του Χρήστου Χατζηιωσήφ: «Εάν υπήρχε ο χρόνος και η ψυχραιμία, το δημοψήφισμα θα μπορούσε να συμβάλει στο ξεκαθάρισμα του τοπίου, στην ανάδειξη των βαθύτερων τομών. Στις σημερινές δεδομένες συνθήκες οι αντίπαλες απόψεις ερείδονται από τη μια μεριά στην άμεση, αλλά μη επεξεργασμένη εμπειρία και από την άλλη στον μύθο και τον φόβο. Οι υποστηρικτές του «Όχι» δείχνουν τη γενική πτώση του βιοτικού επιπέδου, την έκρηξη της ανεργίας και την επέκταση της φτώχειας, την υπονόμευση της δημόσιας υγείας, τη διαρροή εγκεφάλων και την τροχιά της κοινωνίας προς την εξαθλίωση. Οι υποστηρικτές του «Ναι» δεν αρνούνται τις αρνητικές εμπειρίες της προηγούμενης εξαετίας. Ορισμένοι τις θεωρούν απαραίτητη όσο και επώδυνη προϋπόθεση για μια μόνιμη εξυγίανση της κατάστασης που θα επέλθει αυτόματα χάρις στη λειτουργία των μηχανισμών της αγοράς, την εισροή ξένων κεφαλαίων που δεν διευκρινίζεται από πού θα προέλθουν, πού ακριβώς θα επενδυθούν και ποιες συνέπειες θα έχουν στην απασχόληση και στις οικονομικές ισορροπίες. Οι περισσότεροι όμως δεν ελπίζουν ούτε αυτό. Έχουν απλώς πεισθεί ότι χειρότερο από το πρόσφατο παρελθόν θα είναι το μέλλον, του οποίου τα χαρακτηριστικά κανένας δεν τους έχει περιγράψει και οι ίδιοι αδυνατούν να το φανταστούν διαφορετικά από σκοτεινό. Τόσο οι ιδεολόγοι της αυτόματης εξυγίανσης της οικονομίας όσο και εκείνοι που απλώς φοβούνται το άγνωστο επενδύουν στον μύθο μιας Ευρώπης που δεν υπήρξε ποτέ και μάλλον δεν πρόκειται να υπάρξει». 

Οι χοίροι και η αποικιοκρατία: συνειρμοί με αφορμή το ελληνικό δημοψήφισμα (web only): Ο Ανδρέας Λυμπεράτος, με αφετηρία το ελληνικό δημοψήφισμα και τα PIGS, ανασκοπεί τη χρήση των χοίρων στο διεθνές διπλωματικό και πολιτικό λεξιλόγιο, από τις αρχές του 20ού αιώνα μέχρι σήμερα: «Τούτες τις κρίσιμες στιγμές του Δημοψηφίσματος σκέφτομαι τους ατυχείς χοίρους, ζώα που –παρά την γαστρονομική τους εκμετάλλευση και την απόλαυση που προσφέρουν– η όψη, η φωνή και τα ήθη τους τα έχουν «καταδικάσει» σε συχνή παρομοιαστική –και στερεοτυπική– «χρήση» για να δηλωθεί η αναισθησία, η ακαθαρσία, η βουλιμία και η βαρβαρότητα ανθρώπων, κοινωνικών και επαγγελματικών ομάδων ή και ολόκληρων λαών – ποιότητες  και χαρακτηρισμοί που δεν συνάδουν βεβαίως με τον ευρωπαϊκό μας πολιτισμό.  Οι χοίροι όμως, εκτός από τις συνήθεις αυτές αδόκιμες και ασεβείς «χρήσεις» τους, πέρασαν κατά την πορεία της ιστορίας –συχνά από σπόντα– και στο διεθνές διπλωματικό και πολιτικό λεξιλόγιο». 

Το όγδοο και το πρώτο δημοψήφισμα, του Νίκου Σαραντάκου. «Έλεγε κάποιος, νομίζω ο Φρανσουά Μιτεράν, ότι τα δημοψηφίσματα έχουν ένα κακό, ότι οι πολίτες ψηφίζουν με γνώμονα όχι το εκάστοτε ερώτημα, αλλά με άλλες σκέψεις, π.χ. για να τιμωρήσουν την κυβέρνηση. Από την άλλη, φέρνουν μια δόση άμεσης δημοκρατίας -- και αυτό δεν αρέσει σε πολλούς. Για παράδειγμα, ένας βουλευτής του Ποταμιού είπε σε ένα πάνελ ότι «δεν μπορεί η κυρά Καλλιόπη που ζει στην Κάλυμνο να αποφασίσει για τα preliminary drafts», παρόλο που τον ίδιο τον έστειλαν στη Βουλή πολλές κυρά Καλλιόπες και κυρ Μήτσοι. Εγώ πάντως δεν θα ακολουθήσω το ρητό του Μιτεράν. Η ψήφος μου την Κυριακή θα εξαρτηθεί αποκλειστικά από το ερώτημα του δημοψηφίσματος: τη συμφωνία που είχε προταθεί από τους θεσμούς. Και δεν θεωρώ, όπως πολύ επικίνδυνα κάνουν πολλοί της αντιπολίτευσης, ότι την Κυριακή θα ψηφίσουμε αν μένουμε ή όχι στην Ευρώπη, στην ευρωζώνη ή την Ευρωπαϊκή Ένωση: αν ήταν αυτό το ερώτημα, θα ψήφιζα Ναι. Λέω ότι είναι πολύ επικίνδυνο αυτό που κάνουν, διότι οι ίδιοι θέτουν εν αμφιβόλω την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας, σε περίπτωση επικράτησης του Όχι. Παραφράζοντας λοιπόν κάποιον, λέω να πρωτοτυπήσω, και να πάω ψηφίσω με κριτήριο το περιεχόμενο της συμφωνίας».

Η σημασία του Όχι. Για μια καλύτερη συμφωνία, για να μείνουμε στην Ευρώπη, της Μυρσίνης Ζορμπά. «Το τελεσίγραφο θεωρήθηκε μη γενόμενο από κείνους που είχαν κηρύξει το  «game  is over»,  εξαφανίστηκε  δια μαγείας, οι σκληρές προτάσεις εξαερώθηκαν,  οι μάσκες του ευρωπαϊσμού  κάλυψαν  τα απειλητικά πρόσωπα, η υποκρισία περίσσεψε, οι τακτικισμοί συνεχίστηκαν. Είναι αυτή η δημοκρατική Ευρώπη κι αυτό το πολιτικό προσωπικό που μπορεί να  οδηγήσει τα κράτη και τους λαούς της στο κοινό μέλλον και  στην ευημερία; Επειδή συνεχίζω να πιστεύω στην ευρωπαϊκή ιδέα, επειδή συνεχίζω να πιστεύω ότι η θέση της χώρας είναι μέσα στην Ευρώπη, επειδή  πιστεύω ότι αν περάσει η συμφωνία των δανειστών οδηγεί σε αδιέξοδη λιτότητα, επειδή  πιστεύω ότι μια καλύτερη συμφωνία είναι δυνατή με ενισχυμένη  την ελληνική κυβέρνηση από το Όχι του δημοψηφίσματος, γι’ αυτό θα ψηφίσω Όχι».    

Το χάλκεον χέρι, του Σπύρου Ι. Ασδραχά. «Ο χρηματοπιστωτικός καπιταλισμός, ακόμα, συνεπάγεται την κατάργηση της αστικής δημοκρατίας, δηλαδή της έκφρασης της λαϊκής βούλησης. Παρά τις διαστρεβλώσεις που πρόσφατα έκανε με εξαιρετικό κυνισμό ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, η προσφυγή στο δημοψήφισμα ήταν αναγκαία πράξη. Η υπερίσχυση του αυτονόητα επιβεβλημένου Όχι εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από τη φοβική προσαρμοστικότητα ενός τμήματος του λαού μας που δυστυχώς δεν είναι αμελητέο και εγγίζει τα όρια της εθελοδουλίας, αν δεν ταυτίζεται με αυτήν, κάτω από το χάλκεον χέρι του πανικού-φόβου».

«Παίρνοντας θέση, ή γιατί ψηφίζοντας “Όχι” ψηφίζουμε “Ναι” στην ιδέα της Ευρώπης». Ο Δημήτρης Βαρδουλάκης, ξεκινώντας από το δημοψήφισμα θέτει στο επίκεντρο το θέμα της εθνικής κυριαρχίας, εξετάζοντας την ελληνική ιστορία σε συνδυασμό με την νουβέλα του Heinrich von Kleist, το «Michael Kohlhaas»: «Η ιστορία διαδραματίζεται στη Μεταρρύθμιση. Από έναν ταπεινό έμπορος αλόγων, τον Kohlhaas, κατασχέθηκαν παράνομα δύο άλογα, με αποτέλεσμα τελικά να πάρει τα όπλα εναντίον των αρχών που τον αδίκησαν. Επιτρέψτε μου να απαριθμήσω τις πιο εντυπωσιακές ομοιότητες μεταξύ των δύο ιστοριών». (μετάφραση: Αιμιλία Σαλβάνου. Το αγγλικό πρωτότυπο δημοσιεύθηκε στο ηλεκτρονικό περιοδικό «Χρόνος).

ΜΕ ΤΗ ΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

1. Ένα Όχι, πολλά Ναι, του Ζερόμ Ρους. «Θα ήταν πιο εύκολο για την κυβέρνηση να υποχωρήσει στην πιστωτική ασφυξία που της επέβαλαν οι δανειστές και στην τρομοκρατική εκστρατεία των εγχώριων και διεθνών ΜΜΕ. Αλλά ως τώρα η Ελλάδα έχει επιμείνει στις θέσεις της, και σήμερα στέκει όρθια και δυνατή, καθώς εκατομμύρια πολίτες της κατευθύνονται στις κάλπες για το πιο σημαντικό δημοψήφισμα στην ιστορία της Ε.Ε. Μη γελιέστε: αυτό το δημοψήφισμα αποτελεί μια καθοριστική στιγμή στη σύγχρονη ευρωπαϊκή Ιστορία» (μετάφραση: Δημήτρης Ιωάννου).

2. Τρεις κρυφές αλήθειες για την ολοφάνερη ελληνική τραγωδία, της Σάσκια Σάσσεν. «Ποια είναι η βοήθεια που οι Βρυξέλλες προσφέρουν αν ο Τσίπρας αποδεχτεί τους όρους των πιστωτών; 7,2 δις. ευρώ --τα οποία (τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, 1η Ιουλίου) δεν θα κάλυπταν καν τις αποπληρωμές του χρέους της Ελλάδας μέχρι το τέλος Αυγούστου-- και ρευστότητα για δύο μόνο μήνες. Εννέα στα δέκα ευρώ που οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης και το ΔΝΤ δάνεισαν στην ελληνική κυβέρνηση από το 2010 έχουν πάει στις τράπεζες και σε άλλους πιστωτές, και όχι στην Ελλάδα για να τη βοηθήσουν να ανακάμψει. Και σήμερα η τρόικα ζητά ακόμα περισσότερα: ολόκληρη η επιπλέον χρηματοδότηση θα πάει στην αποπληρωμή των χρεών της, που ανέρχονται στο 175% του ΑΕΠ. Και ακόμα περισσότερα: την επιβολή πολιτικών λιτότητας – των ίδιων πολιτικών που συρρίκνωσαν την ελληνική οικονομία πάνω από 20%». » (μετάφραση: Δημήτρης Ιωάννου).

3. Βαλκάνια: Ο ελλείπων κρίκος της διεθνούς αλληλεγγύης; της Μαρίας Iβάντσεβα. «Δεν είναι ευθύνη του ΣΥΡΙΖΑ το ότι περιβάλλεται από κράτη-μαριονέτες. Ωστόσο, η ελληνική και διεθνής Αριστερά έχουν μια επείγουσα ευθύνη για τη δημιουργία εγκάρσιων δικτύων αλληλεγγύης οπουδήποτε υποφέρουν από ύφεση και εξαθλίωση, ακόμη και εκεί που δεν υπάρχουν ισχυροί αριστεροί σύμμαχοι. Απαιτούνται επειγόντως περισσότερες προσπάθειες σφυρηλάτησης σχέσεων που θα μεταμορφώσουν τις ιστορικές διαφορές σε δράσεις αλληλεγγύης για όλες τις χώρες στην περιφέρεια της Ευρώπης που έχουν πληγεί από την ύφεση. Το να αφήσουμε στην άκρη τις αναφορές στον Ψυχρό Πόλεμο και να δουλέψουμε για αλληλεγγύη πέρα από τα σύνορα, είναι ζωτικής σημασίας σε μια περιοχή που σήμερα είναι ο φορέας της μεγαλύτερης υπόσχεσης, αλλά και του μεγαλύτερου κινδύνου για το μέλλον της ηπείρου». » (μετάφραση: Γιάννης Χατζηδημητράκης).

 

4. Μας διδάσκετε πώς να αγωνιζόμαστε,  της Καταρίνα Πρίνσιπε. «Το δημοψήφισμα είναι μια από τις υψηλότερες μορφές δημοκρατίας που είναι ακόμα εφικτές στον κόσμο που ζούμε σήμερα. Είναι η απόφαση του λαού, η δική σας απόφαση, ενάντια στις προσταγές εκείνων που μας έκριναν ανάξιους να αποφασίζουμε για τις ζωές μας. Ενάντια σε εκείνους που ξέρουν ότι η λιτότητα είναι ένα πολιτικό πρόγραμμα που έχει ως στόχο να αλλάξει βαθιά τη σχέση μεταξύ των τάξεων, να καταστρέψει όλα τα κοινωνικά και εργατικά δικαιώματα, να μας κάνει φοβισμένους, υποταγμένους, φτωχούς και ήσυχους. Το γνωρίζουν ότι αυτό το πολιτικό πρόγραμμα είναι τόσο ολέθριο που μπορεί να εφαρμοστεί μόνο όταν η δημοκρατία αποτύχει και οι άνθρωποι πάρουν απόφαση πως τίποτε άλλο δεν είναι εφικτό. Αλλά εσείς διαλέξατε τη δημοκρατία. Και όταν κάνατε αυτή την επιλογή, μας δείξατε στην πράξη ότι είναι εφικτή. Μας διδάσκετε πώς να αγωνιζόμαστε» (μετάφραση: Δημήτρης Ιωάννου).

5. «Γράμμα από την Ισπανία» (web only), της Πεϊνέτα:  «Πολυπληθείς, συγκινητικές συγκεντρώσεις συμπαράστασης στο κέντρο των ισπανικών πόλεων (Μαδρίτη, Βαρκελώνη, Μούρθια, Χιχόν, Βαλένθια, Γρανάδα, Θαραγόθα, Λας Πάλμας κ.α.), οργανωμένες ομιλίες ενημέρωσης, διαδικτυακές πλατφόρμες συλλογής υπογραφών, συζητήσεις στις γειτονιές, άρθρα τον ανεξάρτητο τύπο, είναι μερικά μόνο δείγματα των κινητοποιήσεων υπέρ της προσπάθειας της Ελλάδας να βγει πρώτη από τα δεσμά και τις καταστροφικές συνέπειες της λιτότητας. Η ισπανική κοινωνία και κυρίως εκείνα τα στρώματα που έχουν χτυπηθεί από την οικονομική κρίση αντιλαμβάνονται ότι τα γεγονότα στην Ελλάδα τους αφορούν άμεσα. Αυτό σημαίνει κινητοποιήσεις υπέρ του ΟΧΙ στο προσεχές ελληνικό δημοψήφισμα».

Η αποφυλάκιση Κασιδιάρη. Ο Στρατής Μπουρνάζος σχολιάζει ένα ανησυχητικό γεγονός που πέρασε σχεδόν απαρατήρητο στον καταιγισμό των ημερών: την αποφυλάκιση Κασιδιάρη: «Πέραν της μομφής στους εφέτες (πόθεν τεκμαίρεται ότι δεν είναι ύποπτος φυγής ή τέλεσης  νέων αδικημάτων;) η μομφή μου  στρέφεται στην κυβέρνηση, τον ΣΥΡΙΖΑ και τον εαυτό μας. Γιατί όλοι οι παραπάνω, με διαφορετικούς τρόπους και ευθύνες ο καθείς βέβαια,  επιτρέψαμε στη Χρυσή Αυγή να κάνει ένα δυναμικό come back, να επανομιμοποιείται στην κοινωνία,  να δίνει ρεσιτάλ “φιλολαϊκής” πολιτικής στη Βουλή. Όλο αυτό το κλίμα αντανακλάται και στην απόφαση αποφυλάκισης».

Η αρχή της ουδετερότητας του διαδικτύου. Τι περιλαμβάνει και γιατί είναι τόσο σημαντική; Η Δώρα Κοτσακά-Καλαϊτζιδάκη εξηγεί τι σημαίνει αυτή η αρχή και γιατί είναι τόσο σημαντική. «Αν τα παραπάνω δεν τηρούνται, το διαδίκτυο σύντομα θα αρχίσει να θυμίζει την καλωδιακή τηλεόραση, όπου ο πάροχος έχει απόλυτο έλεγχο ως προς το προσβάσιμο online περιεχόμενο, ενώ η επιπλέον χρέωση για συγκεκριμένες υπηρεσίες είναι στη διακριτική του ευχέρεια. Ένα τέτοιο πλαίσιο μπορεί να οδηγήσει σε διαδίκτυο δύο ταχυτήτων. Συγκεκριμένες υπηρεσίες θα αποκτούν προτεραιότητα και υψηλότερη τιμή, ενώ άλλες θα οδηγούνται σε αργές και φτηνότερες γραμμές. Με λίγα λόγια, θα μιλούν, δημιουργούν, καινοτομούν όσοι μπορούν να πληρώνουν -- και όλοι εμείς οι υπόλοιποι θα ακούμε. Σήμερα, κάθε χρήστης μπορεί ταυτόχρονα να είναι τόσο πομπός όσο και δέκτης πληροφοριών».

Προς υπεράσπιση της Ελλάδας. Οι Τζόζεφ Λέι, Λιούις Μπάσετ και Μάικλ Γουόκερ καταρρίπτουν  έξι μύθους που  αφορούν την Ελλάδα. «Δεν θα έπρεπε ο ΣΥΡΙΖΑ να δοκιμάσει τα πάντα ώστε να μπορέσει να μείνει στην Ευρωζώνη; Το έχει κάνει. Παρόλο που ο ΣΥΡΙΖΑ έχει παρουσιαστεί από τα μίντια ως αυτός που γύρισε την πλάτη στην Ευρωζώνη, στην πραγματικότητα συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Στις αρχές του χρόνου ο ΣΥΡΙΖΑ εξελέγη με εντολή να αναχαιτίσει τις συνέπειες της λιτότητας παραμένοντας στο ευρώ. Με εξαίρεση κάποιες φωνές εντός του κόμματος που διαφωνούν με την επονομαζόμενη «στρατηγική του καλού ευρώ», η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ προσπάθησε αδιάκοπα στις διαπραγματεύσεις να ισορροπήσει τη δημοφιλή εντολή κατά της λιτότητας, που είχε λάβει, με τις επιθυμίες των πιστωτών. Οι διαπραγματεύσεις κατέρρευσαν όταν, αργότερα την ίδια μέρα, προτάθηκε από τους «θεσμούς» μια τελική συμφωνία, η οποία δεν περιείχε ούτε ανακούφιση του χρέους, ούτε επενδυτικά κονδύλια· πρόταση που αν γινόταν αποδεκτή θα βύθιζε την Ελλάδα σε σχεδόν αέναη ύφεση».    

Οι δυνάμεις του Kακού.  Ο Νίκος Χατζηνικολάου συνεχίζει την σειρά άρθρων του σχετικά με τον μουσουλμανικό κόσμο. «Είναι γνωστό ότι η χριστιανική Δύση δεν παρεμβαίνει ποτέ στρατιωτικά στη Μέση Ανατολή χωρίς να έχει την «ηθική υποχρέωση» να το κάνει. Πάντοτε έρχεται αρωγός των αδικημένων και τιμωρός εκείνων που τους καταπιέζουν. Ακόμα και η εισβολή στο Ιράκ δικαιολογήθηκε με το επιχείρημα ότι ο Σαντάμ Χουσεΐν είχε στα χέρια του όπλα μαζικής καταστροφής. Από τις 11 Σεπτεμβρίου 2001 και μετά, κύριος στόχος της είναι η Τρομοκρατία, η οποία είναι όργανο του Διαβόλου. Όπως υποστήριξαν δύο στενοί συνεργάτες του Τζωρτζ Μπους του νεότερου, ο Ρίτσαρντ Περλ και ο Ντέιβιντ Φρουμ, το ζήτημα είναι να συντρίψουμε τις δυνάμεις του Κακού (Το τέλος του Κακού: πώς να νικήσουμε στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας, 2004). Η «Σύγκρουση πολιτισμών»,   στην οποία αναφέρθηκε το 1990 ο Μπέρναρντ Λούϊς και στη συνέχεια ο Σάμουελ Χάντινγκτον (1993 και 1996), σε τούτο το κομβικό σημείο διεξάγεται».