Σημαντικά μαθήματα από την επίσκεψη στη Ρωσία

Η Σοσιαλιστική Προοπτική, ήδη στο πλαίσιο της ιδρυτικής διακήρυξής της, αναφέρεται συγκεκριμένα στην ανάγκη επανακαθορισμού του διεθνή στρατηγικού προσανατολισμού της χώρας: 

«Να εγκαταλείψουμε κάθε πολιτική ηττοπάθεια, να αναλάβουμε μακροϊστορικές πρωτοβουλίες και να ενισχύσουμε την αυτοπεποίθηση του ελληνικού λαού, ως προϋπόθεση ηθικής και πολιτικής ανάκαμψης σε προοδευτική, ανθρωπιστική κατεύθυνση. Η Ελλάδα ως πατρίδα της δημοκρατίας, του κλασικού πολιτισμού, της ελευθερίας και της ειρήνης, ως σημείο συνάντησης ιδεών και λαών, πρέπει να αξιοποιήσει τα γεωπολιτικά της πλεονεκτήματα χωρίς τις ανασφάλειες του παρελθόντος και τις κληρονομημένες φοβίες. Μπορεί να αποτελέσει ειρηνική, δημιουργική γέφυρα ανάμεσα στην Ευρώπη, την Ευρασία, την ανατολική λεκάνη της Μεσογείου, τη βαλκανική ενδοχώρα και τις παρευξείνιες χώρες». (http://sosialistiki-prooptiki.gr/2014-04-29-21-58-48/7-2014-04-29-22-10-47) 

Ως εκ τούτου θεωρούμε καταρχήν θετικό το γεγονός ότι η ελληνική ηγεσία φαίνεται πως προσπαθεί να επιβάλλει την ανεξαρτησία της χώρας στην άσκηση της διεθνούς πολιτικής της και στην αξιοποίηση των γεωστρατηγικών δυνατοτήτων της. Επίσης θετικό είναι ότι ο Έλληνας Πρωθυπουργός ξεκαθάρισε πως δεν ήρθε στη Μόσχα για να λυθεί το χρηματοπιστωτικό ζήτημα - το αντίθετο θα έδειχνε αδυναμία και θα αποτελούσε διαπραγματευτικό ολίσθημα.

Κατά τα λοιπά, η επίσκεψη στη Ρωσία μας οδηγεί στα ακόλουθα συμπεράσματα:

1. Η συζήτηση για την ανάπτυξη ελληνορωσικών κοινοπραξίων για τη μεταποίηση και την προώθηση ελληνικών προϊόντων του πρωτογενούς τομέα είναι στη σωστή κατεύθυνση, με την απαραίτητη βεβαίως σημείωση, ότι σημαντικό μέρος της μεταποιητικής αλυσίδα θα πρέπει να συντελείται στον ελληνικό χώρο.

2. Αντιστοίχως συγκαταλέγεται στα θετικά η προώθηση της σημασίας της χώρας ως σταθμός του διεθνούς ενεργειακού σχεδιασμού.

3. Βεβαίως, τα παραπάνω δεν έχουν ακόμη ωριμάσει σε συγκεκριμένες αποφάσεις. Τουναντίον, ο Ρώσος Πρόεδρος ξεκαθάρισε ότι, τουλάχιστον προς το παρόν, δεν μπορεί να αρθεί το ρωσικό εμπάργκο για τα ελληνικά προϊόντα. Όσο δε για την προώθηση του "Ελληνικού αγωγού", στο πλαίσιο βεβαίως ενός σχεδιασμού με ιδιαίτερες γεωπολιτικές συνιστώσες, ο οποίος εκτυλίσσεται  σε στενή συνεργασία Μόσχας-Άγκυρας, η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να αξιοποιήσει το επόμενο χρονικό διάστημα για μια σοβαρή ανάλυση των δεδομένων, σε συνάρτηση και με την αξιοποίηση των δικών μας κοιτασμάτων.

4. Έχει ιδιαίτερη σημασία το εκφρασμένο ενδιαφέρον των Ρώσων για τους ελληνικούς σιδηροδρόμους και για το λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Όμως, ως μάρτυρες μιας αμφίσημης τακτικής της ελληνικής κυβέρνησης στο ζήτημα των ιδιωτικοποιήσεων, οφείλουμε να πούμε ότι για μας αδιαπραγμάτευτη προϋπόθεση είναι η διατήρηση του απόλυτου ελέγχου από το ελληνικό δημόσιο και η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, στο πλαίσιο ενός εθνικού, κοινωνικού σχεδιασμού (ο οποίος βεβαίως παραμένει ζητούμενο). Η καπιταλιστική, ιμπεριαλιστική εκμετάλλευση δεν έχει ούτε εθνικότητα, ούτε θρήσκευμα.

5. Τέλος εκφράζουμε τον προβληματισμό μας για την ευκαιριακή, επικοινωνιακή αντιμετώπιση σημαντικών ζητημάτων από κυβερνητικούς κύκλους και φίλιες δημοσιογραφικές πηγές. Οι πανηγυρισμοί για τη «μεγάλη συμφωνία Τσίπρα - Πούτιν στη Μόσχα με έως 5 δισ. ευρώ προκαταβολή για τον αγωγό» σε ομότιτλο άρθρο του απεσταλμένου της Νίκου Παπαδημητρίου δεν βοηθά. Αντιστοίχως και η αναφορά σε κυβερνητικό non-paper ότι το τέταρτο σημαντικό κέρδος της επίσκεψης είναι πως ο Ρώσος πρόεδρος δώρισε στον Έλληνα πρωθυπουργό την εικόνα του Αγίου Νικολάου και του Αγίου Σπυρίδωνος, η οποία είχε κλαπεί στα χρόνια της κατοχής από αξιωματικό των Ναζί. Αξιολογούμε τόσο την συναισθηματική, ιστορική αξία των κειμηλίων, όσο και τον ευνόητο διεθνοπολιτικό συμβολισμό της κίνησης. Όμως η σημασία του κάθε συμβολισμού προκύπτει από το συνδυασμό του με αποτελέσματα ουσίας. Ειδάλλως περιορίζεται στο επίπεδο της στείρας επικοινωνιακής τακτικής.

Η διεθνής πολιτική συγκυρία είναι δύσκολη και προϋποθέτει ενδελεχή μελέτη και καθαρή πολιτική στόχευση. Με την ευκαιρία των αντιδράσεων των δυτικών "συμμάχων" μας, αποκαλύφθηκαν και τα όρια της αμερικανικής «υποστήριξης»: Εδράζεται μεν στην αμερικανική προσέγγιση για την αντιμετώπιση της διεθνούς καπιταλιστικής κρίσης, η οποία διαφοροποιείται από την υπερβολές της γερμανο-ευρωπαϊκής «εγκράτειας», αλλά εντάσσεται πρωτίστως και απολύτως στη «νεοφιλελεύθερη νομιμότητα». Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αντιμετώπισε την επίσκεψη του έλληνα Πρωθυπουργού στη Ρωσία ακριβώς με τον ίδιο τρόπο όπως και αυτήν του Προέδρου της Κύπρου Νίκου Αναστασιάδη στη Μόσχα, του Ρώσου Προέδρου στην Ινδία, την επίσκεψη του πρωθυπουργού της Ιταλίας στη ρωσική πρωτεύουσα και του κ. Πούτιν στην Άγκυρα.

Σε αυτήν τη σύγκρουση, φυσική απόρροια της διεθνούς καπιταλιστικής κρίσης, οι δυνάμεις της προόδου, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της περιβαλλοντικής ισορροπίας δεν πρέπει να είναι (για μια ακόμη φορά) απούσες, ούτε απλώς παρακολουθητές αυτού του εκρηκτικού, συντηρητικού δίπολου - από τη μια οι εμμονές και οι αντικοινωνικές επιδιώξεις του ευρωπαϊκού τμήματος της νεοφιλελεύθερης διεθνούς, από την άλλη μια περίεργη ετερόκλητη δικτύωση ακροδεξιών και (νέο-) φασιστικών πολιτικών δυνάμεων. Σε αυτήν τη φάση της ιστορικής συμπύκνωσης, η ανανεωμένη, διεκδικούσα, ριζοσπαστική σοσιαλιστική αριστερά οφείλει να είναι παρούσα. Η Σοσιαλιστική Προοπτική διεκδικώντας το ρόλο του βασικού εκφραστή της στη χώρα μας θα εργαστεί με όλες τις δυνάμεις της σε αυτήν την κατεύθυνση.