Η Θεανώ Φωτίου δίνει εξηγήσεις για το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα και ποιοι ωφελούνται από αυτό

Θεανώ Φωτίου - Αλ. Τσίπρας.

Διαβάστε τι αναφέρει η Αναπληρώτρια Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης γι αυτό το μέτρο

Για να δούμε, λοιπόν, τι σημαίνει Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα και για να δούμε πώς ο ν. 4093, μνημονιακός νόμος, υποχρέωνε τη χώρα το 2012 να εφαρμόσει το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, μετονομασθέν σε Εγγυημένο Κοινωνικό Εισόδημα, λες και δεν είναι το ελάχιστο των ελαχιστοτάτων, αφού το πιο πολύ που μπορείς να πάρεις είναι 400 ευρώ σε τετραμελή οικογένεια το μήνα. Όμως, τέλος πάντων, Εγγυημένο Κοινωνικό Εισόδημα μετονομάσθηκε.

Τι έκανε; Αυτό προέβλεπε τρία μέτρα. Το ένα ήταν το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα. Αυτό, το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, η προηγούμενη κυβέρνηση το εφάρμοσε πιλοτικά σε δεκατρείς δήμους. Σας λέω σε ποιους: Δράμα, Έδεσσα, Γρεβενά, Ιωάννινα, Καρδίτσα, Λευκάδα, Μεσολόγγι, Χαλκίδα, Καλλιθέα, Τρίπολη, Σάμο, Σύρο, Μαλεβίζιο - Κρήτης φαντάζομαι. Σε αυτούς τους δεκατρείς δήμους το εφάρμοσε.

Έμενε ο Πυλώνας Β΄, δηλαδή, παροχή πλέγματος υπηρεσιών και αγαθών, και ο Πυλώνας Γ΄, που ήταν και τα τρία μαζί για αυτό το πιλοτικό πρόγραμμα, που είναι επανένταξη στην εργασία. Τι έχει γίνει μέχρι σήμερα; Στις 15 Νοεμβρίου του 2014 άρχισε η υποβολή αιτήσεων και τελείωσε στις 15 Μαρτίου του 2015 στους δεκατρείς δήμους που ανέφερα. Σωστά;

Έγιναν, λοιπόν, είκοσι εννέα χιλιάδες αιτήσεις, είκοσι επτά χιλιάδες είναι οριστικοποιημένες και από αυτές τις αιτήσεις έχουν εγκριθεί δεκατρείς χιλιάδες μέχρι σήμερα με το μηχανισμό που προβλέπεται, ο οποίος έγινε με την ΚΥΑ και με τις συμβουλές τις Παγκόσμιας Τράπεζας Εργασίας.

Όλο αυτό το πακέτο που μου λέτε να φτιάξω, έχει φτιαχτεί, κυρία Λυμπεράκη. Είναι έτοιμο και δοκιμάζεται στην πιλοτική εφαρμογή. Είναι ο μηχανισμός απόδοσης των τριών πυλώνων που σας είπα.

Έχουν εγκριθεί, λοιπόν, μέχρι σήμερα δεκατρείς χιλιάδες αιτήσεις. Μέσος αριθμός νοικοκυριών-ατόμων 1,8, το 25% είναι γυναίκες αρχηγοί των οικογενειών, το 8% είναι μονογονεϊκές. Χρησιμοποιώ παραπάνω χρόνο, διότι κάποτε πρέπει πραγματικά ο ελληνικός λαός να μάθει τι είναι αυτό το πιλοτικό πρόγραμμα, το οποίο μου λέτε να εφαρμόσω σε όλη την επικράτεια και με αφορμή τα 2 δισεκατομμύρια που είναι για άλλη δουλειά. Όμως, δεν πειράζει.

Πάμε παρακάτω. Έχουμε κάνει μέχρι σήμερα, κυρία Λυμπεράκη, τις εξής πληρωμές: Η προηγούμενη κυβέρνηση έχει δώσει 3 εκατομμύρια, υλοποιώντας αυτό το πρόγραμμα και εμείς δώσαμε 5 εκατομμύρια και ήδη μέχρι τώρα έχουμε υπογράψει 3 εκατομμύρια, δηλαδή 8 εκατομμύρια σύνολο. Το υλοποιούμε, δηλαδή, κανονικά.

Πρώτον, πρέπει να αξιολογηθεί με βάση το ίδιο το πρόγραμμα από δύο θεσμούς. Ο ένας είναι η Παγκόσμια Τράπεζα, η οποία θα αξιολογήσει πέντε δήμους. Ο άλλος είναι το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης με το ΕΙΕΑΔ. Όπως ξέρετε, το ΕΙΕΑΔ είναι ένα Ινστιτούτο, το οποίο θα σας πω αργότερα τι ακριβώς θα κάνει. Ο δεύτερος θεσμός θα αξιολογήσει τους οχτώ δήμους.

Έχουμε δώσει στην Παγκόσμια Τράπεζα 2 εκατομμύρια ευρώ για όλη τη δουλειά: συμβουλευτική παροχή, για την ιστορία του μηχανισμού και για την αξιολόγηση.

Ζήτησε παράταση τρεις μήνες, τους οποίους δώσαμε, γιατί δεν ήταν έτοιμη για να κάνει τη δουλειά. Είναι 2 εκατομμύρια ευρώ, κυρία Λυμπεράκη, με την αξιολόγηση μέσα για τους πέντε από τους δεκατρείς δήμους.

Τα κριτήρια, για να τα ακούσει ο ελληνικός λαός, έχουν ως εξής: Πρώτον, να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα του θεσμού. Συμφωνημένα είναι αυτά, δεν τα συμφωνήσαμε εμείς. Δεύτερον, η διαδικασίες υλοποίησης του θεσμού. Τρίτον, η επιχειρησιακή δυνατότητα και ετοιμότητα των εμπλεκόμενων φορέων. Τέταρτον, η ετοιμότητα των πληροφοριακών συστημάτων του κράτους. Πέμπτον, οι κοινωνικές και οι οικονομικές επιπτώσεις στον πληθυσμό. Κρατήστε το αυτό γιατί θα επανέλθω για το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα. Έκτον, εφαρμογή όλου του προγράμματος προκειμένου να καταστεί λειτουργικό. Προσπαθεί εν τέλει να εκτιμήσει –λέει- τη λειτουργική εφαρμογή όλου του προγράμματος πριν την όποια επέκταση ή διεύρυνσή του προκειμένου να καταστεί λειτουργικό, αξιόπιστο και βιώσιμο κατά την εθνική εφαρμογή.

Τι λένε οι υπηρεσίες στην ερώτηση που κάνατε; Τι μου απαντούν οι υπηρεσίες, όχι εγώ, όχι ο ΣΥΡΙΖΑ: Πρώτον, δυσχέρεια στη συμπλήρωση της αίτησης από τους δικαιούχους. Δεύτερον, δυσχέρειες κατά τη διαδικασία επιβεβαίωσης των πεδίων της αίτησης από τις κοινωνικές υπηρεσίες των δήμων οι οποίες δεν επαρκούν. Δεν έχουν υπαλλήλους να την κάνουν αυτήν τη δουλειά. Τρίτον, δυσχέρειες κατά τη συγκέντρωση των δικαιολογητικών από τους δικαιούχους. Τέταρτον, δυσχέρειες κατά τη διεξαγωγή κοινωνικής έρευνας. Τέλος ο Πυλώνας Β΄ και ο Πυλώνας Γ΄ δεν υπάρχουν, δεν υλοποιούνται, μου λένε οι υπηρεσίες.

Συνοψίζοντας, λένε οι υπηρεσίες του Υπουργείου, όσον αφορά τις διαδικασίες υλοποίησης υπάρχει ασαφής ΚΥΑ και προβληματική με επακόλουθο την αδυναμία της ομάδας διοίκησης έργου να ερμηνεύσει τις προβληματικές διατάξεις, επιχειρησιακή δυνατότητα και ετοιμότητα των εμπλεκομένων φορέων σε μεγάλη αδυναμία, υποστελεχωμένες υπηρεσίες δήμων, έλλειψη κυρίως σε κοινωνικούς λειτουργούς, έλλειψη διασύνδεσης εμπλεκομένων υπηρεσιών, προβληματική ετοιμότητα των πληροφοριακών συστημάτων να ανταποκριθούν στη διαδικασία, όπως αυτή περιγράφεται στη σχετική ΚΥΑ.

Θα επανέλθω στα υπόλοιπα για το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα και θα είμαι.

Είπατε, όμως, τότε -και το θυμάμαι- ότι η υπόθεση του ελαχίστου εγγυημένου εισοδήματος είναι ένα δίχτυ ασφαλείας –πράγματι συμφωνώ- το οποίο, όμως, κυρία Λυμπεράκη, απ’ αυτό που μου λένε οι υπηρεσίες σήμερα, αλλά και από τη διεθνή εμπειρία –γιατί πρέπει να βάλουμε τις ειδικές παραμέτρους που έχει κάθε μία χώρα- μπορεί να σημαίνει και παγίδα της φτώχειας.

Εδώ θα πούμε ορισμένα πράγματα. Μου αναφέρουν ότι: «Η πλήρης αποτίμηση θα γίνει μετά τη λήξη του προγράμματος και θα εκτιμηθεί η δυνατότητα εφαρμογής τους σε πανελλαδικό επίπεδο». Αυτό είναι το ένα. Κι όπως σας είπα πριν, είναι το Εθνικό Ινστιτούτο Εργασίας και Ανθρώπινου Δυναμικού, ΕΙΕΑΔ –για όσους δεν ξέρουν τα αρκτικόλεξα- που θα κρίνει τους οχτώ δήμους και τους πέντε θα τους κρίνει η Παγκόσμια Τράπεζα.

Όμως, εκείνο που έχει μεγάλο ενδιαφέρον, είναι ότι θα έπρεπε πρώτον -όπως είχατε πει κι εδώ, αν θυμάμαι, κατά την ψήφιση του νομοσχεδίου- όταν λέμε ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, αυτό είναι αξιοπρεπές. Και σε σχέση με το πώς εφαρμόζεται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, υπάρχει μία μεγάλη ανομοιογένεια το τι σημαίνει αυτό.

Δεύτερο: Τρεις παράγοντες είναι καταλυτικοί κατά την εφαρμογή του, ώστε να μην γίνει παγίδα φτώχειας, δηλαδή να εγκλωβίσει εσαεί τα ίδια τα στρώματα αυτά σε αυτήν την κατάσταση της φτώχειας.

Αυτές οι τρεις παράμετροι είναι: πρώτον, το ποσοστό ανεργίας. Είναι η χώρα μας με το 27,8% Δανία; Είναι η χώρα μας με αυτά τα ποσοστά Σουηδία; Είναι η χώρα μας Βέλγιο; Διότι μελετάμε βεβαίως και όλη την εξέλιξη του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος στην Ευρώπη.

Δεύτερον, είμαστε η χώρα με τη μεγαλύτερη φοροαποφυγή και φοροδιαφυγή από τις ευρωπαϊκές χώρες, ναι ή όχι; Τι σημαίνει αυτό για το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα ως προς τη διασταύρωση των στοιχείων, αυτό που λένε οι δήμοι ότι «δεν έχω προσωπικό για να το διαπιστώσω»;

Τρίτον, είμαστε η χώρα με τα μεγαλύτερα ποσοστά «μαύρης» εργασίας; Τι σημαίνει αυτό; Γιατί λέω ότι μπορεί να γίνει και παγίδα της φτώχειας τελικά, για παράδειγμα, στην περίπτωση που ένας άνθρωπος που βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση πηγαίνει και παίρνει ένα εισόδημα τόσο ευτελές, όμως κάτι -είναι κάτι, σωστά;- και από εκεί και ύστερα, από το φόβο να το χάσει βρίσκεται στη «μαύρη» εργασία; Σε ποια χώρα; Στη χώρα που το μεγαλύτερό της πρόβλημα είναι η ανεργία.

Πώς θα χτυπήσουμε την ανεργία ακριβώς, κυρία Λυμπεράκη; Εξηγήστε το μου μετά.

Εγώ ήμουν πολύ προσεκτική στη Βουλή μέσα καθ’ όλη την ψήφιση του νομοσχεδίου και το ξέρετε όλοι που είσαστε εδώ. Είπα ότι θα το αξιολογήσουμε το πρόγραμμα. Το παρακολουθούμε πολύ στενά. Δεν είμαστε αδιάφοροι, αλλά θα εκτιμήσουμε ό,τι μας πουν. Αυτό είναι το πρώτο.

Δεύτερον, θα δούμε και όλο το διεθνές γίγνεσθαι. Θα δούμε τι σημαίνει «παγίδα της φτώχειας», όταν μπήκε το ΔΝΤ στις αφρικανικές χώρες και όταν επέβαλε το ίδιο μέτρο. Θα δούμε αν κράτησε τους πληθυσμούς σε αυτή την κατάσταση ή δεν τους κράτησε.

Άρα, έχουμε πολλές και σύνθετες σκέψεις και σας καλώ όλους να συμβάλλετε σε αυτές, γιατί ξέρω ότι έχετε τις ίδιες έννοιες. Ακριβώς τις ίδιες έννοιες έχετε. Διότι σας έχω ακούσει εσάς, κυρία Λυμπεράκη, επανειλημμένως να λέτε εδώ ότι δεν πρόκειται να λυθεί κανένα πρόβλημα, αν δεν υπάρξουν θέσεις εργασίας και απασχόληση και αν δεν υπάρξει κοινωνική ένταξη και συμφωνώ απολύτως.