Παραμονές Χριστουγέννων 1914, Πρωτοχρονιάς 1915: Ουδέν Νεώτερον από το Δυτικό Μέτωπο

Η αυθόρμητη ανακωχή που κήρυξαν Γερμανοί και Βρετανοί στρατιώτες του Δυτικού Μετώπου, έμεινε στην Ιστορία των πολέμων, ως ένα από τα πιο παράξενα γεγονότα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Σε αυτό ενεργό ρόλο έπαιξαν ο συνεχής εγκλεισμός στα πολεμικά χαρακώματα, οι ατέλειωτες δεξιώσεις της άρχουσας στρατιωτικής τάξης των αξιωματικών και των οικονομικών παραγόντων στα μετώπισθεν των εμπολέμων, μόλις λίγα χιλιόμετρα από το μέτωπο και μια ποδοσφαιρική μπάλα, που απίστευτο, αλλά αποτέλεσε τον συνδετικό κρίκο μίας ποδοσφαιρικής συνάντησης των ενόπλων. Αυτή η συνάντηση έδωσε την αφορμή στον αντιμιλιταριστή συγγραφέα Έριχ Μαρία Ρεμάρκ να γράψει το σπουδαίο έργο του με τίτλο "Ουδέν Νεώτερον Από το Δυτικό Μέτωπο"! Εκατό χρόνια συμπληρώνονται φέτος από αυτό το άκρως ανθρώπινο γεγονός και η αξία του διατηρείται ακέραια!
Μία μπάλα ποδοσφαίρου αποτέλεσε τον συνδετικό κρίκο για αθλητική αναμέτρηση απέναντι στην εμπόλεμη σύγκρουση δύο  στρατών

Η επιστολή ενός στρατιώτη από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, για μια χριστουγεννιάτικη ανακωχή το 1914, δημοσιοποιήθηκε για πρώτη φορά, εξιστορώντας «ένα από τα πιο αξιοθαύμαστα πράγματα που έχει δει κάποιος». Ο λοχαγός A D Chater υπηρετούσε στο 2ο Τάγμα Gordon Highlanders, όταν ξαφνικά η ειρήνη έφτασε πρόωρα στα χαρακώματα στο Δυτικό Μέτωπο.
 
Η επιστολή του στην «αγαπητή του μητέρα», περιγράφει την περίφημη στιγμή που Άγγλοι και Γερμανοί διακινδύνευσαν τη ζωή τους για να βγουν λίγο έξω, να ευχηθούν ο ένας στον άλλον «καλά Χριστούγεννα» και να παίξουν ποδόσφαιρο. Την έδωσε στη δημοσιότητα το Βασιλικό Ταχυδρομείο, με την άδεια της οικογένειάς του.

«Νομίζω ότι σήμερα είδα ένα από τα πιο εκπληκτικά πράγματα που μπορεί να δει κανείς», έγραψε. «Περίπου στις δέκα το πρωί, κρυφοκοίταζα πάνω από το παραπέτο, όταν είδα έναν Γερμανό να κουνά τα χέρια του, ενώ δύο από αυτούς βγήκαν από το χαράκωμα τους και ήρθαν προς το δικό μας. Ήμασταν έτοιμοι να ανοίξουμε πυρ εναντίον τους, όταν είδαμε ότι δεν είχαν όπλα κι έτσι ένας από τους άνδρες μας πήγε να τους συναντήσει. Σε περίπου δύο λεπτά οι γραμμές ανάμεσα στα χαρακώματα γέμισαν με άνδρες και αξιωματικούς και από τις δύο πλευρές, που χαιρετούσαν και εύχονταν ο ένας στον άλλον ‘καλά Χριστούγεννα’».

Ο στρατιώτης περιγράφει πώς και οι δύο πλευρές χρησιμοποίησαν τη σύντομη ανακωχή για να θάψουν τους νεκρούς τους και στη συνέχει να βγάλουν μαζί φωτογραφίες . «Βγήκα έξω και άρχισα να κάνω χειραψίες με αρκετούς από αυτού» αναφέρει ο στρατιώτης Chater. «Από ό, τι κατάλαβα, οι περισσότεροι από αυτούς θα ήθελαν να γυρίσουν σπίτια τους, όπως κι εμείς». Κάποιοι αντάλλαξαν τσιγάρα και αυτόγραφα, ενώ άλλοι απλά απόλαυσαν τη στιγμή, ξαπλώνοντας στον αέρα χωρίς τον φόβο των πολυβόλων πάνω από τα κεφάλια τους.

«Δεν ξέρω για πόσο καιρό θα συνεχιστεί αυτό - πιστεύω ότι έπρεπε να σταματήσει χθες- αλλά πάντως δεν ακούμε κανέναν πυροβολισμό στο μέτωπο σήμερα, εκτός από κάποιους μικρούς μακρινούς βομβαρδισμούς» γράφει ο στρατιώτης. «Αποφασίσαμε να κάνουμε και μια ακόμα ανακωχή την Ημέρα της Πρωτοχρονιάς, καθώς οι Γερμανοί θέλουν να δουν πώς βγήκαν οι φωτογραφίες!». Ο λοχαγός Chater είπε ότι η εκεχειρία συνεχίστηκε ακόμα και όταν ένας Βρετανός στρατιώτης πυροβόλησε στον αέρα κατά λάθος, αλλά όταν οι ανώτεροι αξιωματούχοι και από τις δυο πλευρές έμαθαν για την ανεπίσημη κατάπαυση του πυρός, εξοργίστηκαν. Όποιος αψηφούσε τις διαταγές τους αντιμετώπιζε στρατοδικείο και εκτέλεση κι έτσι η σύγκρουση ξεκίνησε και πάλι.

«Αυτή η εξαιρετική ανακωχή ήταν αρκετά αυτοσχέδια» έγραφε η επιστολή. Ο πόλεμος συνεχίστηκε για σχεδόν τέσσερα χρόνια, με αποτέλεσμα το θάνατο 37 εκατομμυρίων ανθρώπων.

www.independent.co.uk