Η σφαγή των Καλαβρύτων: Δεκέμβρης του 1943

Φωτογραφία Άγγελου Καλοδούκα.

Φωτογραφία-κείμενο: Άγγελος Καλοδούκας.

Πριν από κάποιες μέρες πήγα στην περιοχή των Καλαβρύτων για έναν γάμο. Δεν έχει σημασία ποιόν και γιατί. Σημασία έχει ότι κάθε φορά που πηγαίνω στην περιοχή των Καλαβρύτων εντυπωσιάζομαι από το τοπίο και τους ανθρώπους.

Πρώτα για το τοπίο λοιπόν.

Πραγματικά…

…πρόκειται για μια ευλογημένη περιοχή καταπράσινη με άφθονα νερά (ποτάμια, χείμαρρους, κρήνες και ότι άλλο μπορείτε να φανταστείτε).

Τώρα, για τους ανθρώπους.

Τα χρόνια της οικονομικής φούσκας και του (χυδαίου) νεοπλουτισμού τα Καλάβρυτα μετατράπηκαν σε τουριστικό προορισμό των μικροαστών λόγω του Χελμού και του χιονοδρομικού κέντρου που βρίσκεται εκεί. Η πόλη άλλαξε, έχασε το παλιό της «χρώμα», νέα σπίτια και ξενοδοχεία κτίστηκαν. Σίγουρα για κάποιους από τους ντόπιους αυτό βελτίωσε (οικονομικά) τη ζωή τους. Ωστόσο αυτό δεν αναιρεί το αποτέλεσμα, το γεγονός: νεοπλουτισμός, επίδειξη, κιτς και ασχήμια πάνε χέρι-χέρι.

Έδω βρήκαν καταφύγιο λίγοι Καλαβρυτινοί.

Φωτoγρ. Istologio G. Mosxou

Και όμως…

…αυτή η πόλη είναι τόπος μαρτυρίου. Στις 13 Δεκεμβρίου του 1943 (στη διάρκεια δηλαδή του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου) διαπράχθηκε ένα από τα στυγερότερα εγκλήματα πολέμου. Στρατιώτες της γερμανικής 117ης Μεραρχίας Καταδρομών εξολόθρευσαν τον ανδρικό πληθυσμό και κατέστρεψαν ολοσχερώς τα Καλάβρυτα. Οι ναζί δεν κατέστρεψαν μόνο τα Καλάβρυτα. Στο δρόμο για τα Καλάβρυτα, εκτέλεσαν 143 άνδρες, στα χωριά Ρωγοί, Κερπινή, Άνω και Κάτω Ζαχλωρού, καθώς και στη Μονή Μεγάλου Σπηλαίου. Έκαψαν περίπου 1.000 σπίτια σε πάνω από 50 χωριά, και, αφού τα λεηλάτησαν, αποκόμισαν περισσότερα από 2.000 πρόβατα και μεγαλύτερα ζώα και περίπου 260.000.000 δραχμές.

Οι ίδιοι οι Γερμανοί ναζί σε αναφορά τους προς το κεντρικό αρχηγείο τους (στις 31 Δεκεμβρίου 1943) αναφέρουν πως εκτελέστηκαν 696 Έλληνες σε όλη την περιοχή.

Σήμερα στη θέση του εγκλήματος υπάρχει μνημείο ενώ εξαιρετικά διαφωτιστικό είναι και το μουσείο που υπάρχει μέσα στην πόλη.

Τώρα…

…θα με ρωτήσετε: πόσοι από τους επισκέπτες για σκι και «αναψυχή» επισκέπτονται τα μνημεία των εκτελεσμένων; Θα σας λυπήσω. Ελάχιστοι…

…και αυτό είναι ένας από τους λόγους που δεν με εκπλήσσουν τα (εκλογικά) ποσοστά της Χρυσής Αυγής.

Με την ευκαιρία της επίσκεψής μου στα Καλάβρυτα θεώρησα καλό να σας παρουσιάζω ένα μικρό απόσπασμα (12 λεπτών περίπου) από μια ταινία που ετοιμάζω από τη ζωή της μητέρας μου. Την ταινία την έχω ονομάσει “Εξομολογήσεις της μητέρας μου” και καλύπτει μια χρονική περίοδο περίπου 60 χρόνων, από τη δεκαετία του 1930 έως τη δεκαετία του 1990. Ο αδελφός της μητέρας μου (Γιώργος Παπαβασιλείου) ήταν ένας από τους εκτελεσμένους. Λόγω της συγκίνησης που αισθανόταν καθώς μου διηγούταν την ιστορία, τρεις φορές, προφανώς από παραδρομή, αναφέρεται σε «Ιταλούς» ενώ θέλει να πει «Γερμανούς».

Εκείνη την εποχή έμενε με την οικογένειά της στα Φλάμπουρα, ένα μικρό χωριό έξω από τα Καλάβρυτα (η μητέρα μου τότε ήταν 19 ετών). Η διήγησή της προέρχεται από αφηγήσεις της οικογένειάς της και προσωπικές της αναμνήσεις, επομένως δεν έχει τη θέση «ιστορικού ντοκουμέντου» της ίδιας της εκτέλεσης με την αυστηρή έννοια του όρου. Είναι, ωστόσο, μια ιστορική καταγραφή του πως βίωσε τη σφαγή μια οικογένεια που ένα μέλος της δολοφονήθηκε από τους ναζί. 

(Πηγή: http://left.gr/news/i-sfagi-ton-kalavryton-dekemvris-toy-1943)

Η σφαγή των Καλαβρύτων: Δεκέμβρης του 1943