ISTOLOGIO Giorgou MOSXOU : Τιμή και δόξα στους δολοφονημένους αγωνιστές από τους ναζί στα Σελλά την Πρωτοχρονιά του 1944

Μπροστά στον Ι.Ν. Αγ. Νικολάου Σελλών που την πρωτοχρονιά του 1944 οι ναζί τον μετέτρεψαν σε προσωρινή φυλακή των κατοίκων.

Σεμνή τελετή στην μνήμη τους από το δήμο Πατρέων και την κοινότητα Σελλών σήμερα στον ΙΝ Αγ. Νικολάου

Με μία σεμνή τελετή, που ταίριαζε στην περίπτωση, οι Σελλαΐτες κάτοικοι του ορεινού χωριού της Αχαΐας σε συνεργασία με τον Δήμο Πατρέων, τίμησαν σήμερα με επιμνημόσυνη δέηση στον Ι.Ν. Αγ. Νικολάου Σελλών, την μνήμη των δέκα πεσόντων πατριωτών από τα δολοφονικά βόλια των ναζί, το ξημέρωμα της Πρωτοχρονιάς του 1944. Πρόκειται για τους τρεις χωριανούς και τους επτά ανταρτοΕΠΟΝίτες που διανυκτέρευσαν το βράδυ εκείνο στο σχολείο του χωριού με επικεφαλής τον καπετάν Κεραυνό (Ανδρέα Μελετίου Αϊβαλιώτη, από το Γηροκομειό Πατρών).

Από την πλευρά του Δημοτικού Συμβουλίου Πατρέων οι μόνοι που παραβρέθηκαν ήσαν ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Κώστας Μπουρδούλης αναπληρώνων τον ασθενούντα Δήμαρχο Πατρέων, ο επικεφαλής της δημοτικής παράταξης «Νέοι Άνθρωποι» Κώστας Χριστόπουλος και ο αντιδήμαρχος αρμόδιος της Δημοτικής Ενότητας Ρίου, Γ. Μανέτας.

Από τα κόμματα παρών έδωσε ο ΣΥΡΙΖΑ Αχαΐας με τους εκπροσώπους του και ο βουλευτής της ΔΗΜΑΡ Ν. Τσούκαλης.

Παρέστησαν ακόμη ο εκπρόσωπος του Συλλόγου εξορισθέντων και φυλακισθέντων «Πέτρινα Χρόνια», Π. Κομματάς, εκπρόσωπος του Α΄ Αστυνομικού Τμήματος (Ανθούπολη) και εκπρόσωπος της ΠΥ.

Από το βήμα του Ναού έγινε αναφορά στο ιστορικό της ημέρας από κάτοικο νεαρής ηλικίας, κατά το οποίο τονίστηκε η γερμανική θηριωδία που εξελίχθηκε εκείνο το χάραμα με δολοφονίες κατοίκων, πυρπόληση οικιών και εγκλεισμό γυναικόπαιδων στο εσωτερικό της εκκλησίας, ενώ τους άνδρες σαράντα τρεις τον αριθμό, τους μετέφεραν στην Πάτρα και τους έκλεισαν επί δεκαήμερο στου Λυμπερόπουλου.

Σύμφωνα με τα γνωστά μέχρι σήμερα, το απόγευμα της παραμονής Πρωτοχρονιάς οι αντάρτικη ομάδα, στο πλαίσιο ελιγμών, που γίνονταν κατ’ εντολή της ηγεσίας του ΕΛΑΣ, εξυπηρετώντας σχέδιο παραπλάνησης των γερμανικών υπηρεσιών, βάσει του οποίου, μετά από διάρρευσή του στους ναζί, επίκειτο απόβαση συμμαχικών δυνάμεων στην παραλία του νομού Ηλείας, κάτι που διέρρευσε με σκοπό να γίνει πιο εύκολα η απόβαση των συμμάχων στην Σικελία, οι αντάρτικες δυνάμεις του ΕΛΑΣ παρουσίαζαν τις ημέρες εκείνες έντονη κινητικότητα στην Βόρεια Πελοπόννησο.

Έτσι το βράδυ εκείνο, δύο εβδομάδες μετά την καταστροφή των Καλαβρύτων, οι Γερμανοί ειδοποιημένοι για την άφιξη των ΕΛΑΣιτών, κατέφθασαν και μπλόκαραν το χωριό, το οποίο έζωσαν με πολυβόλα.

Ο Καπετάν Κεραυνός επικεφαλής του μικρού αποσπάσματος, γνωρίζοντας ότι ο τόπος ήταν αφιλόξενος για την ΕΛΑΣίτικη αντίσταση είχε προειδοποιήσει το απόσπασμά του να μην απομακρυνθούν από το σχολείο. Μερικοί άνδρες παραβίασαν την εντολή και πήγαν να τηρήσουν το έθιμο του χαρτοπαίγνιου «31» στο καφενείο και σε σπίτια του χωριού. Εκεί τους μπλόκαραν οι Γερμανοί.

Στο σχολείο όμως που ήσαν σε έγερση οι ανταρτοΕΠΟΝίτες διέφυγαν ορμώντας στον Γερμανό φρουρό και στην συνέχεια έτρεξαν προς την κατηφορική χαράδρα διασωζόμενοι. Ένας ΕΠΟΝίτης, που δεν πρόλαβε να διαφύγει, τον έκρυψε Σελλαΐτισσα μάνα Μπαλασοπούλου Βαρβάρα το γένος Αγγελοπούλου, που τον… υιοθέτησε μπρος στον κίνδυνο να τον συλλάβουν οι ναζί.

Αυτός ο ΕΠΟΝίτης μαζί με σαράντα τρεις άλλους κατοίκους τους χωριού οδηγήθηκε και κρατήθηκε μαζί τους στις φυλακές Λυμπερόπουλου στην Πάτρα.

Οι συλληφθέντες αφέθησαν ελεύθεροι μετά από δεκαήμερο.

«Αφέθησαν λοιπόν ελεύθεροι αυτοί οι κρατούμενοι των Σελλών, μετά από δέκα ημέρες κράτησής τους, χωρίς να αντιληφθούν οι Γερμανοί, ότι μεταξύ αυτών υπήρξε και αντιστασιακός. Και τούτο γιατί σε αυτή την περίπτωση σημαντικό ρόλο έπαιξε ο έμπορος από τα Σελλά ονομαζόμενος Γιάννης Ανδριόπουλος, που είχε στενές σχέσεις με τον τότε διευθυντή του υδροηλεκτρικού εργοστασίου ’’Γλαύκου’’ Τάκη Φραγκόπουλο([1])» αναφέρεται στο βιβλίο του Γ. Μόσχου «Η Πάτρα στην κατοχή και στην Αντίσταση» έκδοση Γιάννη Πικραμένου (σελ. 48).

Αλλά και διότι τριμελής αντιπροσωπεία των κρατουμένων παρουσιάστηκε στη διοίκηση των Γερμανών, στην οδό Γεροκωστοπούλου της Πάτρας, πάνω από την πλατεία Γεωργίου και δήλωσε στον διοικητή Δέλφιγκερ, ότι:

«Στις 13 Αυγούστου του 43 κάναμε μάχη με αυτούς (σ.σ.: τους αντάρτες) και το αναφέραμε στην Φινάτζα του Ψαθόπυργου». (Κωνστ. Κωστόπουλου, Μνήμες Κατοχής, αυτοέκδοση, σ. 16)».

Παρόντες ήσαν ο νέος πρόξενος της Γερμανίας Ανδρ. Παπαδόπουλος, ο αντιπεριφερειάρχης Αχαΐας Γρ. Αλεξόπουλος, ο Γιάννης Λάμπρου εκ μέρους της ΝΕ του ΣΥΡΙΖΑ Αχαΐας, ο Πρόεδρος της τοπικής Κοινότητας Σελλών Χρ. Ζησιμόπουλος και ο Πρόεδρος του Πολιτιστικού Δημ. Συλλόγου Δημ. Αγγελόπουλος, οι οποίοι και κατέθεσαν στέφανο επί του Ηρώου, στο οποίο αναγράφονται τα τρία ονόματα των δολοφονημένων Σελλαϊτών, ενώ τα άλλα επτά των ανταρτοΕΠΟΝιτών είναι χαραγμένα σε μπρούτζινη ταμπέλα.

Οι δολοφονημένοι την ημέρα αυτή από τους ναζί είναι παρακάτω τρεις Σελλαΐτες ήτοι: Ο πρόεδρος του χωριού Γεώργ. Δημ. Γιάχος και δύο νέοι, ο Ιωάννης Μιχ. Κωστόπουλος και ο Νικ. Χαραλ. Χριστοδουλόπουλος.

Από τους ανταρτοΕΠΟΝίτες δολοφονήθηκαν οι Θεοφ. Κωνστ. Γκοτσόπουλος από τον Μεγ. Ποντιά, Σωτ. Λεων. Σωτηρίου από Ζάχολη Κορινθίας, Βαγγ. Βασ. Πανόπουλος από Άγ. Νικόλαο Αχαΐας, Ηλίας Δημ. Γκολφινόπουλος από Ζάχολη Κορινθίας, Σπύρος Γεωργ. Μελεβής από Λουτράκι Κορινθίας, Βασ. Ροδόπουλος από Ζαχλωρού Αχαΐας και Κωνστ. Νικ. Μπαστούνας από Αίγιο.

([1]) Ο Τάκης Φραγκόπουλος ήταν όργανο των κατακτητών, ως πρώην Υποδιοικητής της ΕΟΝ, της νεολαίας του Μεταξά. Μάλιστα οι Γερμανοί πρώτα σε αυτόν απευθύνθηκαν μόλις κατέλαβαν την Πάτρα, για να λάβουν πληροφορίες για τους κομμουνιστές της πόλης. Είχε ιδιαίτερες σχέσεις με τα Ες Ες και υποδείκνυε αντιφασίστες πολίτες της Πάτρας για να τους συλλάβουν. Ο γιος του υπήρξε ανακριτής-βασανιστής και η κόρη του ταγματάρχης γερμανικού γυναικείου εθελοντικού σώματος. Αυτά κατατέθηκαν στη δίκη Φραγκόπουλου που έγινε μετά την απελευθέρωση στο δικαστήριο δωσιλόγων της Πάτρας. (Σημερινή, φύλλο 20-4-45, Ο υπεργκέμπελς των Πατρών, που δικάζεται σήμερα ερήμην).