Η Αυτοδιοίκηση στον καιρό της Δημοσιονομικής προσαρμογής και του Μνημονίου

Σπ. Τζόγκας.

Του ΣΠΥΡΟΥ ΤΖΟΓΚΑ

Η Αυτοδιοίκηση υπήρξε ένα από τα μεγάλα θύματα των νεοφιλελεύθερων πολιτικών λιτότητας και των αλλεπάλληλων Μνημονίων, αφού μετά από σχεδόν τρία χρόνια εφαρμογής της μνημονιακής πολιτικής, η πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση έχει υποστεί μείωση πάνω από 60% των θεσμοθετημένων πόρων της και έχει οδηγηθεί σε πραγματική οικονομική ασφυξία. Σε συνδυασμό δε με τις απολύσεις, την απαγόρευση των προσλήψεων, τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις και τη μεταφορά επιπλέον 240 αρμοδιοτήτων χωρίς την μεταφορά των αναγκαίων πόρων, οι περικοπές οδηγούν με μαθηματική βεβαιότητα σε κατάρρευση την Τ.Α., ενώ παράλληλα σε συνδυασμό με το καθεστώς επιτροπείας, προετοιμάζουν το έδαφος για την ιδιωτικοποίηση των δημοτικών υπηρεσιών και τον εκμηδενισμό των ελάχιστων κοινωνικών παροχών, που θα οδηγήσουν σε νέες οικονομικές επιβαρύνσεις για τους πολίτες. Ίδια εικόνα υπάρχει και στην περιφερειακή αυτοδιοίκηση, όπου η μείωση κατά περίπου 40% των πόρων της, μαζί με την απουσία δημοκρατικού προγραμματισμού, τον ερμαφρόδιτο χαρακτήρα της μεταξύ κρατικής διοίκησης και τοπικής αυτοδιοίκησης και τη διατήρηση της επιτήρησης του κράτους με τις επτά αποκεντρωμένες κρατικές διοικήσεις, δημιούργησαν έναν νέο γραφειοκρατικό μηχανισμό, ανίκανο να συμβάλει στην πραγματική ανάπτυξη και πρόοδο της κάθε περιοχής.

Έτσι, λοιπόν, προκύπτει μάλλον αβίαστα το συμπέρασμα ότι με βάση τα δύο χρόνια λειτουργίας της τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης, με τη μεταρρύθμιση του «Καλλικράτη», όλες οι εκτιμήσεις, οι διαφωνίες και οι αντιρρήσεις που είχαμε εκφράσει ως ΣΥΡΙΖΑ/ΕΚΜ, έχουν δικαιωθεί. Ο «Καλλικράτης» ήταν μια αντιδημοκρατική, συγκεντρωτική μεταρρύθμιση, η πρώτη δοκιμασία της μνημονιακής πολιτικής, η εφαρμογή των νεοφιλελεύθερων κατευθύνσεων για «λιγότερο κράτος» και για τη μετάβαση από την κυβέρνηση στη διακυβέρνηση και είχε ως αποτέλεσμα η Τ.Α. να απομακρύνεται διαρκώς από τους πολίτες και τις ανάγκες τους.

Για τη ριζοσπαστική Αριστερά, η Τ.Α. αποτελεί τον εγγύτερο προς τους πολίτες, δημοκρατικό και συγχρόνως συμμετοχικό θεσμό διοίκησης, το δεύτερο πυλώνα του πολιτικοδιοικητικού μας συστήματος. Αποτελεί, δηλαδή, διακριτό επίπεδο άσκησης και διαχείρισης ευθύνης της διακυβέρνησης, που πρέπει να παίρνει μέρος στον αναγκαίο δημοκρατικό προγραμματισμό και οφείλει να επιδιώκει κάθε φορά τη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή των πολιτών και των φορέων τους στη λήψη των αποφάσεων της. Από την σύγκρουση της με τα συγκεντρωτικά κέντρα αποφάσεων της κρατικής εξουσίας, λόγω της άμεσης καθολικής δημοκρατικής νομιμοποίησης των αποφάσεων της,  και με βάση τις αρχές της εγγύτητας, της επικουρικότητας και της τοπικής αυτονομίας, πηγάζει ο κινηματικός και διεκδικητικός χαρακτήρας της Αυτοδιοίκησης, που φυσικά όχι μόνο δεν αναιρεί, αλλά ενισχύει τον θεσμικό της ρόλο.

Η Τ.Α., σε αυτές τις ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες λόγω της εφαρμοζόμενης πολιτικής, θα μπορούσε να παίξει ουσιαστικό ρόλο στην οργάνωση των πολιτών, όχι μόνο με στόχο την απόκρουση αυτής της πολιτικής, αλλά και ως ο βασικός μοχλός οργάνωσης της αλληλεγγύης και υπεράσπισης της κοινωνικής συνοχής με δράσεις που θα λειτουργήσουν ως ανάχωμα στη διάλυση του κοινωνικού κράτους. Διότι, η Τ.Α. είναι αυτή που σηκώνει αποκλειστικά το βάρος της κοινωνικής πολιτικής του κράτους, έχοντας οργανώσει ένα εκτεταμένο δίκτυο κοινωνικών υπηρεσιών, που απευθύνεται στο σύνολο των πολιτών και ιδιαίτερα στους φτωχούς, τους ανέργους και τους οικονομικά ασθενέστερους. Οι παιδικοί και βρεφονηπιακοί σταθμοί, τα ΚΑΠΗ, το πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι» και τα ΚΔΑΠ, είναι κάποιες από της δομές που αναγκαστικά θα κλείσουν και κατ’ επέκταση θα λείψουν από τους πολίτες, που τα έχουν σήμερα ακόμα μεγαλύτερη ανάγκη, με την εφαρμογή των νέων μέτρων.

Η Τ.Α. οφείλει να βρεθεί δίπλα στα άτομα που έχασαν ή κινδυνεύουν να χάσουν τη δουλειά τους, στα άτομα που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην ένταξη ή στην επανένταξη στην αγορά εργασίας, στα άτομα που είναι εκτεθειμένα στον κίνδυνο της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και στα άτομα που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Η λειτουργία κοινωνικών παντοπωλείων, ιατρείων, φαρμακείων, η δημιουργία κοινωνικών συνεταιρισμών και η εθελοντική ενισχυτική διδασκαλία είναι μερικές μορφές αλληλεγγύης, αφού στις μέρες μας δεν πρέπει να είναι «κανείς μόνος του στην κρίση».  

Δηλώνουμε για άλλη μια φορά την αντίθεση μας στις επιχειρούμενες πολιτικές, είτε άμεσης, είτε έμμεσης ιδιωτικοποίησης κρίσιμων κοινωνικών και αναπτυξιακών τομέων, στις επαπειλούμενες απολύσεις των εργαζομένων στην Τ.Α και στην λαίλαπα των ιδιωτικοποιήσεων που εξελίσσεται στους ΟΤΑ με τις αναθέσεις της αποκομιδής και της λειτουργίας των εγκαταστάσεων διαχείρισης απορριμμάτων σε ιδιώτες.

Ο αγώνας που δίνουνε τα στελέχη μας στην Τ.Α είναι πρώτα από όλα αγώνας επιβίωσης της αυτοδιοίκησης. Αγώνας που πρέπει να δυναμώσουμε, γιατί δεν πρέπει να επιτρέψουμε να ξεκινήσει η στάση πληρωμών από την Τ.Α., δεν πρέπει να επιτρέψουμε να ολοκληρωθεί η ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών και οι απολύσεις των εργαζομένων, δεν πρέπει να επιτρέψουμε την εγκατάλειψη της κοινωνικής πολιτικής. Η λύση είναι η συλλογική αντίδραση της Αυτοδιοίκησης μαζί με το λαό και τους εργαζόμενους απέναντι στην εξαθλίωση.

_______________

(Το παραπάνω είναι κείμενο που θα παρουσιάσει στην Περιφερειακή Σύσκεψη της Αυτοδιοίκησης Δυτ. Ελλάδος, που θα γίνει αύριο Σάββατο στον ΕΕΣ Πατρών)