Πέρασε στην αθανασία ο συγγραφέας της αντιδογματικής αριστεράς των πέτρινων χρόνων

Ο Χρόνης Μίσσιος ομιλεί σε μία απρόσμενη εξομολόγηση.

Τον Χρόνη Μίσσιο, νικημένον από την επάρατο στα 82 του, κατευοδώνουν αύριο συναγωνιστές, φίλοι και συγγενείς

Το τελευταίο αντίο στον Χρόνη Μίσσιο, αύριο Τετάρτη στις 2 μετά το μεσημέρι στο Μικροχώρι Καπανδριτίου. Τον συγγραφέα των δεινών της πολύπαθης αριστεράς, τον άνθρωπο που πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του σε στρατόπεδα και εξορίες, τον αγωνιστή που εξιστόρησε τα αντιδογματικά πέτρινα χρόνια του σταλινισμού, αύριο συναγωνιστές, φίλοι και συγγενείς θα του απευθύνουν ύστατο χαίρε. Έφυγε από τη ζωή σήμερα το μεσημέρι σε ηλικία 82 ετών νικημένος από την επάρατο.

Εκεί όπου ζούσε τα τελευταία χρόνια ασκητικά, σαν κοσμοκαλόγηρος κι ο ίδιος, ακριβώς όπως κι οι ήρωες των βιβλίων του, εκεί θέλησε να ταφεί. Τα τελευταία χρόνια ζούσε σχεδόν σαν ερημίτης στο Καπανδρίτι με την σύντροφό του Ρηνιώ και τα σκυλιά τους σε ένα αγροτόσπιτο. Σε μια από τις τελευταίες του συνεντεύξεις είχε δηλώσει: «Για πρώτη φορά ζω σε μια κοινωνία που δείχνει να έχει πάθει εγκεφαλικό. Δεν αντιδρά με τίποτα».

«Καλή πατρίδα σύντροφε», ήταν η φράση – χαιρετισμός που συναντούσε κανείς σήμερα  το μεσημέρι σε όλα τα μπλογκς κι αναφερόταν στον συγγραφέα και αγωνιστή της αριστεράς, Χρόνη Μίσσιο.

«Καλό ταξίδι Χρόνη, θα βρεθούμε σε άλλο σύστημα πιο φωτεινό» είναι η ενδεικτική απάντηση ενός συντρόφου της αριστεράς, ενώ ένας ακόμη από τα χρόνια της αντιδογματικής αριστεράς  εύχεται: «Αξέχαστε μεγάλε μας Χρόνη Μίσσιο, εμείς που ανδρωθήκαμε μαζί σου στα δύσκολα χρόνια στο ΚΚΕ Εσωτερικού, σήμερα σε κατευοδώνουμε νοερά στο διάβα σου για την Αχερουσία. Περνάς στην Ιστορία, και μένεις στη σκέψη μας…».

Το έργο του

Σαν συγγραφέας μπήκε στη ζωή μας το 1985 με το βιβλίο «Καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς». Κυκλοφόρησε από τα Γράμματα και ξεσήκωσε μεγάλη αναγνωστική αγάπη και πολλές συζητήσεις.

Θεματολογία του, η ζώσα ζωή, τα πάθη και τα λάθη μας. Με ανθρώπινη συμπόνοια αλλά και δίχως να μασά τα λόγια του ο συγγραφέας πια Χρόνης Μίσσιος έτσι συνέχισε, όπως ξεκίνησε: “Χαμογέλα, ρε... τι σου ζητάνε;” έγραφε (και κυκλοφορούσε από τα “Γράμματα” πάλι) τρία χρόνια μετά. Ακολούθησαν “Τα κεραμίδια στάζουν”, Γράμματα, 1991, “Το κλειδί είναι κάτω από το γεράνι”, Γράμματα, 1996, “Ντομάτα με γεύση μπανάνας”, Γράμματα, 2001, “Ο Χρόνης Μίσσιος διαβάζει Χρόνη Μίσσιο”, Bond - us music [κείμενα, αφήγηση] το 2009, Συμμετείχε στα συλλογικά έργα “Βόλος: Μια πόλη στη λογοτεχνία», Μεταίχμιο, 2001 και “Παλίμψηστο Καβάλας”, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2009.

“Το ξέρω πως έχουμε καιρό να τα πούμε. Όχι, δε σε ξέχασα. Πώς να ξεχάσω, μωρέ, μόνο εσύ μου απόμεινες... Αλίμονο, αν χάσουμε και τη μνήμη μας, πώς θα μπορέσουμε να ξαναονειρευτούμε;... Όχι, ούτε φοβάμαι μη μου κάνει "ψυχολογικό πορτρέτο" η ασφάλεια, άμα βρει τα χειρόγραφά μου σε καμιά έρευνα. Δεν είμαι πια στη φυλακή, κι απ' ότι φαίνεται, θ' αργήσουμε κάμποσο ακόμα να μπούμε... Μπα, γιατί άλλωστε η ασφάλεια ούτε παρεμπιπτόντως, που λένε, δεν ασχολείται πια με μας... [...] (“Χαμογέλα, ρε... τι σου ζητάνε”, 1988).

Το πρώτο του βιβλίο «Καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς...» (Γράμματα, 1985), τον καθιέρωσε από τους πρώτους μήνες της κυκλοφορίας σαν σημαντικό συγγραφέα στη συνείδηση κριτικής και κοινού.

Την ίδια ανταπόκριση συνάντησαν και τα επόμενα βιβλία του. Όλα με την ίδια αμεσότητα και πολιτική οξυδέρκεια, με την ίδια συμπόνοια για τ' ανθρώπινα, την ίδια τρυφερότητα και γενναιοδωρία ζωής, την ίδια νοσταλγία και απόγνωση που γίνεται φως από τους ανθρώπους στο μαχαλά. Με το κλειδί πάντα κάτω απ' το γεράνι που, όμως, “δεν είναι σαν τα άλλα τα κλειδιά”.

Και στα βιβλία του “Τα κεραμίδια στάζουν”, “Το κλειδί είναι κάτω από το γεράνι”, “Ντομάτα με γεύση μπανάνας”, όλα δείχνουν ότι ο συγγραφέας το είχε πια βρει για τα καλά αυτό το κλειδί.

Η ζωή του Χρόνη Μίσσιου

Ο Χρόνης Μίσσιος γεννήθηκε το 1930 την Καβάλα και δούλεψε αρχικά ως καπνεργάτης, ακολουθώντας το επάγγελμα των γονιών του επειδή, λόγω ανέχειας δεν κατάφερε να τελειώσει ούτε το δημοτικό, αφού άφησε πίσω του σελίδες ανεξίτηλες λογοτεχνίας που είναι μαζί η ζωή μας και η ιστορία των τελευταίων πενήντα χρόνων, νικήθηκε από τον καρκίνο και έφυγε στην Αθήνα το 2012, σε ηλικία 82 ετών.

Έζησε τα πρώτα παιδικά του χρόνια στα Ποταμούδια, μια γειτονιά με πρόσφυγες, καπνεργάτες από τη Θάσο και παράνομους κομμουνιστές κυνηγημένους από τη δικτατορία του Μεταξά.

Είναι η περίοδος που η οικογένειά του κατέφυγε στη Θεσσαλονίκη και ο Μίσσιος δούλευε μικροπωλητής στο λιμάνι. Το σχολείο το σταμάτησε στη δευτέρα δημοτικού.

Από τα Γιαννιτσά, όπου τον έστειλε ο Ερυθρός Σταυρός, μαζί με άλλα παιδιά για να γλιτώσουν από την πείνα της Κατοχής, πέρασε στους αντάρτες. Με την απελευθέρωση επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη και οργανώθηκε στον Δημοκρατικό Στρατό Πόλεων.

Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, παιδί ακόμη, εντάχτηκε στην Αντίσταση και το 1947 καταδικάστηκε σε θάνατο για τη συμμετοχή του στον εμφύλιο πόλεμο. Τελικά δεν εκτελέστηκε, έμεινε όμως φυλακισμένος ως το 1953 και από το 1962 έζησε εξόριστος στη Μακρόνησο και τον Άη Στράτη.

Από τότε και μέχρι και τον Αύγουστο του 1973 (αμνηστία του Παπαδόπουλου) πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του σε φυλακές και εξορίες, σαν πολιτικός κρατούμενος στη Μακρόνησο, τον Αι- Στράτη, στις φυλακές Αβέρωφ, Κέρκυρας και στον Κορυδαλλό. Εκεί έμαθε να γράφει και να διαβάζει.

Το καλοκαίρι του 2011 ο Χρόνης Μίσσιος έδωσε μία από τις τελευταίες συνεντεύξεις του στο Car and Driver. Δείτε την εδώ

Η απώλεια του Χρόνη Μίσσιου προκάλεσε συγκίνηση και αντιδράσεις στον πολιτικό κόσμο.

Ο ΣΥΡΙΖΑ

«Στη ζωή του Χρόνη Μίσσιου αποτυπώνεται με τον πιο εύγλωττο τρόπο ένα μεγάλο μέρος της ιστορίας της Αριστεράς της πατρίδα μας«, αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο ΣΥΡΙΖΑ, στην οποία προστίθενται τα εξής:

«Γιός καπνεργάτη, δεν μπόρεσε να τελειώσει το δημοτικό για οικονομικούς λόγους, εντάχθηκε στην Αντίσταση τα χρόνια της κατοχής, κυνηγήθηκε στην διάρκεια του εμφυλίου, ενώ φυλακίστηκε και κατά τη διάρκεια της Χούντας. Ο μοναδικός αυθεντικός λαϊκός και ανθρώπινος τρόπος γραφής του και το ανοιχτό του πνεύμα, τον έκαναν αγαπητό όχι μόνο στον κόσμο της Αριστεράς αλλά και ευρύτερα. Όσοι τον γνωρίσαμε από κοντά ή μέσα από τα βιβλία του, θα τον θυμόμαστε με συγκίνηση και θαυμασμό».

Ο Φώτης Κουβέλης

Εξάλλου, τη βαθειά του θλίψη για τον θάνατο του Χρόνη Μίσσιου εξέφρασε ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ Φώτης Κουβέλης χαρακτηρίζοντας τον συγγραφέα «σημαντικό αγωνιστή της Αριστεράς».

«Στα βιβλία του ο Μίσσιος», τονίζει ο Φώτης Κουβέλης, «αποτύπωσε την εποχή του και τη συμμετοχή του στο αριστερό κίνημα με την ίδια ευθύτητα και αντισυμβατικότητα που χαρακτήριζε την πολιτική του διαδρομή».

Η Νεολαία ΣΥΝ

«Αποχαιρετούμε με σεβασμό και θλίψη τον Χρόνη Μίσσιο, μια από τις μεγαλύτερες μορφές του πνευματικού κόσμου και του αριστερού κινήματος. Τα βιβλία του, οι μαρτυρίες του από τις εξορίες και τις φυλακίσεις, που του επέβαλλε το κράτος των εθνικοφρόνων και η χούντα των συνταγματαρχών, αποτελούν τη μεγάλη συμβολή και παρακαταθήκη που αφήνει πίσω του. Καλό σου ταξίδι ανυπότακτε και αιρετικέ σύντροφε Χρόνη», αναφέρει σε ανακοίνωσή της η νεολαία του Συνασπισμού.

Ο αναπλ. Υπουργός Παιδείας

Πληροφορούμενος τον θάνατο του συγγραφέα Χρόνη Μίσσιου, ο αναπληρωτής υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, αρμόδιος για θέματα Πολιτισμού, Κώστας Τζαβάρας, προέβη στην ακόλουθη δήλωση:

«Έφυγε ένας σημαντικός άνθρωπος του πνεύματος. Ένας άνθρωπος ανήσυχος και ασυμβίβαστος, που με το συγγραφικό του έργο πλούτισε τα ελληνικά γράμματα. Με την αμεσότητα της γραφής και την ιδιαίτερη ματιά του άνοιξε για πολλούς από εμάς ένα παράθυρο στο ''δύσκολο'' κόσμο της νεώτερης ελληνικής ιστορίας. Η απώλειά του αφήνει ένα σημαντικό κενό. Εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια στην οικογένειά του».