Έωλη η Προγραμματική συμφωνία συγκυβέρνησης των τριών συνεταίρων

Φωτογραφία Αρχείου.

Επαναδιαπραγμάτευση Μνημονίου ακόμη μία συνήθη αναθεώρησή του

1. Η προγραμματική συμφωνία των τριών κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση Σαμαρά είναι έωλη διότι προϋποθέτει την έγκριση της τρόικας, η οποία με τις μέχρι σήμερα δηλώσεις της καλεί την κυβέρνηση να τηρήσει τις δεσμεύσεις που ανέλαβε τόσο η προηγούμενη κυβέρνηση όσο και οι κ. Σαμαράς και Βενιζέλος με τις επιστολές τους προς την τρόικα.  

2. Η επαναδιαπραγμάτευση του μνημονίου, όπως αυτή προδιαγράφεται από την προγραμματική συμφωνία,  δεν συνιστά αλλαγή της καταστροφικής πολιτικής λιτότητας, αλλά πρόκειται για συνήθη αναθεώρηση των όρων του μνημονίου, ανάλογα με τις οικονομικές εξελίξεις, πράγμα που ούτως ή άλλως γινόταν μέχρι σήμερα. Δεν ήταν όμως αυτή η λαϊκή εντολή των τελευταίων εκλογών, όπου η συντριπτική πλειοψηφία απαίτησε να σταματήσει η καταστροφική πολιτική της λιτότητας. (βλέπε και παρακάτω)     

3. Το γεγονός ότι η προγραμματική συμφωνία της τρικομματικής συγκυβέρνησης τελεί υπό την έγκριση της Τρόικας δημιουργεί πληθώρα αναπάντητων ερωτημάτων σε σχέση με την πολιτική που θα ακολουθήσει τελικά η κυβέρνηση σε μια σειρά από ζητήματα κεφαλαιώδους σημασίας για τους πολίτες. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα εξής:

3.1. Μισθοί στον ιδιωτικό τομέα

Η προγραμματική συμφωνία αναφέρει το εξής: «Η συλλογική αυτονομία και η ισχύς των συλλογικών συμβάσεων εργασίας επανέρχεται στο επίπεδο που προσδιορίζουν το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Δίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτημένο, σύμφωνα με το οποίο το ύψος του μισθού στον ιδιωτικό τομέα συμφωνείται μεταξύ των κοινωνικών εταίρων. Αυτό περιλαμβάνει και τη ρύθμιση του κατώτατου μισθού που προβλέπεται στη ρύθμιση της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας».

Ωραία ακούγονται αυτά αλλά τα ερωτήματα που παραμένουν αναπάντητα είναι αν η τρικομματική κυβέρνηση του κ. Σαμαρά θα ακυρώσει την πράξη Υπουργικού Συμβουλίου με την οποία μειώθηκε ο κατώτατος μισθός κατά 22% και των νέων κατά 32%, και αν θα προχωρήσει σε νέα μείωση του κατώτατου μισθού τον Ιούλιο, όπως προβλέπει το δεύτερο μνημόνιο, για την εφαρμογή του οποίου έχουν δεσμευτεί προσωπικά ο κ. Σαμαράς και κ. Βενιζέλος.

3.2. Συντάξεις

Η προγραμματική συμφωνία αναφέρει ότι η κυβέρνηση θα διεκδικήσει «αποκατάσταση αδικιών (χαμηλοσυνταξιούχοι, πολυτεκνικά επιδόματα κλπ.) με άμεσα δημοσιονομικά ισοδύναμα». Επίσης αναφέρεται ότι «ο τελικός δημοσιονομικός στόχος μπορεί να επιτευχθεί χωρίς επί πλέον περικοπή μισθών και συντάξεων ή του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, αλλά με την περιστολή της σπατάλης και την στοχευμένη καταπολέμηση της διαφθοράς, της φοροδιαφυγής και της παραοικονομίας ….»

Τα αναπάντητα ερωτήματα εδώ είναι τα εξής: (α) Γιατί τον Φεβρουάριου που συμφωνήθηκε και ψηφίστηκε το δεύτερο μνημόνιο δεν αναζητήθηκαν και δεν βρέθηκαν ισοδύναμα δημοσιονομικά μέτρα παρά οι περικοπές επικεντρώθηκαν, μεταξύ άλλων, στις συντάξεις (κύριες και επικουρικές), την απίσχανση του κοινωνικού κράτους (κλείσιμο Εργατικής Εστίας) και το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων; (β) Ποια είναι η αξία της προγραμματικής συμφωνίας για δημοσιονομική προσαρμογή που δεν θα θίγει περαιτέρω μισθούς και συντάξεις όταν οι κ. Σαμαράς και Βενιζέλος έχουν ψηφίσει και δεσμευτεί να εφαρμόσουν το δεύτερο μνημόνιο στο οποίο διαβάζουμε το εξής: «δεδομένου του υψηλού μεριδίου συντάξεων στις δαπάνες της ελληνικής κυβέρνησης, η μεγάλη εναπομείνασα δημοσιονομική προσαρμογή θα πρέπει κατʼ ανάγκη να περιλαμβάνει περαιτέρω προσαρμογές των συντάξεων».   

3.3. Ιδιωτικοποιήσεις

Η προγραμματική συμφωνία μεταξύ άλλων αναφέρει και τα εξής:  Διαδικασία αποκρατικοποιήσεων – εγγυήσεις διαφάνειας.  Σύνδεση με την ανάπτυξη και όχι μόνο με εισπρακτικούς στόχους. Διατήρηση της κυριότητας του κράτους στα δίκτυα και αξιοποίηση του θεσμού των συμβάσεων παραχώρησης για βασικές υποδομές. Επίσπευση με άμεσες ενέργειες, κυρίως των περιπτώσεων όπου η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα συνδέεται με επενδύσεις σε υποδομές και θέσεις εργασίας. Π.χ. λειτουργικό έργο ΟΣΕ.

Από τα παραπάνω καταλαβαίνουμε ότι το πρόγραμμα εκποίησης της δημόσιας περιουσίας που συμφωνήθηκε και με το δεύτερο μνημόνιο εξακολουθεί να υφίσταται, ενώ γίνεται και ειδική αναφορά στον ΟΣΕ. Τα αναπάντητα ερωτήματα εδώ έχουν να κάνουν αφενός με τη δικαιολόγηση του γιατί πρέπει να θεωρείται «αναπτυξιακή» η εκποίηση της δημόσιας περιουσίας, αυτή η ακραία νεοφιλελεύθερη οικονομική πολιτική, όταν φαίνεται να αποτυγχάνει παντού όπου εφαρμόστηκε (πχ υποβάθμιση και ατυχήματα ιδιωτικοποιημένου σιδηροδρόμου στην Αγγλία) και αφετέρου με το αν και κατά πόσο η τριτοκομματική κυβέρνηση όχι μόνο θα εκποιήσει δημόσια περιουσία αλλά θα φροντίσει και για την υψηλή κερδοφορία των ιδιωτών επενδυτών (πχ με απολύσεις προσωπικού, μειώσεις μισθών κλπ).  

3.4. Συνέχιση περικοπών στη δημόσια υγεία

Για τη δημόσια υγεία, η προγραμματική συμφωνία αναφέρει τα εξής: «Επείγοντα μέτρα για αποκατάσταση ομαλού εφοδιασμού νοσοκομείων και ασθενών σε φάρμακα, αποκατάσταση λειτουργίας ΕΟΠΥΥ. Ενεργοποίηση του θεσμικού πλαισίου. Συνέχιση μείωσης της φαρμακευτικής και νοσοκομειακής δαπάνης.» Τα αναπάντητα ερωτήματα εδώ έχουν σχέση με την αντίφαση που καταγράφεται στην ίδια την προγραμματική συμφωνία: ενώ παραδέχεται την ανάγκη για «επείγοντα μέτρα» εξομάλυνσης της κατάστασης στα δημόσια νοσοκομεία και τον ΕΟΠΥΥ την ίδια στιγμή αξιώνει τη «συνέχιση μείωσης της φαρμακευτικής και νοσοκομειακής δαπάνης», μείωση που αποτελεί βασική αιτία της επιδείνωσης της δημόσια υγείας που δημιουργεί την ανάγκη για «επείγοντα μέτρα». 

4. Επιμήκυνση δημοσιονομικής προσαρμογής

Το βασικό στοιχείο της προγραμματικής συμφωνίας της τρικομματικής κυβέρνησης είναι η επιμήκυνση της δημοσιονομικής προσαρμογής κατά δύο έτη, η οποία όμως θα συνοδεύεται από τις ήδη αποφασισμένες περικοπές δημόσιων δαπανών. Σε σχέση με την επιμήκυνση αυτή επισημαίνουμε τα εξής:

4.1. Παραβιάζει ανοιχτές θύρες, διότι: (α)  Είναι επιβεβλημένη εξαιτίας των άστοχων εκτιμήσεων και του δεύτερου μνημονίου (π.χ. η ύφεση για το 2012 προβλεπόταν τον Φεβρουάριου που ψηφίστηκε το δεύτερο μνημόνιο στο -4,7% του ΑΕΠ ενώ σήμερα συγκλίνουσες εκτιμήσεις την ανεβάζουν πάνω από 6% του ΑΕΠ και η τελευταία εκτίμηση του ΚΕΠΕ την ανεβάζει στο 6,7% του ΑΕΠ) και εξαιτίας του συνακόλουθου δημοσιονομικού εκτροχιασμού. (β) Προβλέπεται ήδη στις εκθέσεις της τρόικας που συνοδεύουν το δεύτερο Μνημόνιο, αφού γίνεται λόγος ρητά για δυνατότητα, ενδεχομένως και ανάγκη, επιμήκυνσης για ένα έτος. Υπογραμμίζουμε μάλιστα ότι στην έκθεση του ΔΝΤ αναφέρεται ότι η Ελληνική κυβέρνηση τον περασμένο Φεβρουάριο αρνήθηκε αυτή την παράταση, υποτίθεται για να μην τρωθεί η αξιοπιστία της προς τις αγορές.

4.2. Συνεχίζεται η ίδια καταστροφική και αδιέξοδη πολιτική. Η επιμήκυνση του οικονομικού προγράμματος αφήνει άθικτο τον σκληρό πυρήνα της οικονομικής πολιτικής (λιτότητα και εσωτερική υποτίμηση) πράγμα το οποίο σημαίνει ότι η οικονομική και κοινωνική καταστροφή (ανεργία, φτώχεια, εξαθλίωση και τα συμπαρομαρτούντα) που προκαλεί το μνημόνιο. Επιπλέον, η απλή επιμήκυνση της δημοσιονομικής προσαρμογής δεν δίνει λύση στο πρόβλημα της μη βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους.    

Τα παραπάνω οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η τρικομματική συγκυβέρνηση θα είναι μία ακόμη κυβέρνηση εφαρμογής ενός σκληρού και καταστροφικού Μνημονίου, παρά την αντίθετη βούληση του ελληνικού λαού, όπως αυτή εκφράστηκε στις τελευταίες εκλογές για ακύρωση του Μνημονίου ή τουλάχιστον ουσιαστική αναδιαπραγμάτευσή του.