Δημοσκοπήσεις: Ο δικομματισμός σε ιστορικό ναδίρ

Βαίνουμε προς αναδιάταξη του χάρτη των βουλευτικών εδράνων.

Σταθερή η άνοδος των μικρών κομμάτων

Με δεδομένο ότι η όποια "αύρα" από τη Σύνοδο Κορυφής "εξατμίσθηκε" μέσα σε 3-4 μέρες, το πολιτικό σκηνικό επανέρχεται στα παγιωμένα χαρακτηριστικά της τελευταίας περιόδου: οι πολίτες είναι δυσαρεστημένοι από τη διαχείριση της κρίσης και φοβούνται τα χειρότερα για το μέλλον, ο δικομματισμός δεν αμφισβητείται απλώς, αλλά εγκαταλείπεται ως μοναδικό μοντέλο πολιτικού συστήματος, το ΠΑΣΟΚ και ο Γιώργος Παπανδρέου αποδυναμώνονται ραγδαία και, ως συνέπεια των τελευταίων, η Ν.Δ. ανάγεται σε πρώτο κόμμα που πλησιάζει το όριο της αυτοδυναμίας, αξιοποιώντας το μπόνους των 50 εδρών που δίνει ο νόμος Παυλόπουλου.

Σ’ αυτά προστίθεται και μια εντυπωσιακή (γεωμετρική σε ορισμένες έρευνες) άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία οφείλεται κυρίως στην "επικοινωνία" με απογοητευμένους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ. Η δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ και του Αλέξη Τσίπρα έχει καταγραφεί εδώ και αρκετούς μήνες, ωστόσο πλέον φαίνεται ότι επηρεάζει συνολικά και το πολιτικό σκηνικό.

Τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων επιβεβαιώνουν την πολιτική ρευστότητα, καθώς η Βουλή μπορεί να έχει από 5 έως και 9 κόμματα! Και έχει σημασία, διότι ο αριθμός των κομμάτων που θα μπουν στη Βουλή "κατεβάζει" και το ποσοστό αυτοδυναμίας για το πρώτο κόμμα.

Ειδικότερα σε 3 έρευνες έχουμε τα εξής εκλογικά ποσοστά:

"VPRC":

ΝΔ: 29,5%, ΠΑΣΟΚ: 25,5%, ΚΚΕ: 13%, ΛΑΟΣ: 7,5%, ΣΥΡΙΖΑ: 7%, Οικολόγοι - Πράσινοι: 4%, Δημοκρατική Αριστερά: 2,5%, Δημοκρατική Συμμαχία: 2%, Χρυσή Αυγή: 1,5%, ΑΝΤΑΡΣΥΑ: 1%, Πανελλήνιο Άρμα Πολιτών: 1%, λοιπά κόμματα: 5,5%. Αποχή, άκυρα, λευκά: συνολικά 38,6%.

"Public Issue" (εκτίμηση εκλογικής επιρροής)

ΝΔ: 32,5%, ΠΑΣΟΚ: 26,5%, ΚΚΕ: 11,5%, ΣΥΡΙΖΑ: 9%, ΛΑΟΣ: 7,5%, Οικολόγοι - Πράσινοι: 3,5%, Δημοκρατική Αριστερά: 2%, Δημοκρατική Συμμαχία: 1,5%, λοιπά: 6%.

"METRON Analysis"

ΝΔ: 19%, ΠΑΣΟΚ: 16,2%, ΚΚΕ: 7%, ΛΑΟΣ: 5,8%, ΣΥΡΙΖΑ: 5,3%, Οικολόγοι - Πράσινοι: 2,6%, Πανελλήνιο Άρμα Πολιτών: 2,4%, Δημοκρατική Συμμαχία: 1,8%, Δημοκρατική Αριστερά: 1,6%, άλλο κόμμα: 1,5%, λευκό: 4,1%, άκυρο/κανένα: 15,9%, αναποφάσιστοι: 9,1%, δεν απαντώ: 7,5%.

Επαναπολιτικοποίηση

Το χαμηλά ιστορικό του δικομματισμού (κάτω από το 60% σε όλες τις έρευνες) είναι πλέον από τα δεδομένα του πολιτικού συστήματος. Ταυτόχρονα φαίνεται ότι παγιώνεται το προβάδισμα της Ν.Δ., και μάλιστα με άνοιγμα της ψαλίδας σε σχέση με το ΠΑΣΟΚ - το στοιχείο αυτό ενδυναμώνεται και από τα ευρήματα της "παράστασης νίκης", που πλέον είναι όλα υπέρ της Ν.Δ.

Η πτώση του δικομματισμού είναι αποτέλεσμα του διευρυνόμενου κοινωνικού και πολιτικού φαινομένου της απόρριψής του α) ως αιτίας της κρίσης και β) ως συστήματος που αδυνατεί να οδηγήσει στην έξοδο από το τούνελ δίνοντας θετική προοπτική στον απλό πολίτη. Στο πλαίσιο αυτό, η αδιευκρίνιστη ψήφος κυμαίνεται στο 37% - 38%. Ωστόσο το κύριο εύρημα είναι η ριζοσπαστικοποίηση του πολίτη. Για παράδειγμα, στην "Public Issue" το 29% των ερωτώμενων δηλώνει ότι έχει συμμετάσχει πρόσφατα σε εκδηλώσεις διαμαρτυρίας. Με νούμερα αυτό σημαίνει ότι 2.600.000 πολίτες δηλώνουν ενεργά διαμαρτυρόμενοι!!! Από την ίδια έρευνα προκύπτει ότι επανέρχεται η τάση πολιτικοποίησης (το 78% συζητεί πολιτικά), την ίδια ώρα που αποστασιοποιείται από τους βασικούς πυλώνες του πολιτικού συστήματος. Το 90% είναι δυσαρεστημένοι από ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ., ενώ σε ποσοστό 71% εκτιμούν ότι κανένα από τα δύο μεγάλα κόμματα δεν μπορεί να σχηματίσει αποτελεσματική κυβέρνηση.

ΠΑΣΟΚ: Δημοσκοπική "κατρακύλα"

Ιδιαίτερα σημαντική είναι και η δημοσκοπική "κατακρύλα" του ΠΑΣΟΚ σε όλα τα μεγέθη: από την πρόθεση ψήφου και τη συσπείρωση μέχρι και το πρόσωπο του Γ. Παπανδρέου. Ο Γιάννης Μαυρής ("Public Issue") φαίνεται να την αποδίδει σε "αμφίπλευρη εκλογική αποδυνάμωση", προς τα δεξιά και αριστερά, του κυβερνώντος κόμματος. Επισημαίνει δε ότι και η εικόνα του πρωθυπουργού "δείχνει αδυναμία ανάκαμψης και παραμένει στα ιστορικά χαμηλά της επίπεδα" και στο φαινόμενο αυτό "συνεισφέρει προφανώς και το γεγονός ότι, σε ηγετικό επίπεδο, η παρουσία του Γ. Παπανδρέου, έως ένα βαθμό, έχει πλέον 'εκτοπισθεί' από τον νέο υπουργό Οικονομικών και αντιπρόεδρο της κυβέρνησης ('deputy prime-minister')". Είναι μια παρατήρηση που έχει την πολιτική της σημασία.

Η "VPRC" κάνει λόγο για "εικόνα ολοκληρωτικής διάλυσης του κοινωνικού - εκλογικού ΠΑΣΟΚ" και για εικόνα που σήμερα "δείχνει ουσιαστικά το τέλος του ισχυρού μεταπολιτευτικού πολιτικού και οργανωτικού μηχανισμού". "Το ποσοστό συσπείρωσης των προηγούμενων ψηφοφόρων του στις εκλογές του 2009 βρίσκεται μόλις στο 30%, ποσοστό που ιστορικά είναι ίδιον των κομμάτων που βρίσκονταν ένα βήμα πριν την οριστική τους διάλυση (ΠΟΛΑΝ, ΔΗΚΚΙ). Ακόμα και στον 'σκληρό πυρήνα' των ψηφοφόρων του, αυτών δηλαδή που ποτέ δεν έχουν επιλέξει άλλο πολιτικό κόμμα πέραν του ΠΑΣΟΚ, μόνον ο ένας στους δύο (50% περίπου) δηλώνει πιθανό να ψηφίσει το ΠΑΣΟΚ στις επόμενες εκλογές", υποστηρίζει.

Η "πολυκατοικία"

Η αποδυνάμωση του ΠΑΣΟΚ καλύπτεται εν μέρει από την αύξηση της επιρροής της Ν.Δ., η οποία παγιώνει τη διαφορά της, έχοντας περάσει στην πρώτη θέση από τον Μάιο. Κερδίζει έτσι χρόνο για να διαμορφώσει την ηγετική εικόνα του Αντώνη Σαμαρά, αν και εσχάτως έχει περάσει μπροστά τόσο στην καταλληλότητα πρωθυπουργού όσο και στο ερώτημα ποιον εμπιστεύονται περισσότερο οι πολίτες. Η έμφαση θα δοθεί στην προβολή προτάσεων, ώστε να αυξηθεί η αποδοχή του σε στοχευμένες ομάδες, όπως είναι οι αναποφάσιστοι. Ταυτόχρονα η πολιτική κυριαρχία της Ν.Δ. επηρεάζει και τις ισορροπίες στην "πολυκατοικία", καθώς ο ΛΑΟΣ από το 9% της άνοιξης ("Public Issue") κατεβαίνει στο7,5%, ενώ η ΔΗΣΥ σταθεροποιείται σε ποσοστά εκτός Βουλής.

Πού οφείλεται η δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ

Εντυπωσιάζει η ανοδική τάση του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς ταυτίζεται με μια περίοδο που έχουμε όξυνση των κινημάτων και της διαμαρτυρίας των πολιτών. Η "Public Issue" του δίνει αύξηση από το 6,5% στο 9% μέσα σε ένα μήνα, η "VPRC" τον φέρνει από το 4,5% του Δεκεμβρίου του 2010 στο 7% και με ανοδική τάση, ενώ η "METRON Analysis" στο 5,3%. Συνολικά ο ΣΥΡΙΖΑ επιβεβαιώνει ότι βρίσκεται πάνω από το όριο του 3% και έχει σταθεροποιηθεί (ακόμα και στις εταιρείες που συστηματικά αποδυναμώνουν τα μικρά κόμματα) πάνω από 5%.

Διαπιστώνεται πλέον ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θεωρείται το κατεξοχήν αντιπολιτευτικό κόμμα σήμερα και αυτό αποτελεί αποτέλεσμα και της τακτικής της συνεπούς αντιπαράθεσης α) με το ΠΑΣΟΚ και τις βασικές πολιτικές επιλογές της κυβέρνησης τους τελευταίους 18 μήνες (Μνημόνιο, ΔΝΤ κ.λπ.) και β) του Αλ. Τσίπρα με τον Γ. Παπανδρέου, ακόμα και όταν ο πρωθυπουργός εμφανιζόταν ως ο αδιαμφισβήτητος πολιτικός ηγεμόνας της χώρας. Στην έρευνα της "VPRC" ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ποσοστό 13,5% (έπονται Ν.Δ. με 12,3%, ΛΑΟΣ με 9,2% και ΚΚΕ με 9%).

Καταγράφει μία αύξηση εισροών από το ΠΑΣΟΚ (στην "METRON Analysis" είναι το πρώτο κόμμα με 4,4%), γεγονός που τον καθιστά πολιτικό αντίπαλο για την Ιπποκράτους. Στο πλαίσιο αυτό εκπονήθηκε και το σχέδιο στοχοποίησης του ΣΥΡΙΖΑ από την κυβέρνηση ως του κέντρου που οργανώνει τις επιθέσεις εναντίον υπουργών και βουλευτών. Ωστόσο επέφερε το αντίστροφο αποτέλεσμα: την καταγραφή στον ΣΥΡΙΖΑ του μεγαλύτερου δημοσκοπικού ποσοστού του από το 2008. "Είναι εμφανές ότι οι επιθέσεις του ΠΑΣΟΚ προς αυτόν τον ενισχύουν και δεν τον απονομιμοποιούν", εκτιμά η "VPRC".

Ο Γ. Μαυρής επισημαίνει στην ανάλυσή του ότι "η αποδυνάμωση του ΠΑΣΟΚ είναι εντυπωσιακή και προς τα αριστερά (ΚΚΕ, ΣΥΡΙΖΑ). Αφορά δε πρωτίστως τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος εμφανίζει θεαματική άνοδο 2,5 μονάδων". Επειδή δε οι συγκρίσεις με το 2008 είναι φυσικές, σημειώνει ότι και τότε η άνοδος της επιρροής του ΣΥΡΙΖΑ "εσφαλμένα και ταυτολογικά θεωρήθηκε μόνον 'δημοσκοπική'" και ότι "ανακόπηκε 'βίαια', μετά τα γεγονότα του Δεκεμβρίου 2008".