Συνέντευξη της υπ. Εργασίας Έφης Αχτσιόγλου στην «Καθημερινή της Κυριακής»

Φωτογραφία αρχείου.

Για παράδειγμα το μέτρο του μηδενισμού της συμμετοχής στα φάρμακα θα σημαίνει μια ουσιαστική ελάφρυνση, όπως και η επιδότηση ενοικίου

- Αν την ώρα που χτυπούσε το τηλέφωνό σας για να σας προτείνει ο πρωθυπουργός το υπουργείο Εργασίας γνωρίζατε ότι θα κληθείτε να προωθήσετε στη Βουλή τα μέτρα που περιλαμβάνει το νομοσχέδιο, θα δεχόσασταν τη θέση;

– Το ζήτημα δεν είναι προσωπικό. Όταν οι ερωτήσεις που μου γίνονται διατυπώνονται με έναν προσωπικό χαρακτήρα δείχνουν και την απόσταση που έχουμε στον τρόπο που ο δικός μου χώρος αντιλαμβάνεται την πολιτική σε σχέση με τον παραδοσιακό τρόπο. Για εμάς η πρακτική πολιτική είναι ζήτημα συλλογικά καθορισμένων στόχων για την κοινωνία. Δεν είναι ζήτημα προσωπικών επιλογών ή φιλοδοξιών.

– Θεωρείτε λοιπόν ότι οι πολιτικές επιλογές του χώρου σας ήταν οι σωστές για το κλείσιμο αυτής της συμφωνίας;

– Θεωρώ πως είναι μια συμφωνία ισορροπημένη και βιώσιμη, με μηδενικό δημοσιονομικό αντίκτυπο για μετά το τέλος του προγράμματος, και χωρίς επιπλέον μέτρα προσαρμογής για την περίοδο εντός του προγράμματος. Να θυμίσω ότι η αρχική απαίτηση του ΔΝΤ ήταν για λήψη επιπλέον μέτρων λιτότητας 4,5 δισ. ευρώ. Ταυτόχρονα από την πλευρά των Ευρωπαίων, Γερμανίας  και Ολλανδίας ήταν πολύ έντονη η απαίτηση για τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα. Με αυτά τα δύο δεδομένα, η ελληνική κυβέρνηση μπόρεσε να πάρει μία συμφωνία μηδενικού δημοσιονομικού αντίκτυπου, που δεν ήταν δεδομένη, ήταν αποτέλεσμα της σκληρής διαπραγμάτευσης που έκανε.

– Στην περίπτωση των συνταξιούχων πάντως δεν είναι μηδενικός ο αντίκτυπος. Θα δουν μειώσεις από το 2019...

– Δεν θα συμφωνήσω ότι δεν θα δουν αυτό το θετικό δημοσιονομικό αποτύπωμα οι συνταξιούχοι, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι κάθε ευρώ που θα βγαίνει από την τσέπη, θα μπαίνει στην τσέπη με έναν άλλο τρόπο. Για παράδειγμα το μέτρο του μηδενισμού της συμμετοχής στα φάρμακα θα σημαίνει μια ουσιαστική ελάφρυνση, όπως και η επιδότηση ενοικίου.

– Πόσο θα μειωθούν οι συντάξεις;

– Η μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 1% το 2019 θα προκύψει από τις προσωπικές διαφορές. Το μέτρο δεν θα επηρεάσει τα 2/3 των συνταξιούχων. Παράλληλα θα υπάρξει ένα "ταβάνι" προστασίας στο 18%, που θα αποτελεί και το μέγιστο της απομείωσης που θα δει κάποιος. Το μεγάλο πλήθος των συνταξιούχων, βρίσκονται πολύ χαμηλότερα από αυτό το ποσοστό, σε καμία περίπτωση όμως η μείωση δεν θα ξεπερνά το 18% ακόμη και στις υψηλές συντάξεις.

– Θα αγγίξει όμως τις κατώτατες συντάξεις...

– Κατά κανόνα, προσωπικές διαφορές δεν υπάρχουν στις πολύ χαμηλές συντάξεις. Για παράδειγμα με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, η μέση σύνταξη του ΙΚΑ, περίπου στα 750 ευρώ, δεν θίγεται. Παρ’ όλα αυτά, για να έχουμε μία συνολική εικόνα, ο επανυπολογισμός όλων των συντάξεων θα έχει ολοκληρωθεί στις αρχές του 2018. Το καλοκαίρι του 2018 θα πρέπει να υλοποιηθούν βάσει της συμφωνίας και τα μέτρα για το χρέος. Εφόσον έχουμε αυτά τα δύο απαιτούμενα βήματα, θα κάνουμε όποιες παρεμβάσεις είναι αναγκαίες για το 2019.

– Θα υπάρξουν μειώσεις και στις επικουρικές συντάξεις;

– Όπου υπάρχουν προσωπικές διαφορές. Και για αυτές ισχύει το ανώτατο όριο του 18%. Και σε αυτές το μεσοσταθμικό είναι πολύ χαμηλότερο. Μάλιστα, όποια απομείωση συνέβη στην επικουρική το 2016 θα ληφθεί υπόψη για το ταβάνι του 18%. Επίσης, οι «θετικές» προσωπικές διαφορές θα καταβληθούν σε περίπου 350.000 συνταξιούχους, κανονικά το 2019 όπως προβλέπει ο νόμος.

– Το θέμα της αλλαγής στις εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών πώς προέκυψε;

– Όταν νομοθετήθηκε ο 4387, ορίστηκε ως βάση υπολογισμού των εισφορών το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα. Αυτό, από την φορολογική μας αρχή ορίζεται ως έσοδα, μείον έξοδα, μείον εισφορές που καταβλήθηκαν τον προηγούμενο χρόνο. Αυτό, οι δανειστές το συνειδητοποίησαν εκ των υστέρων, περίπου τον Σεπτέμβριο. Είναι κάτι που δεν συνηθίζεται στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες και υπήρξε η απαίτηση να αλλάξει. Συμφωνήθηκε να μην υπάρξει καμία αλλαγή φέτος, αλλά το 2018, με ταυτόχρονη εφαρμογή έκπτωσης 15% στο σύνολο της βάσης.

– Οι εμπλεκόμενοι φορείς εκτιμούν ότι η έμμεση αύξηση των εισφορών μπορεί να αγγίξει και το 61%. Είναι μεγάλη η επιβάρυνση...

– Δεν είναι έτσι όμως. Καταρχάς, από τα ειδοποιητήρια που έχουν φύγει από τον ΕΦΚΑ, διαπιστώνεται ότι το 80% των ελεύθερων επαγγελματιών και το 90% των αγροτών πληρώνει λιγότερα από ότι πριν. Η αλλαγή που θα υπάρξει δεν θα ανατρέψει την ελάφρυνση της συντριπτικής πλειονότητας των ασφαλισμένων.

– Εάν η σύγκριση γίνει με το 2016...

– Επαναλαμβάνω. Το 80% των επαγγελματιών, το 2018, θα πληρώσει λιγότερα απ’ ότι το 2016, κατά 30% μέσο όρο. Αλλά κι αν η σύγκριση γίνει ανάμεσα στο 2017 και το 2019, το 73% των ασφαλισμένων δεν πρόκειται να επιβαρυνθεί ούτε με ένα ευρώ.

ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ

– Στα εργασιακά αναζητούσατε έστω μια “δίκαιη ισοπαλία”. Την πετύχατε;

Πιστεύω ότι έχουμε κάτι παραπάνω από μια δίκαιη ισοπαλία. Διότι η απαίτηση από την πλευρά του ΔΝΤ ήταν για διπλασιασμό του ποσοστού των ομαδικών απολύσεων. Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί. Η απαίτηση ήταν για θεσμοθέτηση της ανταπεργίας. Ούτε κάτι τέτοιο πρόκειται να γίνει. Το τρίτο ζήτημα ήταν οι συλλογικές συμβάσεις για τις οποίες το ΔΝΤ δεν δεχόταν καμία συζήτηση. Τελικά συμφωνήθηκε να νομοθετήσουμε ότι με το τέλος του προγράμματος παύει και η αναστολή των αρχών της ευνοϊκότερης ρύθμισης και της επεκτασιμότητας. Αυτό δεν ήταν δεδομένο. Χωρίς την παρέμβασή μας, θα βρίσκονταν σε αναστολή επ’ αόριστο. Εμείς θα  νομοθετήσουμε ώστε από τον Σεπτέμβριο του 2018 να επανέλθουν οι δύο αρχές σε ισχύ.

– Στις ομαδικές απολύσεις δεν θεωρείτε ότι απελευθερώνονται δεδομένου ότι καταργείται η προέγκριση και στο Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας μένει ως αρμοδιότητα μόνο ο έλεγχος της νομιμότητας;

Δεν συμφωνώ με την προσέγγισή σας. Θα υπάρξει εναρμόνιση με την ενωσιακή νομοθεσία. Θα δοθεί αρμοδιότητα ελέγχου στο Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας που είναι όργανο του υπουργείου Εργασίας. Θα έχει ενισχυμένη σύνθεση που κατά τη γνώμη μου είναι πολύ πληρέστερη από την κρίση ενός μονοπρόσωπου οργάνου καθώς προβλέπεται η ισόρροπη τριμερής εκπροσώπηση. Θα διεξάγει τον έλεγχο και θα βγάζει αιτιολογημένη απόφαση. Άλλωστε, το κύρος της ομαδικής απόλυσης με την έννοια των έννομων συνεπειών κρίνεται πάντα, στα δικαστήρια. Και σε αυτή τη διαδικασία, η απόφαση του ΑΣΕ θα είναι καθοριστική.

– Ποιο θεωρείτε το μεγαλύτερο “κέρδος” για την Ελλάδα σε σχέση με τη συμφωνία;

Το σημαντικό είναι ότι μιλάμε για μια συνολική συμφωνία. Έχουμε μια συμφωνία με την οποία θα οριστούν πλέον και τα μέτρα για το χρέος. Ορίζεται ένας καθαρός δημοσιονομικός διάδρομος για την ολοκλήρωση του προγράμματος και με αυτή την έννοια, η συμφωνία δίνει ένα σήμα εξόδου από τα προγράμματα της επιτροπείας και μπορεί να δώσει στην ελληνική οικονομία την ηρεμία, το χώρο και το χρόνο να αναπτυχθεί αποφέροντας τα οφέλη μιας δίκαιης ανάπτυξης στον ελληνικό λαό.

– Πόσο κόσμο αφορούν τα αντίμετρα;

Εξακόσιες χιλιάδες νοικοκυριά που ζουν σε ενοίκιο ή έχουν δάνειο πρώτης κατοικίας σήμερα. Σχεδόν 5,8 εκατ. άτομα θα έχουν μηδενική συμμετοχή στα φάρμακα ενώ 1,7 εκατ. άτομα θα πληρώσουν μειωμένη συμμετοχή. Περίπου 130.000 παιδιά έως 4 ετών θα έχουν πρόσβαση σε βρεφονηπιακούς σταθμούς, ενώ 450.000 μαθητές δημοτικού και γυμνασίου θα έχουν σχολικά γεύματα. Τέλος, 700.000 οικογένειες θα λάβουν ενισχυμένα οικογενειακά επιδόματα, ενώ πρόσβαση σε νέες θέσεις εργασίας θα έχουν πάνω από 30.000 άτομα, επιπλέον των προγραμμάτων που υλοποιούνται.

ΡΥΘΜΙΣΗ

– Πως θα κρατήσετε στο σύστημα αυτούς που με μεγάλη δυσκολία πληρώνουν τις νέες εισφορές;

Μια σημαντική πτυχή της συμφωνίας που πετύχαμε αφορά τη δυνατότητα ρύθμισης οφειλών προς τα ασφαλιστικά ταμεία από φυσικά πρόσωπα ή ελεύθερους επαγγελματίες με οφειλές κάτω των 20.000 ευρώ, ή από όσους έχουν σωρευμένα χρέη κατά 85% σε έναν πιστωτή. Οι ρυθμίσεις θα είναι παρόμοιες με αυτές που ισχύουν στον εξωδικαστικό συμβιβασμό. Συνολικά, η παρέμβαση αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς δίνει τη δυνατότητα ρύθμισης των χρεών προς το δημόσιο, σε φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις που είχαν καταρχήν εξαιρεθεί από τον εξωδικαστικό συμβιβασμό.

– Πότε θα ξεκινήσει αυτό;

Θα εκδώσουμε τις υπουργικές αποφάσεις έως το τέλος Ιουνίου. Οι οφειλέτες θα μπορούν να αποπληρώσουν τα χρέη τους σε έως 120 δόσεις, με κούρεμα των προσαυξήσεων. Όσο λιγότερες είναι οι δόσεις, τόσο μεγαλύτερο το κούρεμα. Υπό προϋποθέσεις μάλιστα, θα προβλέπεται ακόμη και κούρεμα της βασικής οφειλής. Η εφάπαξ καταβολή της οφειλής, ισοδυναμεί με ολική διαγραφή των προσαυξήσεων. Η επιλογή των 60 δόσεων θα οδηγεί σε μείωση προσαυξήσεων 75%, ενώ οι 120 δόσεις σε μείωση 35%. Θα μπορούν να ενταχθούν οφειλές που δημιουργήθηκαν έως το τέλος του 2016, ενώ δεν αποκλείονται και όσοι έχουν ενεργές ρυθμίσεις.