Την τελευταία ανακάλυψη της NASA -
Η ομιλία του ευρωβουλευτή Γιώργου Γραμματικάκη(*) στην εκδήλωση για τα 3 χρόνια του Ποταμιού
Αγαπητοί φίλοι,
Η σημερινή ομιλία μου έχει για τίτλο τις 7 αδελφές της Γης, που εντόπισε η ΝΑΣΑ σε μια κοντινή περιοχή του διαστήματος. Από την στιγμή όμως, που ανακοινώθηκε ο τίτλος, μέχρι την πραγματοποίηση της ομιλίας, οι 7 αδελφές εξέλιπαν, και απέμεινε μόνον η Γη. Ο λόγος είναι απλός:
Ζούμε στην εποχή των εκλείψεων, που οι διανοούμενοι ονόμασαν και μεταμοντέρνα. Στις μέρες μας έχουν πράγματι εκλείψει οι αξίες, οι βεβαιότητες, η γραμμική αίσθηση της προόδου. Ενώ, στην δύσμοιρη πατρίδα μας, έχουν εκλείψει παράλληλα η Αριστερά, η σωστή Παιδεία, ο σεβασμός στους θεσμούς -και, το πιο σπουδαίο από όλα, έχουν εκλείψει τα όνειρα των νέων ανθρώπων.
Δεν είχε λοιπόν νόημα να παραμείνουν οι 7 αδελφες της Γης, αφού η πομπώδης και παραπλανητική ανακάλυψη της ΝΑΣΑ κυρίως υπονοούσε ότι είναι επί θύραις η ανακάλυψη ζωής σε άλλους πλανήτες. Οπως όμως τεκμηριώνεται στο βιβλίο μου “Ο αστρολάβος του Ουρανού και της Ζωής”, που υπάρχει σε όλα τα καλά βιβλιοπωλεία και τιμάται μόνον 14 Ευρώ, είναι πολύ πιθανόν ότι ποικίλες μορφές ζωής ενδημούν στο απέραντο Σύμπαν. Η επικοινωνία όμως μαζί τους, αποτελεί ένα όνειρο ανέφικτο. Είμαστε λοιπόν καταδικασμένοι στην εξωγήινη μοναξιά μας.
Ενώ η ζωή, εδώ στην Γη, ανθίζει πάντα και μας περιμένει. Αν όσο είναι ακόμα καιρός απλώσομε το χέρι μας προς την ζωή αυτή, το φυτικό και ζωικό της θαύμα, τον ¨Αλλο και τους άλλους, ίσως αισθανθούμε λίγο πιο άξιοι έποικοι της Γης.
Μια λοιπόν που η Γή, είναι η μόνη που, όπως δείχνει και η σημερινή ωραία συνάθροιση, αποδεδειγμένα φιλοξενεί ζωή, αξίζει να ρίξομε μια ματιά στην ταραχωδη ιστορία του πανέμορφου πλανήτη μας. Οι ρίζες βέβαια της ιστορίας αυτής χάνονται στα βάθη του χρόνου. Ίσως θυμούνται οι πιό προσεκτικοί από σας -δηλαδή όλοι- μια επίσης ιστορικής σημασίας πολιτική ομιλία μου, που έγινε στο Ιδρυμα Κακογιάννη. Εκεί περιέγραψα ότι το Σύμπαν δημιουργήθηκε απο μια αιφνιδιαστική, Μεγάλη Έκρηξη, που συνέβη πριν από 14 περίπου δισεκατομμύρια χρόνια. Κι ενώ ο αυτουργός της Εκρήξεως -αν υπήρξε- παραμένει πάντοτε άγνωστος, το Σύμπαν άρχισε από τότε να διαστέλλεται, να μετασχηματίζεται, να δημιουργεί άστρα και πλανήτες. Πριν από πέντε μάλιστα δισεκατομμύρια χρόνια, το Σύμπαν φθάνει σε μια καθοριστική στιγμή: Δημιουργεί το Ηλιακό μας σύστημα, ενώ ένας από τους πλανήτες του, που πολύ αργότερα θα ονομασθεί Γη, φέρει την μέγιστη ευθύνη να φιλοξενήσει το θαύμα της Ζωής.
Κι ενώ ο σύγχρονος άνθρωπος, και ιδίως ο πολιτικός μας κόσμος, καθιστά συχνά την ζωή αυτή πιεστική και ανούσια, είναι νομίζω πολύ διδακτικό να συνοψίσομε την ιστορία της Γης. Κυρίως όμως, πως φτασαμε στις πρώτες μορφές ζωής, αλλά και στην ανθρώπινη κορύφωση της· και βέβαια, πολύ αργότερα, στο Ποτάμι.
Ας αντιστοιχίσουμε λοιπόν αυτήν την ιστορία των περίπου πέντε δισεκατομμυρίων ετών με κάτι πιο προσιτό στην σκέψη: Την διαδρομή ενός και μόνον ημερολογιακου έτους. Η πρώτη του ημέρα -η 1η Ιανουαρίου- ταυτίζεται με τον σχηματισμό του πλανήτη μας, ενώ η τελευταία -η 31 Δεκεμβρίου- με το σήμερα. Για τους πρώτους μήνες του υποθετικού αυτού έτους, δηλαδή μέχρι τις αρχές Μαρτίου, δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία. Η Γη είναι πιθανόν μια στροβιλιζόμενη μάζα αερίων και σκόνης, ενώ στην συνέχεια στερεοποιείται και αποκτά μια αρχικά δηλητηριώδη ατμόσφαιρα. Η ζωή, σε πρωτόγονες μορφές της, εμφανίζεται μέσα στον Απρίλιο – ο Aπρίλης είναι ο σκληρότατος μήνας, έγραψε ο T.S Eliot – και αφού έχουν ήδη περάσει εκατό ημέρες από την αρχή. Έκτοτε, και για πολλους μήνες, υπάρχει πάλι μια σχετική ασάφεια ως προς την διαμόρφωση του πλανήτη. Η σύγκρουση των τευτονικών πλακών δημιουργεί ηπείρους, οροσειρές και βαθύτατα ωκεάνια ρήγματα, ενώ η εξέλιξη της ζωής προχωρά με ανεπαίσθητα βήματα.
Είναι μόνον στα μέσα Νοεμβρίου -σαράντα πέντε πριν από το σήμερα- που η ζωή κυριαρχεί στους ωκεανούς, ενώ προς τη στεριά εξέρχεται δεκαπέντε μερες αργότερα.
Κατά τα μέσα Δεκεμβρίου, την επιφάνεια της Γης καλύπτουν δάση, λουλούδια αλλά και αρχέγονες μορφές του ζωικού της κόσμου. Μια εβδομάδα πριν από το σήμερα, οι φοβεροί δεινόσαυροι κυριαρχούν, ενώ οι ανθρωπόμορφοι πίθηκοι εμφανίσθηκαν λίγες ώρες πριν από το τώρα. Οσο για τον περιλάλητο Homo Sapiens, ίχνη της παρουσίας του εντοπίζονται μόνον μια ώρα πριν από το σήμερα.
Σε αυτην την μία και μόνον ώρα, στην διαδρομή ενός ολόκληρου έτους, επισυμβαίνει ουσιαστικά η ανθρώπινη εξέλιξη. Λίγα μόνον λεπτά κατέχει η γραπτή ανθρώπινη ιστορία. Ενώ μόνον σε μερικά δευτερόλεπτα μετράται η περίοδος που η επιστήμη και τεχνολογία μετατρέπουν τον άνθρωπο, από υπόδουλο, σχεδόν σε κυρίαρχο του φυσικού κόσμου.
Εδώ όμως χρειάζεται μια βαθειά ανάσα. Διότι μπορώ να φαντασθώ την απελπισία σας. Αν πράγματι ολόκληρος ο σύγχρονος πολιτισμός καλύπτει λίγα μόνον δευτερόλεπτα στην διαδρομή ενός χρόνου, τι μπορεί να πει κανείς για το Ποτάμι, που γιορτάζει σήμερα τα τρία του χρόνια; Αντιστοιχούν σε εκατοστά του εκατοστού μόνον του δευτερολέπτου!
«Είμαστε δεν είμαστε, τίποτα δεν είμαστε» διαλαλεί ο Διονύσης Σαββόπουλος. Ευτυχώς, διορθώνει στην συνέχεια: «Να μας έχει ο θεός γερούς, πάντα να ανταμώνουμε, και να ξεφαντώνουμε, με χορούς κυκλωτικούς, κι άλλο τόσο ελεύθερους σαν ποταμούς».
Ανταμώνουμε λοιπόν σήμερα, φίλες και φίλοι, ελεύθεροι σαν ποταμοί, για να ακούσουμε αλήθειες και μετα- αλήθειες, φαντασίες η και πικρές πραγματικότητες. Κυρίως όμως για να διαπιστώσομε ένα γεγονός αναμφισβήτητο: Οτι πρώτη φορά, στην ιστορία την Ελληνική, ένας πολιτικός σχηματισμός, που ξεκίνησε από την έμπνευση και το πείσμα ενός ανθρώπου, δοκίμασε αλλά και έπραξε τόσα πολλά, σε τόσο λίγο χρόνο. Μαζί λοιπόν με το Σύμπαν, που εξακολουθεί πάντα να διαστέλλεται, μοιάζει να διαστέλλεται και ο Χρόνος για το Ποτάμι.
Έτσι, στα τρία χρόνια της πορείας του, έζησε μικρούς και μεγάλους θριάμβους, ενώ βίωσε τρεις εκλογικές αναμετρήσεις, – και μια ακόμα πιο παράδοξη, το δημοψήφισμα. Οργάνωσε ακόμα ένα ιδρυτικό συνέδριο και πολλά μικρότερα, πήρε πρωτοβουλίες και δημιούργησε σπουδαίους θεσμούς -όπως η επιτροπή διαλόγου. Πρότεινε -εις μάτην- την καλύτερη υποψηφιότητα για την Προεδρία της Δημοκρατιας ενώ είχε -πάλι εις μάτην- το καλύτερο ψηφοδέλτιο Επικρατείας.
Η κοινοβουλευτική μας ομάδα, άλλωστε, που διαμορφώθηκε στις Εκλογές του Ιανουαρίου 2015, έδειξε και δείχνει πάντα σπουδαία δείγματα δουλειάς, αλλά και θάρρους πολιτικού. Είδε όμως να μειώνεται η δύναμη της, πρώτα από την άδικη κρίση του Ελληνικού λαού, και πρόσφατα από ιδιοτελείς και αγνώμονες μεταναστεύσεις. Επειδή όμως ισχύει πάντα η παροιμια για το σπίτι, που ίσως πέσει να μας πλακώσει, η εκπροσώπηση του Ποταμιού στην Ευρωβουλή, έχει ήδη αποκτήσει σπουδαίο όνομα για την αξιοσύνη και την θαρραλέα ματιά της. Είναι λοιπόν δικαιολογημένο το ιδεατό η ακόμα καλύτερα, το πραγματικό σας χειροκρότημα προς τον Μίλτο Κύρκο. Για το δικό μου χειροκρότημα επιφυλακτείτε, συνολικά και ασταμάτητα, στο τέλος.
Είναι λοιπόν γεγονός αναμφισβήτητο ότι από την στιγμή που το Ποτάμι άρχισε να ρέει, πλούτισε την Ελληνική πολιτική ζωή με θαυμαστές ιδέες και αλήθειες. Καθώς όμως η τέχνη είναι πάντα ανώτερη από τα λόγια, η μουσική του Βαγγέλη Παπαθανασίου και η συγκλονιστική φωνή της Ειρήνης Παπα εκφράζουν καλύτερα τα αισθήματα μας.
Ο ποταμός λοιπόν, ο υπέροχος ποταμός του τραγουδιού, μας πήρε στα κύματα και στα κλωθογυρίσματα του. Ετσι φτάσαμε εδώ, σήμερα. Σε αυτήν την δύσκολη πορεία δεν έλειψαν βέβαια τα λάθη, οι ματαιοδοξίες, η τα παραστρατήματα. Έτσι, Ενώ λοιπόν το Σύμπαν εξακολουθεί να διαστέλλεται, το Ποτάμι βρίσκεται σε μια φαινομενική, ελπίζω, συστολή, αλλά και μπροστά σε κρίσιμα διλήμματα. Θα ήταν εύκολο για τον ομιλούντα να επισημάνει τις αδυναμίες του, και να αναζητήσει τις αιτίες. Στοιχιώνουν άλλωστε και τον δικό του ύπνο. Στα γενέθλια όμως σβήνουν κεράκια, δεν ανάβουν μικρές η μεγάλες πυρκαγιες. Αυτό που έχει άλλωστε σημασία είναι ότι το σκάφος το Ελληνικό κινδυνεύει να βυθισθεί αύτανδρο. Το δικό μας το χρέος είναι λοιπόν να παραμείνομε, όσο γίνεται, στον δρόμο της πολιτικής αρετής και του θάρρους. Παραστράτησα όμως. Είναι λοιπόν καιρός να επανέλθω στο θέμα της ομιλίας μου, που ο ίδιος συνέβαινε να μην γνωρίζω. Χαρακτηρίζει όμως, το θέμα αυτό, την εποχή που οι διανοούμενοι ονόμασαν μεταμοντέρνα. Η αλήθεια λίγη σημασία έχει. Μετρά ο τίτλος, οι εντυπώσεις. Το κεραμεούν και το φαύλον, που λέει ο Καβάφης. Οι 7 λοιπόν αδελφές της Γης, είναι ελάχιστα αδελφές της. Και η πιθανότητα να υπάρχει ζωή εκεί, είναι μηδαμινή.
Όπως επισημαίνει ο Σταμάτης Κριμιζής, λαμπρός Έλληνας επιστήμονας, και μέλος σημειωτέον της Επιτροπης Διαλόγου.: «Ένας χρόνος γι αυτους τους πλανήτες κυμαίνεται από μιάμισυ έως 12 ημέρες, ενώ πιθανότατα η μία πλευρά είναι συνεχώς ημέρα και η άλλη συνεχώς νύκτα. Αυτό σημαίνει ότι, αν υπάρχει ατμόσφαιρα, άνεμοι με τεράστιες ταχύτητες θα πνέουν από την ημέρα προς την νύκτα. Χώρια από το ότι, αυτού του είδους οι ήλιοι, θα παράγουν μεγάλες ποσότητες ακτινοβολίας, με καταστρεπτικές επιπτώσεις σε οποιαδήποτε βιολογική δραστηριότητα. Δεν μπορούμε λοιπόν να συμπεράνουμε» καταλήγει ο κ.Κριμιζής, που επαναλαμβάνω, είναι μέλος της επιτροπής διαλόγου – «ότι κάποια αδελφή Γη βρέθηκε γύρω στο Trappist 1, και ότι τα εγγόνια μας θα κάνουν εκεί διακοπές σε δύο-τρεις γενεές».
Τα πράγματα όμως είναι ακόμα χειρότερα, απο οσα σωστά παρατηρεί ο κ. Κριμιζής. Διότι το Trappist 1, που είναι ο «ήλιος» στο καινούργιο ηλιακό σύστημα που μόλις ανακαλύφθηκε, δεν είναι στην πραγματικότητα ήλιος. Το μέγεθος του είναι μόνον το 8 % του δικού μας Ήλιου, του πολυύμνητου και μοναδικού, ενώ η φωτεινότητα του μόλις και φθάνει, το 0,05%. Είναι όπως λένε οι αστροφυσικοί, ενας ψυχρός ερυθρός νάνος! Έλεος, λοιπον! Στην μεταμοντέρνα εποχή όλα χάνουν το νόημα τους, κι έτσι μπορεί να φαντασθεί κανείς και μορφές ζωής, που θα φωτίζονται από ένα ψυχρό ερυθρό νάνο.
Ακόμα όμως και αν αυτό ίσχυε, δεν έφταναν δύο τρεις γενιές, για να κάνουν εκεί διακοπές τα τυχερά εγγόνια μας. Διότι, τα 40 έτη φωτός, που σύμφωνα με την ανακοίνωση εντοπίσθηκε το νέο Ηλιακό σύστημα, μοιάζει να είναι εδώ κοντά, στην διαστημική γειτονιά μας. Μια ακόμα παραπλάνηση, που έχει να κάνει με την πραγματική απόσταση. Για να την καλύψει , λοιπον ένα γρήγορο αυτοκίνητο, η ο επικεφαλής του Ποταμιου με την μοτοσυκλέττα του, χρειάζονται 520 -ναι, καλά ακούσατε! – εκατομμύρια χρόνια!
Δεν είναι λοιπόν τυχαία η επαναφορά της ομιλίας μου στις 7 αδελφές της γης. Διότι η υπερβολή, το ψέμμα, η παραποίηση της αλήθειας, αφθονούν και στην καθημερινότητα, και κυρίως στην πολιτική μας ζωή. Η σκληρή διαπραγμάτευση, ένα δίκαιο φορολογικό σύστημα, η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, ο στρατηγικός σχεδιασμός, έρχονται η εξαφανίζονται από της Ελληνική επικαιρότητα.
Έχουν όμως καταστεί έννοιες κενές περιεχομένου. Η αποκατάσταση λοιπόν των λέξεων και των εννοιών, σε αυτήν την εποχή του μεταμοντέρνου είναι πρώτιστο καθήκον του Ποταμιού. Και όπως ομολογείται από όλους, μεγάλη υπήρξε η συμβολή του. Είναι ίσως και μια από τις αιτίες που προκάλεσε από την αρχή, και ιδίως ο επικεφαλής του, τόσο φθόνο και διαβολή. Ας σημειωθεί, πάντως, ως ένα δειγμα της μετα-αλήθειας, οτι Σταύρος Θεοδωράκης, που αποδείχθηκε χαλκέντερος και με σπάνιες αρετές ανθρώπινες, είναι και ο μόνος από τους πολιτικούς αρχηγούς με λαική καταβολή. Οι σχέσεις διαπλοκής, όμως, απαντώνται συνήθως στα αριστοκρατικά σαλόνια η στους διαδρόμους της εξουσίας.
Καμιά φορά βέβαια, και το Ποτάμι υποκύπτει και στον πειρασμό. Ετσι, η φράση, «να τα αλλάξομε όλα, χωρίς να γκρεμίσομε την χώρα», που έφτασε να είναι και ένα εύηχο προεκλογικό σύνθημα, έκρυβε αλαζονία και μεγάλη υπερβολή. Τό γκρέμισμα της χώρας, που άρχισαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις, έχει αναλάβει ήδη η Πρώτη Φορά Αριστερα που, -άλλη πάλι παραπλάνηση!,- λίγη σχέση έχει με την αριστερά. Ενώ οι αλήθειες, που επαγγέλλεται διαρκώς η αξιωματική αντιπολίτευση, είναι λιγότερο ορατές και από τις 7 αδελφές της Γης.
Το τραγικό είναι όμως άλλο. Η ίδια η Ελλάδα, η αρχαία πατρίδα μας, μοιάζει τα τελευταία χρόνια να φωτίζεται από ένα ήλιο με ελάχιστη φωτεινότητα, ένα ψυχρό ερυθρό νάνο. Η επίκληση του Ελύτη «της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ, και μυρσίνη εσύ δοξαστική, μη παρακαλώ σας μη, λησμονάτε την χώρα μου» φαίνεται να προσκρούει στο ανεύθυνο πολιτικό μας σύστημα, που το κύριο του κίνητρο είναι η αγάπη προς την εξουσία.
Παράλληλα, όμως, και σε κάποια οδυνηρή τύφλωση των Ευρωπαικών θεσμών, που επιλέγουν συχνά να εκδικούνται αντί να κατευθύνουν. Η Ελλάδα απομένει λοιπόν να φωτίζεται αδύναμα από ένα ψυχρό νάνο, ενώ ο πραγματικός ήλιος είναι πάντα εκεί, και περιμένει άλλες συγκυρίες.
Η μοίρα μάλιστα τόφερε, αλλά και η ψήφος των Ελλήνων πολιτών -που στην συγκεκριμένη περίπτωση, τους φαντάζομαι ευγενικούς και μορφωμένους- να διαβιώ τα τελευταία χρόνια στην υπερήφανη μοναξιά της Ευρωβουλής. Καθώς λοιπόν επιστρέφω συχνά από τις Βρυξέλλες η το Στρασβούργο, από το παράθυρο του αεροπλάνου απλώνονται σιγά -σιγά οι θάλασσες της ελληνικής πατρίδας και το απαράμιλλο φως της. Δεν μπορώ τότε, το έχω ήδη πεί, να αποφύγω ένα δάκρυ. Δάκρυ για τα δεινά και τις διαψεύσεις που ζει αυτή η πατρίδα, για τους νέους που κοιτάζουν με θολό βλέμμα το μέλλον, για τις ευκαιρίες που χάθηκαν και τις αξίες που παραμερίσθηκαν. Αυτό το δάκρυ, νομίζω, που γίνεται άλλοτε αίσθημα ευθύνης κι άλλοτε πείσμα, είναι και η πολιτική γραμμή του ποταμιού. Καθώς λοιπόν η περιήγηση μου στον κόσμο των ορατών και αοράτων τελειώνει, είναι δίκαιο να αναφερθώ στα τρία του χρόνια, που γιορτάζομε σήμερα.
Ευχόμαστε βέβαια όλοι, και κυρίως πρέπει να εύχεται ο Ελληνας πολίτης, που έχει βυθισθεί στην απόγνωση, να μακροημερεύει. Ας μην έχομε όμως αυταπάτες. Το μέλλον του βρίσκεται, όπως λένε και οι αρχαίοι χρησμοί, στα χέρια όλων μας και στις ψυχές μας.
(*) Ο Γιώργος Γραμματικάκης είναι ευρωβουλευτής του Ποταμιού
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου